Συνέντευξη του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, στο «Έθνος»
– Προχωρήσατε πρόσφατα στην παράταση των μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Το πλέγμα μέτρων θα παραμένει σε ισχύ και την άνοιξη; Υπάρχουν περιθώρια για συντονισμένες δράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο θέμα αυτό;
Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν εφαρμόσαμε την πρώτη δέσμη μέτρων στήριξης, η δέσμευση του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ήταν απολύτως σαφής: η Κυβέρνηση θα στηρίξει την κοινωνία από τις επιπτώσεις αυτής της πρωτοφανούς κρίσης για όσο χρειαστεί. Και αυτό έχουμε κάνει τους τελευταίους έξι μήνες με παρεμβάσεις που υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τα σημαντικότερα μέτρα μεταξύ των 27 κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναλογικά με τα οικονομικά μεγέθη και τον πληθυσμό της χώρας μας. Διαρκώς εξετάζουμε τη λήψη νέων στοχευμένων μέτρων, κυρίως με γνώμονα τη στήριξη των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας. Επίσης, από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η διεθνής ενεργειακή κρίση κινητοποιηθήκαμε και στην Ευρώπη, επισημαίνοντας ότι είναι επιτακτική ανάγκη η ανάληψη κοινής ευρωπαϊκής δράσης. Για αυτό προτείναμε τη δημιουργία ενός κεντρικού ευρωπαϊκού μηχανισμού για τη στήριξη των Ευρωπαίων καταναλωτών, με την αξιοποίηση έως και 100 δισ. ευρώ από τα έσοδα των πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Θα συνεχίσουμε να προωθούμε τις προτάσεις μας στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, μέχρι να γίνει αντιληπτό ότι πρέπει να δράσουμε συλλογικά το συντομότερο δυνατό.
– Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί ότι η απόφαση για την για την επιτάχυνση της απολιγνιτοποίησης ήταν εσφαλμένη και άφησε εκτεθειμένη τη χώρα στις διακυμάνσεις των τιμών του φυσικού αερίου, ενός καυσίμου που εισάγουμε σε ποσοστό 100%. Πώς απαντάτε;
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τα λιγνιτικά εργοστάσια σήμερα είναι τέσσερις και πέντε φορές ακριβότερη από αυτή που παράγεται από τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά πάρκα. Μόνο από το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων άνθρακα, η επιβάρυνση που πληρώνουν οι ηλεκτροπαραγωγοί για τη χρήση λιγνίτη ανέρχεται σε 90 ευρώ ανά τόνο, από 25 ευρώ πριν από έναν χρόνο. Η ΔΕΗ είχε ζημιές 400 εκατ. ευρώ το 2020 και 200 εκατ. ευρώ το 2021 από τη λειτουργία παλιών ρυπογόνων λιγνιτικών μονάδων. Ακόμη και τον Δεκέμβριο που οι τιμές του φυσικού αερίου βρέθηκαν σε ιστορικά υψηλά, η παραγωγή ρεύματος από φυσικό αέριο κόστιζε σχεδόν όσο και η παραγωγή από λιγνίτη. Οι ισχυρισμοί της αξιωματικής αντιπολίτευσης εκτός από αβάσιμοι είναι και υποκριτικοί. Οι δύο λιγνιτικές μονάδες που έκλεισαν το 2021 είχαν συμπληρώσει τις προβλεπόμενες ώρες και η παράταση της λειτουργίας τους δεν ήταν ασφαλείς για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Τον προγραμματισμό αυτόν τον είχε κάνει η προηγούμενη διοίκηση της ΔΕΗ, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Συνεπώς η μόνη ρεαλιστική λύση για τη μείωση του ενεργειακού κόστους σε σταθερή βάση είναι η παραγωγή ρεύματος αξιοποιώντας τα άπλετα εθνικά μας «καύσιμα» τον ήλιο και τον άνεμο. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα και να τα αξιοποιήσουμε το ταχύτερο δυνατό. Αυτό φάνηκε περίτρανα από τη μελέτη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την οποία η τιμή στη χονδρεμπορική αγορά τον Δεκέμβριο θα ήταν 83 ευρώ ακριβότερη δίχως τη συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών στο ενεργειακό μείγμα.
– Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας και Αιγύπτου – που θα μεταφέρει «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια – συζητήθηκε στην πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο της Αιγύπτου. Ποιος είναι ο σχεδιασμός για την αναβάθμιση του ρόλου της χώρας ως ενεργειακού κόμβου;
Προωθούμε μια πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική για την ανάπτυξη υποδομών εθνικής σημασίας. O σκοπός είναι να κάνουμε τη χώρα ενεργειακά ανταγωνιστική, περιορίζοντας την εξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων και να τη μετατρέψουμε σε διεθνή κόμβο πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας. Η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα, όπως υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου κ. Σίσι. Το επόμενο διάστημα θα στελεχωθούν οι επιτροπές παρακολούθησης του έργου προκειμένου να εξεταστούν οι τεχνικές και οικονομικές προδιαγραφές. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο και το Ισραήλ. Με τα έργα αυτά, τα οποία στηρίζουν οι ΗΠΑ και η Ε.Ε., θα θωρακίσουμε την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας, καθώς θα πετύχουμε τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας ενέργειας. Θα εμβαθύνουμε ακόμα περισσότερο τη στρατηγική μας συνεργασία με τους εταίρους μας στην Ανατολική Μεσόγειο και θα βγάλουμε την Κύπρο από την ενεργειακή απομόνωση. Ταυτόχρονα, ενισχύουμε τις διεθνείς συνεργασίες μας και στο φυσικό αέριο. Υλοποιούμε εμβληματικές υποδομές, που θα εξασφαλίσουν την επάρκεια εφοδιασμού σε ανταγωνιστικές τιμές. Το καλοκαίρι θα ξεκινήσει τη λειτουργία του ο αγωγός IGB που θα συνδέσει τα εθνικά συστήματα φυσικού αερίου Ελλάδας Βουλγαρίας. Δρομολογούμε την κατασκευή διασυνδετήριου αγωγού με τη Βόρεια Μακεδονία και την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου στην Καβάλα. Σε συνδυασμό με τον πλωτό τερματικό σταθμό LNG στην Αλεξανδρούπολη – που αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2023 – και την υφιστάμενη υποδομή στη Ρεβυθούσα, θα είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση να αντιμετωπίσουμε απότομες διακυμάνσεις στην τιμή του φυσικού αερίου στο μέλλον.
– Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους θα έχει μπει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα επιχορήγησης για την αντικατάστασης ενεργοβόρων οικιακών συσκευών. Ποιο θα είναι το ύψος της δράσης και ποιους θα αφορά;
Με το νέο πρόγραμμα αντικατάστασης ηλεκτρικών συσκευών, τα νοικοκυριά θα μπορούν να περιορίσουν την ετήσια κατανάλωσή τους κατά 30% και να μειώσουν ανάλογα τον λογαριασμό ρεύματος. Η δράση που θα περιλαμβάνει την αντικατάσταση κλιματιστικών, ψυγείων και καταψυκτών θα έχει προϋπολογισμό 100 εκατ. ευρώ, ενώ αναμένεται να ωφεληθούν περισσότερα από 200.000 νοικοκυριά. Προβλέπεται η αντικατάσταση μέχρι τριών παλιών ηλεκτρικών συσκευών για κάθε δικαιούχο. Το ετήσιο όφελος για τα ελληνικά νοικοκυριά εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 40 εκατ. ευρώ. Το ποσοστό επιδότησης θα κυμανθεί από 30% έως 50% ανά δικαιούχο, ανάλογα με το ετήσιο εισόδημα. Προτεραιότητα θα δοθεί σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως ΑμεΑ, μονογονεϊκές οικογένειες και πολύτεκνους. Εκτός από τα προφανή οικονομικά οφέλη, το πρόγραμμα θα συμβάλλει και στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 126.000 τόνους τον χρόνο.
– Το επόμενο διάστημα αναμένονται νομοθετικές πρωτοβουλίες για την επιτάχυνση των επενδύσεων σε ΑΠΕ. Ποιο είναι το βασικό πλαίσιο των νέων ρυθμίσεων;
Η ανάπτυξη των ΑΠΕ βρίσκεται στον πυρήνα της εθνικής ενεργειακής πολιτικής μας. Θέλουμε το 2030 η συνολική εγκατεστημένη ισχύς από ΑΠΕ να φτάσει τα 20 GW, από 8,5 GW που είναι σήμερα. Τα εθνικά μας καύσιμα είναι ο ήλιος και ο άνεμος και η αξιοποίησή τους θα μειώσει δραστικά το ενεργειακό κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Επίσης, θα μειώσει την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, θωρακίζοντας την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και προστατεύοντας τους καταναλωτές από τις διακυμάνσεις των τιμών ενέργειας στις διεθνείς αγορές. Το επόμενο διάστημα θα καταθέσουμε για δημόσια διαβούλευση δύο εμβληματικές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Η πρώτη αφορά στην απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας για νέα έργα ΑΠΕ, και στην εισαγωγή του θεσμικού πλαισίου για έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Η διαδικασία αδειοδότησης, η οποία θα διενεργείται εξ ολοκλήρου ψηφιακά, θα μειωθεί από πέντε έτη σε 14 μήνες και τα δικαιολογητικά αδειοδότησης από 91 σε 54. Με το δεύτερο σχέδιο νόμου εκπονούμε για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο προκειμένου να εκμεταλλευτούμε το πλούσιο αιολικό δυναμικό της χώρας. Ο στόχος που έχουμε θέσει για το 2030 είναι το 10% της ισχύος από ΑΠΕ το 2020, δηλαδή 2 GW, να προέρχεται από υπεράκτια αιολικά. Για τη μείωση του ενεργειακού κόστους σε σταθερή βάση, προωθούμε και ρυθμίσεις και για την αυτοπαραγωγή με ενεργειακό συμψηφισμό. Σε αυτήν την κατεύθυνση ο ΔΕΔΔΗΕ θα δεσμεύσει χώρο στο δίκτυο διανομής, ο οποίος θα επιμεριστεί σε νοικοκυριά, αγρότες, ανεξάρτητους παραγωγούς, και τη βιομηχανία.
– Η επόμενη εκλογική αναμέτρηση θα γίνει με την απλή αναλογική και αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει και τα ποσοστά συσπείρωσης των κομμάτων. Στο δρόμο προς τις κάλπες ποια θα είναι η στρατηγική της κυβέρνησης για να απευθυνθεί σε ένα ευρύτερο ακροατήριο;
Στις επόμενες εκλογές η Κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα απευθυνθεί σε όλες τις Ελληνίδες και τους Έλληνες με δεδομένο το έργο που έχει επιτελέσει και μάλιστα σε πολύ δύσκολούς και απαιτητικούς καιρούς. Από τον Ιούλιο του 2019 έχουμε στηρίξει σταθερά την κοινωνία και ειδικά τους πιο ευάλωτους. Έχουμε μειώσει τον φόρο εισοδήματος, τον ΕΝΦΙΑ, τις ασφαλιστικές εισφορές και τη φορολογία των επιχειρήσεων. Τον περασμένο μήνα, αυξήσαμε τον κατώτατο μισθό κατά 2%, ενώ θα προχωρήσουμε σε νέα σημαντική αύξηση από την πρώτη Μαΐου. Η ανεργία μειώθηκε από το 17,2% στο 12,8% και βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 12 ετών. Παρά τις μεγάλες αντιξοότητες που αντιμετωπίσαμε λόγω της πανδημίας, η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε το 2021 με 8,5% που αποτελεί τη δεύτερη καλύτερη επίδοση στην Ευρώπη μετά την Ιρλανδία. Η χώρα έχει γυρίσει σελίδα, διαθέτει πολιτική σταθερότητα και έχει ανακτήσει την αξιοπιστία της. Για αυτό και μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές έχουν επιλέξει να επενδύσουν στην Ελλάδα τα τελευταία 2,5 χρόνια. Από τότε που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας αντιμετωπίσαμε με σοβαρότητα και αποτελεσματικότητα την εργαλειοποίηση του προσφυγικού από τη γειτονική χώρα, το ξέσπασμα της πανδημίας του Κορωνοϊού, τις πρωτόγνωρες φυσικές καταστροφές από την κλιματική κρίση, αλλά και την σφοδρότερη παγκόσμια ενεργειακή κρίση των τελευταίων δεκαετιών. Στον δημόσιο βίο όλοι κρινόμαστε από τις πράξεις και όχι από τα λόγια. Είμαι πεπεισμένος ότι οι πολίτες θα αξιολογήσουν συνολικά το έργο μας και θα μας εμπιστευτούν για ακόμη μια φορά, ώστε να οδηγήσουμε τη χώρα σε ένα καλύτερο μέλλον με ευημερία και ίσες ευκαιρίες για όλους.
