Οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις για το ελληνικό φαρμακείο σήμερα, καθώς και ο ρόλος του φαρμακοποιού στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, βρέθηκαν στο επίκεντρο του 6ου Πανθεσσαλικού Φαρμακευτικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2020. Το συνέδριο διοργάνωσαν οι Φαρμακευτικοί Σύλλογοι Θεσσαλίας με ευθύνη του Φαρμακευτικού Συλλόγου Λάρισας και υπό την αιγίδα του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου και του ΙΔΕΕΑΦ.
Τους συνέδρους καλωσόρισε ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Λάρισας κ. Αθανάσιος Κουτσούκης,
Την εναρκτήρια ομιλία στο συνέδριο, με θέμα «Κάθε ανάσα έχει αξία στον χώρο του φαρμακείου: Αναγνώριση, διαχείριση και υποστήριξη ασθενούς με αναπνευστικά προβλήματα», έκανε η κυρία Αθηνά Κουκουφλή, φαρμακοποιός ΑΠΘ, ΜBA – TQM, ΠΑ.ΠΕΙ, μέλος επιστημονικής επιτροπής του Φ.Σ. Λάρισας. Η ομιλία αυτή αποτελούσε μια προσέγγιση του ρόλου του φαρμακοποιού από τη στιγμή της πρώτης επαφής με τον ασθενή που παρουσιάζει αναπνευστικά προβλήματα έως και την επίλυση του θέματός του.
«Η λήψη ιστορικού, η αναγνώριση των συμπτωμάτων του ασθενούς, η εκτίμηση της κατάστασής του, η παραπομπή σε ειδικό ιατρό και η πρόταση συμπτωματικής αγωγής από τον φαρμακοποιό συνθέτουν όλα μαζί τον απαιτητικό του ρόλο», όπως επισήμανε η κυρία Κουκουφλή. Ιδιαίτερη μνεία έγινε επίσης στον ρόλο του φαρμακοποιού ως προς την εκπαίδευση του ασθενούς σε σχέση με την αγωγή του, καθώς και ως προς την ψυχολογική του υποστήριξη και τη συμμόρφωσή του, ενώ στο τέλος δόθηκε έμφαση και στον ρόλο του στη νέα πραγματικότητα, όπως αυτή διαμορφώνεται από την πανδημία COVID-19.
Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά στα θέματα που παρουσιάστηκαν:
- Το φαρμακείο σήμερα: ευκαιρίες και προκλήσεις
Κατά τη διάρκεια του στρογγυλού τραπεζιού για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις του φαρμακείου σήμερα, που πραγματοποιείται παραδοσιακά κάθε χρόνο στο Πανθεσσαλικό Συνέδριο, έλαβε χώρα η πλήρης εισήγηση του προέδρου του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, κυρίου Απόστολου Βαλτά, ο οποίος τοποθετήθηκε για τα θέματα του κλάδου και το μέλλον των φαρμακείων, σε μια συζήτηση με τους προέδρους των Φαρμακευτικών Συλλόγων της Θεσσαλίας κ.κ.: Κώστα Ματσιόλη, πρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Μαγνησίας, Δημήτρη Αναστασίου, πρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Τρικάλων, Δημήτρη Γαγάτση, πρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Καρδίτσας και Θάνο Κουτσούκη,πρόεδρο του διοργανωτή Συλλόγου της Λάρισας.
Στο φετινό διαδικτυακό στρογγυλό τραπέζι συμμετείχαν ακόμαο γενικός γραμματέας του ΠΦΣ, πρόεδρος του ΙΔΕΕΑΦ και πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θήβας, κ. ΣεραφείμΖήκας, καθώς και ο Ά αντιπρόεδρος του ΠΦΣ και πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ροδόπης, κ. Αλέξανδρος Τσαπέκος.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του στρογγυλού τραπεζιού παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της Πανελλήνιας Έρευνας για τα φαρμακεία, η οποία διεξήχθη με αφορμή το Συνέδριο και στην οποία συμμετείχαν όσοι εκ των φαρμακοποιών επιθυμούσαν. Η έρευνα που διεξήχθη για πρώτη φορά, και μάλιστα με τόσο μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων, δίνει την ευκαιρία στα θεσμικά όργανα του κλάδου για την εξαγωγή ιδιαιτέρως χρήσιμων συμπερασμάτων, καθώς κατέγραψε τις σκέψεις και τις ανησυχίες των φαρμακοποιών.
Παρουσιάζοντας τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας, ο πρόεδρος του Φ.Σ. Λάρισας κ. Θάνος Κουτσούκης ανάφερε ότι «οι φαρμακοποιοί ζητάνε:
- τη θεσμοθέτηση των υπηρεσιών
- τη δίκαιη αντιμετώπιση από την Πολιτεία στο θέμα της αναγνώρισης και της αμοιβής τους.
- ανθρώπινο ωράριο.
- να απαλλαγούν επιτέλους από την αδικαιολόγητη γραφειοκρατία.
- να μην ταλαιπωρούνται από τις ελλείψεις.
- να μπει φραγμός στην ανεξέλεγκτη και χωρίς κανόνες ανάπτυξη των e-shop.
- πιο έντονη προσπάθεια εκ μέρους των θεσμικών μας οργάνων στην επιμόρφωση και μάλιστα σε συγκεκριμένους τομείς.
Ακόμη, ανησυχούν για όσα έχουν συμβεί και για το γεγονός ότι το επάγγελμα παραμένει ανοχύρωτο με τις τόσες πολλές θεσμικές ήττες του παρελθόντος και είναι σε γενικές γραμμές θετικά κείμενοι σε μεταξύ τους συνενώσεις και συμπράξεις».
Στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που ακολούθησε, οι εκπρόσωποι του ΠΦΣ και των τοπικών Συλλόγων κατάφεραν να αναπτύξουν πλήρως τις θέσεις τους για τα παραπάνω, αλλά και για αρκετά ακόμη θέματα της επικαιρότητας, όπως είναι
- τα ΦΥΚ,
- τα εμβόλια για την COVID-19 που αναμένονται
- η συνταγογράφηση και οι κανόνες ελέγχου
- η λειτουργία του ΠΦΣ και οι σχέσεις του με την Πολιτεία
- οι επιπτώσεις της πανδημίας στα φαρμακεία
- οι καταστροφικές πλημμύρες στον νομό Καρδίτσας
- οι κανόνες δεοντολογίας και η ανάγκη ψήφισηςεπικαιροποιημένου κώδικα κ.τ.λ..
Τέλος, οι σύνεδροι μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας υπέβαλαν πολλές και ενδιαφέρουσες ερωτήσεις προς τον πρόεδρο του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, έχοντας για πρώτη φορά σε τόσο μαζικό βαθμό και με τέτοια αμεσότητα, την ευκαιρία να λάβουν πλήρεις απαντήσεις από τον πλέον αρμόδιο πάνω σε όλα τα θέματα που τους απασχολούν.
- Συμπράξεις φαρμακείων – Μια καινούργια προοπτική για τον κλάδο μας
Πρόκειται για την πρώτη ουσιαστικά παρουσίαση της μελέτης του ΦΣΦ σχετικά με τις συμπράξεις φαρμακείων. Στην εν λόγω παρουσίαση ο κ. Αθανάσιος Γουβάλας, φαρμακοποιός Φθιώτιδας, εκλέκτορας του ΠΦΣ και μέλος της επιτροπής μελέτης του ΠΦΣ για τις συμπράξεις φαρμακείων, παρέθεσε τα αποτελέσματα της 10μηνης κοινής προσπάθειας της επιτροπής φαρμακοποιών που συστήθηκε από τον ΠΦΣ, του νομικού συμβούλου του ΠΦΣ και της εταιρείας συμβούλων Deloitte.
Η παρουσίαση αποτελούνταν από τέσσερα μέρη:
- Ανάλυση υφιστάμενης κατάστασης: Εξετάστηκαν η πορεία και η ανταγωνιστικότητα των φαρμακείων στη φαρμακευτική αγορά της χώρας, που δημιουργούν την ανάγκη προώθησης εγχειρήματος συμπράξεων και θέσπισης κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου
- Αναγνώριση ωφελειών: Οι συνέργειες από τις συμπράξεις μεταξύ φαρμακείων συνίστανται σε διευρυμένες δυνατότητες επίτευξης οικονομιών κλίμακας, εμπορικής ανάπτυξης, βελτίωσης χρηματοδότησης, καθώς και δημιουργία ωφελειών σε σχέση με την ποιότητα ζωής και εργασίας.
- Σενάρια συμπράξεων: Αναλύθηκαν τα αποτελέσματα 3 διαφορετικών σεναρίων συμπράξεων, καθώς και μιας μελέτης περίπτωσης μεταξύ φαρμακείων.
- Ειδικά θέματα σύστασης και λειτουργίας: Αναλύθηκαν συνοπτικά οι βασικές αρχές της πρότασης νομοθετικής ρύθμισης της «Εταιρείας Εκμεταλλεύσεως Φαρμακείου Ειδικού Τύπου».
- Στρογγυλό τραπέζι για τις λοιμώξεις και τα αναπνευστικά προβλήματα σε παιδιά
Στο στρογγυλό τραπέζι που συντόνισε ο κ. Ιωάννης Ν. Τσανάκας, oμότιμος καθηγητής Παιδιατρικής Πνευμονολογίας ΑΠΘ παρουσιάστηκαν τα παρακάτω θέματα:
Στο ερώτημα «Αναπνευστικές λοιμώξεις: Πότε υποπτευόμαστε τον κορωνοϊό;» απάντησε μέσα από την ομιλία του ο κ. Φώτιος Κυρβασίλης, αναπληρωτής καθηγητής Παιδιατρικής ΠνευμονολογίαςΑΠΘ. Πιο συγκεκριμένα ανέφερε ότι «Τα συμπτώματα ιογενούς λοίμωξης στα παιδιά προβληματίζουν ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες. Η λοίμωξη από SARS-CoV-2 παρουσιάζει συχνά στα παιδιά κλινική έκφραση παρόμοια με τις υπόλοιπες συνήθεις ιογενείς λοιμώξεις. Η έγκαιρη εντόπισή της στην κοινότητα έχει κλινική και επιδημιολογική σπουδαιότητα. Για τους παραπάνω λόγους, είναι σημαντικό να καθορισθούν κριτήρια έγκαιρης ανίχνευσης των κρουσμάτων με τη λελογισμένη χρήση διαγνωστικών δοκιμασιών. Υποπτευόμαστε λοίμωξη από SARS-CoV-2 όταν το παιδί παρουσιάζει ένα από τα παρακάτω κλινικά κριτήρια σε περιοχή με υψηλό επιδημιολογικό φορτίο:
– Υψηλό πυρετό
– Βήχα που δεν προϋπήρχε. Ο βήχας να είναι επίμονος, για περισσότερο από μία ώρα ή περισσότερα από τέσσερα επεισόδια παρατεταμένου βήχα στο 24ωρο.
– Δεν καταλαβαίνει μυρωδιές ή γεύσεις ή τις καταλαβαίνει διαφορετικές απ’ ότι συνήθως (το κριτήριο αυτό αφορά τα παιδιά που συνεργάζονται).
Στην τρέχουσα πανδημία έχουν περιγραφεί περιπτώσεις επιβεβαιωμένων κρουσμάτων που εμφάνισαν πνευμονία και χρειάστηκε να νοσηλευθούν. H έγκαιρη ταυτοποίησή τους έχει ιδιαίτερη κλινική σημασία. Πνευμονία από SARS-CoV-2 υποπτευόμαστε στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν δύο από τα παρακάτω κλινικά σε περιοχή με υψηλό επιδημιολογικό φορτίο:
– Πυρετός, καταβολή, βήχας.
– Ένα από τα ακόλουθα ακτινολογικά ευρήματα: α) πολλαπλές σκιάσεις με ασαφή όρια και διάμεσες διηθήσεις, β) αμφοτερόπλευρες εστίες λοβώδους πύκνωσης ιδίως με περιφερική εντόπιση.
– Ελαττωμένος αριθμός λευκών ή λεμφοπενία»
«Η χρήση της μάσκας για την προφύλαξη από τις αναπνευστικές ιώσεις στην κοινότητα» ήταν το θέμα που ανέπτυξε ο επίκουρος καθηγητής Παιδιατρικής – Παιδιατρικής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, κ. Εμμανουήλ Αλεξόπουλος, τονίζοντας πως «Οι μάσκες είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για την αποφυγή της μετάδοσης των λοιμώξεων του αναπνευστικού. Στην εποχή της πανδημίας από SARS-CoV-2 οι μάσκες βρίσκονται στο επίκεντρο της προσπάθειας για τον περιορισμό της μετάδοσης του ιού».
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης δόθηκαν πληροφορίες σχετικά με τα είδη της μάσκας, τον διαφορετικό βαθμό προστασίας που παρέχουν και τον σωστό τρόπο χρήσης της. Παρουσιάστηκαν οι ενδείξεις της βιβλιογραφίας για την αποτελεσματικότητά της με μελέτες στο εργαστήριο, την κοινότητα και τις υγειονομικές δομές. Ακόμα έγινε περιγραφή της καταλληλότητας της κάθε μάσκας ανάλογα με τη συχνότητα της έκθεσης του χρήστη, ενώ, στο τελευταίο μέρος, έγινε αναφορά στα μαθηματικά μοντέλα που περιγράφουν τις προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες ώστε η χρήση της μάσκας να οδηγήσει στον τερματισμό της πανδημίας.
Στην τελευταία ομιλία του στρογγυλού τραπεζιού, η κυρία Ελπίς Χατζηαγόρου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής Πνευμονολογίας ΑΠΘ, αναφέρθηκε στο άσθμα στην εποχή του κορωνοϊού.
«Το ποσοστό των παιδιών που χρειάζονται νοσηλεία λόγω COVID-19 είναι περίπου 6% και πολλά από αυτά ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Κάθε χρόνιο νόσημα του αναπνευστικού συστήματος μπορεί να αποτελέσει επιβαρυντικό παράγοντα εκδήλωσης της νόσου. Το άσθμα δεν θεωρήθηκε ιδιαίτερα επιβαρυντικός παράγοντας για την κλινική έκφραση της COVID-19. Ιδιαίτερα, τα παιδιά με ήπιο ή καλά ελεγχόμενο βρογχικό άσθμα δε θεωρούνται ευπαθής ομάδα.
Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας βελτιώθηκε ο έλεγχος του άσθματος λόγω καλύτερης συμμόρφωσης στα φάρμακα και μικρότερης έκθεσης σε ιούς που συνήθως πυροδοτούν ασθματικές κρίσεις. Παιδιά με μη καλά ελεγχόμενο βρογχικό άσθμα ή σοβαρό άσθμα, αν προσβληθούν με COVID-19 έχουν κίνδυνο εκδήλωσης βαριάς νόσου και έτσι θεωρούνται ευπαθής ομάδα. Σημαντικός επομένως είναι ο επαρκής έλεγχος του άσθματος. Για τον καλό έλεγχο του άσθματος οι ασθενείς πρέπει να συνεχίζουν να λαμβάνουν την προφύλαξή τους για το άσθμα με εισπνεόμενα στεροειδή ή μοντελουκάστη. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πρέπει να τηρηθούν τα μέτρα προστασίας του ασθενούς και του ιατρικού προσωπικού, επιβάλλεται να ελαχιστοποιηθούν οι επισκέψεις παρακολούθησης, και οι λειτουργικές δοκιμασίες πνευμόνων (σπιρομέτρηση)».
Αναφερόμενη δε στην αντιμετώπιση της ασθματικής έξαρσης επισήμανε πως «γίνεται με χορήγηση εισπνεόμενων βρογχοδιασταλτικών με νεφελοποίηση, μέσω της οποίας αυξάνεται η πιθανότητα διασποράς στο περιβάλλον του ιού. Για τον λόγο αυτό συστήνεται η χορήγηση των εισπνεομένων βρογχοδιασταλτικών φαρμάκων μέσω αεροθαλάμων».
- Δημόσια Υγεία και προστασία των ασθενών με προβλήματα υγείας
«Στις ανεπτυγμένες χώρες, περίπου το 2/3 των δαπανών για την υγεία δαπανάται στο 5-10% των ασθενών, μια ομάδα υψηλών αναγκών και υψηλού κόστους που χαρακτηρίζεται από υψηλά ποσοστά χρόνιων παθήσεων, πολυνοσηρότητας και επιπλοκών» επισήμανε κατά τη διάρκεια της εισήγησής του ο κ. Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής Οικονομικών Υγείας στο LondonSchool of Economics.
Ανέφερε τα χαρακτηριστικά επιρρέπειας που καθιστούν τη φροντίδα αναποτελεσματική και ανεπαρκή και επισήμανε πως σε ό,τι αφορά το μέλλον του ελληνικού Συστήματος Υγείας καθοριστικοί παράγοντες είναι:
- ο ρόλος του Υπουργείου Υγείας
- ο ρόλος των ρυθμιστικών αρχών
- ο ρόλος του ΕΟΠΥΥ
- η δημόσια υγεία και πρόληψη
- η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας
- τα σύγχρονα νοσοκομεία
- η εκπαίδευση
Αναφερόμενος δε στον ρόλο των φαρμακείων της κοινότητας στην ΠΦΥ, εστίασε την ανάλυσή του στα παρακάτω σημεία:
- Πρόληψη, προσυμπτωματικός έλεγχος, διαχείριση χρονίων νοσημάτων
- Εμβολιασμοί στα φαρμακεία
- Συνταγογράφηση
- Συµµόρφωση των ασθενών στη θεραπευτική αγωγή
- Βάσεις δεδομένων
- Αποζημίωση Φαρμακοποιών
- Κορωνοϊός, ευπαθείς ομάδες και υποκείμενα νοσήματα
«Για τους 100 ανθρώπους που θα βρεθούν θετικοί στον κορωνοϊό, οι περίπου 90 θα το περάσουν στο σπίτι, χωρίς συμπτώματα ή με ήπια συμπτώματα, οι υπόλοιποι 10 θα χρειαστεί να πάνε στο νοσοκομείο και μπορεί 1 από αυτούς να διασωληνωθεί», επισήμανε ο κ. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, καθηγητής Πνευμονολογίας στοΤμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Αναφερόμενος στη συνέχεια για το πώς μπορούμε να εκτιμήσουμε τη βαρύτητα της πανδημίας, ο καθηγητής τόνισε πως η εκτίμηση εξαρτάται από τα παρακάτω στοιχεία, έχοντας το καθένα διαφορετική βαρύτητα:
- οαριθμός των κρουσμάτων (μολύνσεις)
- ο αριθμός των νοσηλευομένων
- ο αριθμός των διασωληνωμένων
- οι θάνατοι από κορωνοϊό
- το σύνολο των θανάτων
- οι οικονομικές συνέπειες
Στη συνέχεια ο κ. Γουργουλιάνης επισήμανε πως αυτό που φαίνεται να παίζει πολύ σημαντικό ρόλο είναι η γήρανση. Μελέτες δείχνουν πως,συγκρίνοντας έναν άνθρωπο 75 ετών με έναν άλλο 30 ετών, ο 75χρονος έχει χάσει:
– 8% από την εγκεφαλική του ουσία
– 16% από τον μεταβολισμό του
– 30% από την κάθαρση των νεφρών του
– και πολύ περισσότερο, ιδιαίτερα αν είναι καπνιστής, από τη μέγιστη αναπνευστική ικανότητα.
- Αυτοάνοσα νοσήματα που οδηγούν σε διάμεση πνευμονοπάθεια – πρωτόκολλα κορτιζόνης
Ο κ. Δημήτριος Μπόγδανος, καθηγητής Παθολογίας και Αυτοάνοσων Νοσημάτων, διευθυντής Κλινικής, Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας στο Πανεπιστημιακό Γεν. Νοσοκομείο Λάρισας, Professor of Medicine (xVis). King’sCollegeLondonMedicalSchool, επισήμανε κατά τη διάρκεια της παρουσίασής του ότι «Οι διάμεσες πνευμονοπάθειες είναι αποτέλεσμα βλάβης στα κύτταρα που περιβάλλουν τα αεροθυλάκια, η οποία προκαλεί εκτεταμένη φλεγμονή και πνευμονική ίνωση. Υπάρχουν περισσότερες από 300 διαφορετικές ασθένειες οι οποίες προκαλούν διάμεσες πνευμονοπάθειες. Οι περισσότερες είναι πολύ σπάνιες και άλλες πιο συχνές, όπως η διάμεση πνευμονοπάθεια σχετιζόμενη με νόσους του συνδετικού ιστού, τα γνωστά σε όλους μας αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και το σκληρόδερμα.
Μια νέα οντότητα, η διάμεση πνευμονία με αυτοάνοσα χαρακτηριστικά συμπεριλαμβάνει όλες εκείνες τις πνευμονοπάθειες στις οποίες αναγνωρίζεται υποκείμενο αυτοάνοσο υπόστρωμα της νόσου, χωρίς απαραίτητα να μπορεί να αναγνωριστεί συγκεκριμένο αυτοάνοσο νόσημα συσχετιζόμενο με τον πνευμονοπάθεια. Λόγω της φύσης του νοσήματος που οδηγεί σε πνευμονική ίνωση ο θεράπων ιατρός πρέπει να γνωρίζει την αιτία του προβλήματος, ώστε να μπορεί να επέμβει με την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση που ειδικά στην περίπτωση των αυτοάνοσων νοσημάτων συμπεριλαμβάνειανοσοτροποποιητικά φάρμακα, των κορτιστεροειδών, της κυκλοφωσφαμίδης και μονωκλωνικών αντισωμάτων που σιγάζουν την αυτοδραστικήανοσιακή απόκριση και καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Γνωστότερα σε όλους είναι τα κορτικοστεροείδη, ωστόδο αυτά αποτελούν μόνο ένα από τα θεραπευτικά εργαλεία».
Και πρόσθεσε ο κ. Μπόγδανος πως «Δυστυχώς, μέχρι σήμερα η θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενειών αυτών θεωρείται ανεπαρκής και η 5ετής επιβίωση (ανάλογα και με το αυτοάνοσο νόσημα που την προκαλεί) δεν ξεπερνά κατά μέσο όρο το 50%. Η πρώιμη αναγνώριση της νόσου που προκαλεί τη διάμεση πνευμονοπάθεια και η έγκυρη θεραπεία πριν τη σημαντική επιδείνωση των ευρημάτων της αξονικής τομογραφίας αποτελεί το σημαντικότερο ίσως εργαλείο καλύτερης πρόγνωσης και αποτελεσματικότερης θεραπευτικής αντιμετώπισης. Αξίζει να σημειωθεί ότι συγκεκριμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία αυτοάνοσων ρευματικών νοσημάτων έχουν ενοχοποιηθεί ως αίτια πνευμονικής ίνωσης και η συσχέτισή τους θα πρέπει να είναι γνωστή στον ιατρό και τον φαρμακοποιό.
Τα διαγνωστικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται σήμερα, συμπεριλαμβανομένων ορολογικών εξετάσεων ειδικών και ευαίσθητων για να διαφοροδιαγνώσουν το υποκείμενο αυτοάνοσο ρευματικό ή άλλο νόσημα, έχουν βελτιστοποιήσει την έγκυρη και έγκαιρη αναγνώριση των νοσημάτων που υποκρύπτονται. Η έγκαιρη αναγνώριση και παραπομπή σε όλα τα επίπεδα από την πρωτοβάθμια υγεία έως και την αντιμετώπιση περιστατικών σε εξειδικευμένα ιατρεία/κέντρα, έχει βελτιστοποιήσει την ποιότητα της ζωής τους, την πρόοδο και έκβαση της νόσου, ειδικά σε ασθενείς με υποκείμενο αυτοάνοσο νόσημα».
- Διακοπή καπνίσματος
Στο θέμα της διακοπής του καπνίσματος αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της ομιλίας της η κυρία Χρυσή Χατζόγλου, καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, επισημαίνοντας ότι «Το κάπνισμα πήρε διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας και αποτελεί την κυριότερη αιτία πρώιμης θνησιμότητας στις αναπτυγμένες χώρες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει θέσει στις προτεραιότητές του την καταπολέμηση της επιδημίας του καπνίσματος, τονίζοντας ότι κάθε καπνιστής που κόβει το κάπνισμα σώζει μια ζωή.
Η διακοπή του καπνίσματος όμως με αυτόβουλη προσπάθεια χωρίς βοήθεια δεν είναι εύκολη, όπως φαίνεται και από τα χαμηλά ποσοστά επιτυχίας (αναφερόμενα ποσοστά από 3 έως 5%). Επιπλέον, ακόμη και αυτοί που τα καταφέρνουν και είναι αποφασισμένοι να απέχουν από το κάπνισμα, συχνά υποτροπιάζουν. Η δυσκολία στη διακοπή του καπνίσματος δεν οφείλεται στην αδυναμία του χαρακτήρα ή στην αδιαφορία των καπνιστών για την υγεία τους, αλλά αναδεικνύει την ισχυρή εξάρτηση που προκαλεί το κάπνισμα. Η νικοτίνη είναι μία ισχυρά εξαρτησιογόνος ουσία και οι καπνιστές χρειάζονται εξειδικευμένη βοήθεια. Τα καλύτερα αποτελέσματα στη διακοπή του καπνίσματος επιτυγχάνονται από μία εξειδικευμένη και ολοκληρωμένη παρέμβαση με συμβουλευτική και φαρμακολογική υποστήριξη, αν χρειάζεται. Οι καπνιστές που διακόπτουν το κάπνισμα με τη βοήθεια κάποιου ειδικού και φαρμακευτική υποστήριξη, έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να το επιτύχουν σε σχέση με όσους πραγματοποιούν αυτόβουλη προσπάθεια, χωρίς βοήθεια.
Οι συστηματικές παρεμβάσεις διακοπής καπνίσματος εκτός από το να βοηθούν τους καπνιστές που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα να το επιτύχουν με εύκολο και ασφαλή τρόπο, κινητοποιούν και αυτούς που δεν είναι ακόμη έτοιμοι, ώστε να κόψουν το κάπνισμα σε δεύτερο χρόνο.
Σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικές μέθοδοι διακοπής του καπνίσματος για όλους πληθυσμούς και όλοι οι καπνιστές πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αποτελεσματικές μεθόδους διακοπής καπνίσματος».
- Τεχνικές συμβουλευτικής διαχείρισης χρονίων νοσημάτων και διαχείριση ασθενών στο φαρμακείο. Η διάσταση της θεραπευτικής συμμαχίας
Η κυρία Χριστίνα Καραπάνου, ψυχολόγος Υγείας, γνωσιακή- συμπεριφορική ψυχοθεραπεύτρια, PhD, CIPD, τόνισε πως «Διανύουμε μία εποχή όπου η σχέση του ασθενούς με τον Φαρμακοποιό έχει εξελιχθεί τόσο επικοινωνιακά όσο και κοινωνικά.Οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε μεγάλο όγκο πληροφορίας σε σχέση με το παρελθόν. Η διαχείριση της ασθένειάς τους πλέον δεν περιορίζεται μόνο μεταξύ των επιστημόνων υγείας αλλά γίνεται συμμαχικά με τη συμμετοχή του ασθενούς. Έχει μπει ο παράγοντας της «ασθενοκεντρικότητας» στο παιχνίδι κι αυτό κάνει τα πράγματα πολύ πιο αποτελεσματικά.
Αποτελεσματικά γιατί, όταν ο ασθενής είναι στο επίκεντρο, τότε κινητοποιείται περισσότερο, επικοινωνεί καλύτερα, συνεργάζεται περισσότερο και ενισχύεται έτσι και ο ρόλος του Φαρμακοποιού σε αυτήν την εξίσωση συμβουλευτικά και κοινωνικά».
Στη συνέχεια η κυρία Καραπάνου μίλησε για τεχνικές Συμβουλευτικής Προσέγγισης προς τους ασθενείς με Χρόνια Νοσήματα και για τρόπους διαχείρισης των συναισθηματικών τους αντιδράσεων στο Φαρμακείο. Για τη διαχείριση των προβληματισμών τους, τόσο των ίδιων όσο και των φροντιστών και οικείων τους, κι αυτό γιατί ο Φαρμακοποιός ήταν και θα είναι πάντα κοντά στον ασθενή. Ακόμη, παρουσίασε την πρακτική και ρεαλιστική έννοια της «ενσυναίσθησης» και πώς χτίζεται καθημερινά η «θεραπευτική συμμαχία» με τον ασθενή.
- Λοιμώξεις του αναπνευστικού στον χώρο του φαρμακείου. Από τα εμβόλια στα δισκία και τα εισπνεόμενα
Μια γενική προσέγγιση του τι συμβαίνει στον ευρωπαϊκό χώρο των φαρμακείων, των φαρμάκων και των οργανισμών αδειοδότησης και πατέντας, όσον αφορά τη φαρμακευτική αγωγή στην πρόληψη και θεραπεία των λοιμώξεων του αναπνευστικού ξεκινώντας από τον εμβολιασμό παιδιών και ενηλίκων και φτάνοντας στη συμπωματική θεραπεία σε δισκία και εισπνεόμενα σε παιδιά και ενήλικες, έκανε μέσα από την ομιλία της η Dr. Σοφία Α. Παπαδημητρίου, chemistryPhD/Pharm D. MarieCurieFellow, QueenMaryUniversity of London, μέλος του Φ.Σ. Μαγνησίας, «κάνοντας κύκλο και επιστρέφοντας στις νεότερες εξελίξεις εμβολίων για ιούς που οδηγούν σε λοιμώξεις του αναπνευστικού».
- Ο ρόλος της φυτοθεραπείας στην αντιμετώπιση παθήσεων του αναπνευστικού συστήματος
«Η φυτοθεραπεία στην αντιμετώπιση καταστάσεων του αναπνευστικού βασίζεται στην αναζήτηση παραδοσιακών φυτών που χαρακτηρίζονται από αποχρεμπτική, βλενολυτική, αντιβηχική δράση, φυτών που χαρακτηρίζονται από αντιφλεγμονώδη δράση, φυτών με βρογχοδιασταλτική δράση, φυτών με αντιπυρετική δράση και τέλος φυτών με ανοσοδιεγερτική δράση.
Στα ιδιοσκευάσματα που κυκλοφορούν στην αγορά, εκτός από τα αμιγή βότανα και τα φυτικά εκχυλίσματα προστίθενται βιταμίνες και μεταλλικά άλατα τα οποία υποστηρίζεται ότι συμβάλλουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος», τόνισε ο κ. Μανώλης Μιτάκης, φαρμακοποιός, τ. αντιπρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας, και συνέχισε λέγοντας ότι «Τα τελευταία χρόνια, 5 νέες τάσεις εμφανίζονται στη φυτοθεραπευτικήαντιμετώπιση:
1.Η προσθήκη ολοένα και περισσότερων συστατικών από παραδοσιακές θεραπευτικές της Ασίας (Αyurveda, yunani, Κινέζικη )
2.Η ολοένα και μεγαλύτερηαύξηση της χρήσηςτιτλοποιημένων εκχυλισμάτων που προσφέρουν σταθερό φαρμακολογικό αποτέλεσμα.
3.Η σύμμικτη φυτοθεραπεία: προκειμένου να σταθεροποιηθεί-ισχυροποιηθεί ένα θεραπευτικό αποτέλεσμα προστίθενται ενεργές φαρμακευτικές ουσίες στο φυτοθεραπευτικό μέσο.
4.Η χρήση «εξωτικών» πηγών ενεργού δράσης φυτικής ή ζωικής προέλευσης
5.Η σοβαρή & συστηματική επιστημονική μελέτη και αξιοποίηση φυτών της ελληνικής χλωρίδας με τεκμηριωμένη βιβλιογραφία.
Ανάμεσα σε άλλους παράγοντες, η πληθώρα των φυτοθεραπευτικών προσεγγίσεων, καθιστούνδύσκολη την επιλογή του φαρμακοποιού στη σύσταση των ιδιοσκευασμάτων. Η ύπαρξη μονογραφίας της δρόγης στον ΕΜΑ, η ύπαρξη βιβλιογραφίας, καταγεγραμμένης εμπειρίας από παραδοσιακή χρήση, κλινικής εμπειρίας από ιατρική συνταγογράφηση, η ανεκτότητα, ηασφάλεια και το προφίλ αλληλεπιδράσεων σε συνδυασμό με το προφίλ του ασθενή και τις συνυπάρχουσες παθήσεις του οδηγούν στον αλγόριθμο επιλογής από τον φαρμακοποιό».
- Η επίδραση της πανδημίας COVID-19 στην αγορά φαρμάκων του αναπνευστικού
«Η πανδημία του COVID-19 άλλαξε σημαντικά τα δεδομένα στον κλάδο της υγείας με σημαντικές επιπτώσεις σε κύριες θεραπευτικές κατηγορίες όπως αυτή των Αναπνευστικών Νοσημάτων. Τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης διαφοροποίησαν σημαντικά τις συνήθειες των χρόνιων ασθενών αλλά και το πλαίσιο επαφής τους με τους επαγγελματίες υγείας, με το αποτέλεσμα των αλλαγών αυτών να αποτυπώνεται τόσο στις πηγές όσο και στο περιεχόμενο της συνταγογράφησης», επισήμανε κατά τη διάρκεια της παρουσίασής της η κυρία Ευγενία Τρίμμη, DataSourceManagerGreece IQVIA. Πιο συγκεκριμένα:
- Οι συνταγές από ιδιώτες γιατρούς αυξήθηκαν κατά 3% το Q1 2020 σε σχέση με το Q1 2019, με την περιοχή της Θεσσαλονίκης να πρωτοπορεί σ’ αυτή την τάση, ενώ ο κύριος όγκος συνταγογράφησης παραμένει στα Δημόσια Νοσοκομεία.
- Η συνταγογράφηση αυξήθηκε σημαντικά για όλες τις κατηγορίες φαρμάκων του αναπνευστικού κατά την περίοδο «Πανικού» της Πανδημίας (24/2-8/3) ενώ σημειώθηκε πτώση κατά τη διάρκεια του Lockdown, με την κατηγορία ICS/LABA να έχει πιο σταθερή εικόνα από τις υπόλοιπες κατηγορίες.
- Ο χαρακτηρισμός κάποιων νοσοκομείων ως «μονάδες αναφοράς COVID19» οδήγησε σε αλλαγές στον όγκο και τα μοτίβα συνταγογράφησης (ειδικότητες ιατρών, περιεχόμενο συνταγής).
- Η συνταγογράφηση από Πνευμονολόγους αυξήθηκε το Q1 2020 για όλα τα φάρμακα του αναπνευστικού, αλλά κυρίως για τα Symbicort&Spirivα.
Οι παραπάνω αλλαγές αποτυπώνονται και στις πωλήσεις των κατηγοριών αυτών από τον πάγκο του Φαρμακείου. Ειδικότερα:
- Οι πωλήσεις της κατηγορίας του αναπνευστικού (R03) αυξήθηκαν σε τεμάχια κατά 18% κατά την περίοδο «Πανικού» της Πανδημίας (24/2-8/3) σε σχέση με πέρυσι και αντίστοιχα κατά 31% κατά την περίοδο του Lockdown σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
- Μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται στην κατηγορία ICS/LABA (που είναι και η μεγαλύτερη) ενώ στην περίοδο του lockdown αυξάνονται σημαντικά και οι πωλήσεις στις κατηγορίες LAMA και LABA/LAMA.
- Σημαντική η συμμετοχή του TRIMBOW (ICS/LABA/LAMA) στις πωλήσεις του 2020 (ενώ δεν υπήρχε στην αγορά το 2019).
- Συσχέτιση διατροφής – αναπνευστικών νοσημάτων
«Υπάρχει πλέον μια τάση μεταφοράς του επιστημονικού ενδιαφέροντος από τη διάγνωση και θεραπεία στην πρόγνωση και πρόληψη. Εκτός από τη διακοπή καπνίσματος και τη φυσική δραστηριότητα, η δίαιτα είναι σημαντικός παράγοντας όχι μόνο πρόληψης, αλλά και πρόγνωσης.
Σε ότι αφορά στη σχέση διατροφής και νοσημάτων του αναπνευστικού συστήματος έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια έρευνες με σκοπό τη διερεύνηση αυτής της σχέσης. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δείχνουν μια ιδιαίτερη δυναμική (που αντικατοπτρίζεται κυρίως στις μελέτες παρατήρησης) στην επίδραση της διατροφής στο σύνολο σχεδόν των νοσημάτων, η οποία όμως ακόμη δεν μπορεί να αποδειχθεί με την απαιτούμενη στατιστική – επιστημονική μεθοδολογία».
Τα παραπάνω τόνισε κατά στην ομιλία του ο κ. Κωνσταντίνος Μπόσινας, υπεύθυνος διαιτολόγος 404 Γ.Σ.Ν., ο οποίος επικεντρώθηκε κυρίως στα νοσήματα όπως η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, το Βρογχικό Άσθμα, ο Καρκίνος του Πνεύμονα, το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας. Ακόμη αναφέρθηκε σε κάποια δεδομένα για τη σχέση της διατροφής με την πανδημία COVID19.
- Παρουσίαση του νέου προγράμματος διαχείρισης φαρμακείου Euromedica TWO
Οι κυρίες Αθηνά Αμπατζή, διευθύνον στέλεχος της Europharmacy, και Ζωή Γαβριηλίδου, γενική διευθύντρια της Europharmacy, έκαναν μια συνοπτική παρουσίαση του νέου προγράμματος διαχείρισης φαρμακείου Euromedica TWO:
– πώληση (ελεύθερη πώληση, «εκτέλεση συνταγών»),
– διαχείριση πελατολογίου, ειδών, παραγγελιών, αποθήκης, κ.ά.,
– καταστάσεις ασφαλιστικών ταμείων,
– έξυπνες λειτουργίες του προγράμματος,
ενώ στη συνέχεια απάντησαν στα ερωτήματα των φαρμακοποιών σχετικά με τη χρήση και τις λειτουργίες του.
- Μικροβίωμα. Πόσα γνωρίζουμε για τον ρόλο του στην ανοσοαπόκριση; Η ευεργετική δράση των Μεταβιοτικών
Πλήθος ερευνών παγκοσμίως συνδέουν το εντερικό μικροβίωμα με την ανάπτυξη και την ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματος,συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής και ρύθμισης της απάντησης ορισμένων στοιχείων του, όπως τα Β λεμφοκύτταρα και το αντίσωμα sIgA2. Συγκεκριμένα το αντίσωμα sIgA, η 1η γραμμή άμυνας του οργανισμού, παράγεται στο βλεννογόνο του εντέρου και έπειτα μεταφέρεται σε όλο τον οργανισμό όπως είναι ο βλεννογόνος της ρινός, ο οποίος αποτελεί είσοδο παθογόνων και αλλεργιογόνων ουσιών.
Στην έναρξη της ανοσοαπόκρισης και της παραγωγής των αντισωμάτων, συμβάλλουν οι μεταβολίτες που παράγονται από το εντερικό μικροβίωμα, δηλαδή λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs), αμινοξέα, πρωτεΐνες, βιταμίνες, πολυφαινόλες και β-γλυκάνες. Οι μεταβολίτες αυτοί διαθέτουν πλειοτροπική δράση με αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες. Επιπλέον, προάγουν την ομοιόσταση του εντερικού μικροβιώματος, μειώνοντας τις φλεγμονώδεις αποκρίσεις. Αντίστοιχα, οι μεταβολίτες που παράγονται από τη ζύμωση των προβιοτικών (ωφέλιμων μικροοργανισμών) ονομάζονται μεταβιοτικά. Στα παραπάνω και στο νέοalcoflu CAPSULES αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της ομιλίας της η κυρία Αγγελική Ζακούλα,φαρμακοποιός PharmD, MSc UP, υπεύθυνη Marketing προϊόντος alcoflu.
- «Επιστημονικά αποδεκτές λύσεις στην αντιμετώπιση του SARS-COV2 ( COVID -19) για τους πελάτες του φαρμακείου μας. Εξήγηση της χρησιμότητας μηχανημάτων καθαρισμού του αέρα καθώς και ειδικών συνταγών ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος ως γαληνικά φάρμακα»
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης από τις φαρμακοποιούς Άννα Βρατσίστα και Βασιλεία Ζαχαράκη έγινε η περιγραφή πρόσθετης θεραπείας για την ενίσχυση της πρόληψης και της βελτίωσης των συμπτωμάτων που σχετίζονται με τον COVID-19 μέσω της ανάπτυξης γαληνικών συνταγών ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος με βάση το Imuno TF® και ImmunoFormulation σε φάση συντήρησης / πρόληψης και σε οξεία φάση/ φάση λοίμωξης από το COVID-19 αντίστοιχα. Παράλληλα, έγινε εξήγηση της χρησιμότητας μηχανημάτων καθαρισμού του αέρα και παρουσίαση της συσκευής δυναμικής αποστείρωσης του αέρα για εσωτερικούς χώρους Fagronlab™ UVGI-80.
Τέλος, οι διοργανωτές ανακοίνωσαν ότι το 7ο Πανθεσσαλικό Φαρμακευτικό Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στα Τρίκαλα.
Μεγάλος χορηγός: FITO+
Χορηγοί Επικοινωνίας:
ΟΚΟΣΜΟΣΤΟΥΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ, ALL ABOUT HEALTH, DAILYPHARMANEWS,
HEALTHPHARMA, HEALTHWEB, ΙΑΤRΟΝΕT, ONMED, PHARMACORNER
