Πραγματοποιήθηκε στα Τρίκαλα με επιτυχία η εκδήλωση του ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση για το "Μακεδονικό", μέσα σε μια συγκυρία που τα "τύμπανα" του πολέμου χτυπούν ολοένα και πιο δυνατά, ολοένα και πιο κοντά μας, που τα "πανιά" των εθνικισμών δείχνουν να φουσκώνουν, οι επιθέσεις φασιστικών ταγμάτων εφόδου αρχίζουν να γίνονται ξανά επικίνδυνη συνήθεια, οι κυβερνήσεις και οι αστικές τάξεις προσπαθούν να αποκτήσουν όλο και περισσότερα διαπραγματευτικά όπλα στη φαρέτρα τους σε αυτή τη ρευστή περίοδο, ακολουθώντας τους ΝΑΤΟικους κι ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, ανοίγοντας επικίνδυνους δρόμους για τους λαούς και τους εργαζομένους, προετοιμάζοντας τους ακόμη και για πολεμικές συρράξεις, εφαρμόζοντας παράλληλα στο εσωτερικό τους αντιλαϊκές πολιτικές που φέρνουν φτώχεια, ανεργία, εξαθλίωση και κατάργηση κάθε έννοιας εργασιακών, κοινωνικών, δημοκρατικών δικαιωμάτων και λαϊκών ελευθεριών.
Ο Γιώργος Μιχαηλίδης, ιστορικός και μέλος της Π.Ε. του ΝΑΡ, στην άκρως ενδιαφέρουσα κι εμπεριστατωμένη εισήγησή του, προσπάθησε να αναδείξει το θέμα του "Μακεδονικού" από ιστορική, πολιτική και ιδεολογική πλευρά, κάνοντας μια αναδρομή από τη γέννηση του ζητήματος στα τέλη του 19ου αιώνα με τη σταδιακή κατάρρευση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ως τμήμα του Ανατολικού Ζητήματος, μέχρι το σήμερα, δίνοντας έμφαση στις ιστορικές καμπές του ζητήματος, σε γνωστές, λιγότερο γνωστές και άγνωστες στο ευρύ κοινό στιγμές που σημάδεψαν την ιστορία της περιοχής της Μακεδονίας, που από μια περιοχή που κατοικείται από ένα μωσαϊκό εθνοτήτων, χωρίς καθαρές και γεωγραφικά συνεχείς πληθυσμιακές πλειοψηφίες, βρέθηκε στο επίκεντρο ουσιαστικά δύο διαφορετικών κι αντιθετικών προσεγγίσεων:
Η πρώτη, η εθνικιστική, περιελάβανε παράλληλες εθνικές εκστρατείες από τα όμορα εθνικά κράτη (Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία) για την κατάκτηση των μεγαλύτερων δυνατών τμημάτων της Μακεδονίας και την εθνική ομογενοποίηση των κατακτημένων εδαφών. Ήταν η λύση του πολέμου, των εθνοκαθάρσεων, του βίαιου προσηλυτισμού και της ανταλλαγής πληθυσμών στα Βαλκάνια.
Η δεύτερη, προσπαθώντας να αποφύγει τις παραπάνω εξελίξεις, είχε στο κέντρο της λογικής της τη συνεργασία και την αλληλεγγύη των λαών που κατοικούν τη Μακεδονία. Προέκρινε τη λύση της δημοκρατικής βαλκανικής ομοσπονδίας και της αυτονομίας της Μακεδονίας με σεβασμό και ισοτιμία ανάμεσα στους λαούς που την κατοικούν και συνδέεται με τις σοσιαλιστικές ιδέες της εποχής. Αυτές οι δύο απόψεις και προοπτικές παραλλασσόμενες, αλλά στη λογική τους ίδιες, αναμετρήθηκαν από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και το πρώτο μισό του 20ού.
Ανέλυσε την επίδραση των αναδυόμενων εθνικών κρατών, των βαλκανικών πολέμων και του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, την επίδραση των σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών ιδεών και της Μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης στις εργατικές τάξεις και τους λαούς,
- επεσήμανε τις θέσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς & του ΚΚΕ στις κρίσιμες καμπές του Μακεδονικού Ζητήματος, την ίδρυση της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας, τη σταθερή στάση των Βαλκάνιων κομμουνιστών υπέρ των δικαιωμάτων των μακεδονικών μειονοτήτων στις χώρες τους, η οποία συνεπάγονταν διώξεις, εξορίες και βασανιστήρια
- * τη συστράτευση της πλειοψηφίας των σλαβομακεδόνων στο πλευρό του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ στη συνέχεια, όπου για πρώτη φορά ιδρύονται σχολεία όπου διδάσκεται η γλώσσα τους, τυπώνονται εφημερίδες στις σλαβομακεδονικές διαλέκτους, ενώ οι μειονοτικοί αντάρτες έχουν το δικαίωμα να τραγουδούν τα δικά τους δημοτικά και λαϊκά τραγούδια
- * τον δρόμο της προσφυγιάς για δεκάδες χιλιάδες σλαβομακεδόνες στα μετεμφυλιακά χρόνια, στους οποίους το ελληνικό κράτος ποτέ δεν επέτρεψε τον επαναπατρισμό, ούτε φυσικά θα τους επιστρέψει ποτέ τις περιουσίες τους που κατασχέθηκαν, και των απαγορεύσεων για όσους έμειναν στα ελληνικά εδάφη
- * τις συνεχείς διώξεις κομμουνιστών στα μετεμφυλιακά χρόνια με την στάμπα της "προδοσίας" και την αλλαγή στάσης στα τέλη της δεκαετίας του '80 από το ΚΚΕ.
Ο Γιώργος Μιχαηλίδης κατέληξε με τις εξής παραδοχές, ότι η στάση των κομμουνιστών στο Μακεδονικό συνδύαζε συνήθως τρία στοιχεία: τη στάση αρχών σε ορισμένα ζητήματα (π.χ. υπεράσπιση μειονοτήτων), την εναντίωση στις κεντρικές πολιτικές επιλογές των βαλκανικών αστικών τάξεων και του ιμπεριαλισμού και την προώθηση της υπόθεσης της επανάστασης με γνώμονα πρώτα το διεθνές-περιφερειακό και κατόπιν το “εθνικό” συμφέρον. Σήμερα που σε ένα διαφορετικό πλαίσιο το ζήτημα ανακινείται και προκαλεί την επανατοποθέτηση όλων των πολιτικών δυνάμεων, οι αγωνιστικές και κομμουνιστικές δυνάμεις θα πρέπει να λάβουν υπόψη ότι η απάλειψη οποιουδήποτε από τα προαναφερθέντα κριτήρια ή η αντίστροφη ιεράρχησή τους οδηγεί σε πολιτικά λάθη και κίνδυνο ταύτισης με την εθνική ή/και διεθνή αστική πολιτική. Η κομμουνιστική Αριστερά στην Ελλάδα θα πρέπει να αναδείξει πρώτα και κύρια ως καθήκον το μπλοκάρισμα των ιμπεριαλιστικών, ΝΑΤΟϊκών κι Ευρω-Ενωσιακών σχεδίων στην περιοχή και να ξεσκεπάσει το δήθεν αντι-εθνικιστικό και φιλειρηνικό προφίλ της κυβέρνησης.
Ταυτόχρονα όμως οφείλει να κάνει τρεις ξεκάθαρες παραδοχές που να αποδομούν την εθνική αστική πολιτική. Να ταχθεί καθαρά υπέρ του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση και τον αυτοπροσδιορισμό, μη αποδεχόμενο τη λογική των “βαπτίσεων”. Να πει θαρρετά ότι μακεδονικό έθνος υπάρχει (ένα από τα πολλά κι ισότιμα έθνη της πολυεθνικής γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας) κι έχει διαμορφωθεί μέσα από τις πολιτικές, οικονομικές και στρατιωτικές εξελίξεις από τα τέλη του 19ου αιώνα με κορυφαίο σημείο την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας το 1945. Η ιδεαλιστική θεωρία των αναλλοίωτων, αιώνιων εθνών με τρισχιλιετείς συνέχειες πρέπει να απαντηθεί με τη δική μας μαρξιστική οπτική που βλέπει τα σύγχρονα έθνη ως μια δυναμική διαδικασία συνδεδεμένη με την εμφάνιση του καπιταλισμού και τη δημιουργία του σύγχρονου έθνους-κράτους.
Δεύτερον, η κομμουνιστική Αριστερά πρέπει να αναγνωρίσει την ύπαρξη μιας μικρής μειονότητας στην Ελλάδα με (σλαβο)μακεδονική εθνική συνείδηση και μια ευρύτερη, γλωσσική (σλαβο)μακεδονική μειονότητα με δικαίωμα στην ισοτιμία και την ελεύθερη πολιτική-πολιτιστική ζωή και να ζητήσει, έστω και τώρα, την άρση της απαγόρευσης επαναπατρισμού των Σλαβομακεδόνων προσφύγων του Εμφυλίου Πολέμου. Να μιλήσει για την ιστορική συνέχεια του νεοελληνικού κράτους στις εθνοκαθάρσεις, τις διώξεις μειονοτήτων και την άρνηση αναγνώρισης δικαιωμάτων.
Τρίτον και σημαντικότερο -ενώ θα τοποθετείται ενάντια σε όλους τους εθνικισμούς- να σπάσει τον αστικό μύθο που θέλει το ελληνικό κράτος δημοκρατικό (το μόνο κράτος στα Βαλκάνια που ποτέ δεν αναγνώρισε εθνικές μειονότητες στο εσωτερικό του) και διαρκώς αμυνόμενο. Να μιλήσουμε για τη χρήση του ζητήματος της ονομασίας ως διαπραγματευτικό όπλο για την εξασφάλιση της οικονομικής και πολιτικής ηγεμονίας και τα σχέδια παραπέρα διείσδυσης του ελληνικού κεφαλαίου στην περιοχή ειδικά τώρα που η Τουρκία απομονώνεται. Αυτή είναι η “ψυχή” της δικής μας Αριστεράς, μακριά από εθνικιστικά συλλαλητήρια κι υποκλίσεις στην εθνική αστική πολιτική και τους μύθους της, απέναντι στον ιμπεριαλισμό και τις επιδιώξεις του.
Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε ενδιαφέρουσα συζήτηση με ερωτήσεις και τοποθετήσεις από το κοινό, ενώ κρίθηκε αναγκαία κι επιτακτική η συνεργασία και ο συντονισμός των δυνάμεων του κινήματος, του κόσμου της εργασίας και της νεολαίας, απέναντι στον πόλεμο, στις ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις και στις κυβερνήσεις που τις υπηρετούν, όπως κι ο αγώνας ενάντια στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και την πολιτική της, ο αγώνας ενάντια σε ΕΕ-ΔΝΤ-ΝΑΤΟ.
Οργάνωση Τρικάλων του Ν.Α.Ρ. για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση
(οργάνωση που συμμετέχει στην ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α.)
