Φωτογραφία: Σκηνή από την παράσταση του «Καρυοθραύστη» που ανεβαίνει αυτές τις μέρες στην Σκάλα του Μιλάνου Teatro alla Scala
Το μπαλέτο σε δύο πράξεις «Ο Καρυοθραύστης» του ρώσου συνθέτη Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι είναι ένα Χριστουγεννιάτικο παραμύθι.
Το παραμύθι του Γερμανού συγγραφέα Ε.Τ.Α Χόφμαν «Ο Καρυοθραύστης και ο βασιλιάς των ποντικιών» (1816), διασκευασμένο από τον Αλέξανδρο Δουμά, χρησιμοποίησε ο Τσαϊκόφσκι για το μπαλέτο του, το οποίο ήταν το τελευταίο από τα τρία μπαλέτα που έγραψε.
Ο Τσαϊκόφσκι συνέθεσε το έργο το 1892 και χορογραφήθηκε αρχικά από τον Μάριους Πετιπά, η συνεργασία του οποίου με τον Τσαϊκόφσκι αποτελεί μια από τις κορυφαίες στιγμές στην ιστορία της Τέχνης (μουσικής και του χορού). Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στο θέατρο Μαρίινσκι στην Αγία Πετρούπολη, την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 1892 και πολύ σύντομα έγινε το δημοφιλέστερο μπαλέτο του διεθνούς ρεπερτορίου. Από τότε παίζεται, κυρίως την περίοδο των Χριστουγέννων, στις σκηνές και τα θέατρα ανά τον κόσμο, μαγεύοντας μικρούς και μεγάλους. Ποιος είπε ότι τα παραμύθια είναι μόνο για παιδιά;
Αλλά, για να δούμε… τι είναι παραμύθι και τι αληθινή ζωή; Τι είναι μαγεία και τι πραγματικότητα; Τι είναι αλήθεια και τι ψέμα; Γίνονται θαύματα; Τι είναι θαύμα, πότε και γιατί συντελείται; Και ποια τελικά η δύναμη που μπορεί να συνδέσει όλα τα προηγούμενα;
• Υπόθεση ή αλλιώς, την Παραμονή των Χριστουγέννων όλα μπορούν να συμβούν, αρκεί…
Νυρεμβέργη, Γερμανία, αρχές 19ου αιώνα.
Ο Ντρόσελμάγιερ είναι κατασκευαστής μηχανικών παιχνιδιών και ρολογιών, ο οποίος προσπαθεί να λύσει τα μάγια της βασίλισσας των ποντικών που έχουν μεταμορφώσει τον αγαπημένο του ανιψιό Χανς-Πέτερ, σε ένα ξύλινο καρυοθραύστη!
Για να ξαναγίνει άνθρωπος, πρέπει να βρεθεί μια κοπέλα να τον αγαπήσει πραγματικά στη μορφή που έχει αποκτήσει, δηλαδή, σαν μικροσκοπικό, ασήμαντο ξύλινο ομοίωμα που σπάζει τα τσόφλια από καρύδια.
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων ο Ντρόσελμάγιερ είναι καλεσμένος στο αρχοντικό σπίτι της βαφτισιμιάς του Κλάρας, που οι γονείς της δίνουν μια λαμπρή γιορτή. Στην Κλάρα δίνει για δώρο τον ξύλινο καρυοθραύστη κι εκείνη από την πρώτη στιγμή προσφέρει στο ξύλινο ανθρωπάκι, μεγάλη στοργή. Ο αδελφός της ρίχνει κάτω τον καρυοθραύστη και τον σπάζει και ο Ντρόσελμάγιερ τον επισκευάζει.
Τα μεσάνυχτα, όταν όλοι κοιμούνται μετά το τέλος της γιορτής, η Κλάρα πηγαίνει στην σάλα για να ξαναδεί τον καρυοθραύστη καθώς οι γονείς της δεν της έχουν επιτρέψει να τον πάρει στο δωμάτιό της.
Τότε, ο χρόνος σταματά, όλα τα αντικείμενα μεγαλώνουν με πρώτο το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο και τα παιχνίδια κάτω από το δέντρο ζωντανεύουν. Ο καρυοθραύστης με τα στρατιωτάκια, δίνει μια μεγάλη μάχη με μια στρατιά ποντίκια που εμφανίζονται για να φάνε τα αποφάγια. Η Κλάρα βοηθάει τον καρυοθραύστη και εκείνος κερδίζει και τον αρχηγό των ποντικιών και την μάχη. Έτσι λύνονται τα μάγια και ο καρυοθραύστης, ξαναγίνεται άνθρωπος! Ο Χανς-Πέτερ και η Κλάρα ανεβαίνουν σε ένα έλκηθρο και ταξιδεύουν προς την Γλυκοχώρα, μέσα από ένα παγωμένο δάσος όπου θα χορέψουν με τις χιονονιφάδες! Στην Γλυκοχώρα, θα δοθούν πολλοί χοροί απ΄όλο τον κόσμο και μετά τον τελευταίο, η Κλάρα αποκαμωμένη ξαναβρίσκεται με την βοήθεια του νονού της, πίσω στο σαλόνι του σπιτιού της… με το μεγάλο ρολόι να δείχνει πάντα μεσάνυχτα… σαν να μην έγινε ποτέ, τίποτα!
Έγιναν όλα στα αλήθεια; Όλα ήταν μαγικά; Ήταν όλα ένα όνειρο; Όλα ήταν ένα παραμύθι;
Κι όμως… βγαίνοντας στο κατώφλι η Κλάρα, συναντά ένα αγόρι που φαίνεται ότι το γνωρίζει! Κοιτάζονται. Είναι ο Χανς-Πέτερ, που ψάχνει τον δρόμο να επιστρέψει κοντά στον αγαπημένο του θείο…
Στο βίντεο βλέπουμε ένα μικρό απόσπασμα από την παράσταση που δόθηκε τα Χριστούγεννα του 1999 στο Λονδίνο, στο Θέατρο Κόβεντ Γκάρντεν από το Βασιλικό Μπαλέτο, σε χορογραφία Πήτερ Ράιτ που βασίστηκε στην πρωτότυπη χορογραφία του 1892.
