Γράφουν οι μαθητές/τριες της Α΄τάξης: Αναγνωστοπούλου Ουρανία, Αργυροπούλου Ευαγγελία, Γιαννάκα Άννα, Γκάτης Κωνσταντίνος, Γρατσάνη Μαρία,Γωγάκη Αγάπη και Κουτσιούμπα Μαρία
Μαθητές και μαθήτριες της Α΄ Τάξης του 1ου ΓΕΛ Τρικάλων, στο πλαίσιο του προγράμματος Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον, υλοποίησαν εργασία – μελέτη στην οποία κατάφεραν τόσο μια ιστορική αναδρομή στα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν τη Θεσσαλία όσο και την ανάδειξη των προβλημάτων που ανακύπτουν σε αυτές τις συνθήκες για τους κατοίκους αλλά και το περιβάλλον της περιοχής.
Μια ιδιαίτερα σημαντική προσπάθεια που δείχνει αφενός την ευαισθησία των παιδιών απέναντι στις περιβαλλοντικές συνθήκες και αφετέρου τον πλούτο των γνώσεων που αποκομίζουν μέσα από τη βιωματική μάθηση.
Ακολουθεί το σύνολο της εργασίας:
“Η Θεσσαλία, μια περιοχή στην κεντρική Ελλάδα, έχει υποστεί πολλαπλές φορές πλημμύρες στο παρελθόν, προκαλώντας σημαντικές επιπτώσεις στην περιοχή. Αυτές οι συνεχείς πλημμύρες έχουν προκαλέσει μοναδικές προκλήσεις για τους κατοίκους και έχουν επηρεάσει το τοπίο της περιοχής. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε τις αιτίες και τις επιπτώσεις αυτών των πλημμυρών και να ληφθούν μέτρα πρόληψης για την ευημερία της περιοχής.
Οι πλημμύρες συχνά οφείλονται σε πολλαπλούς και σύνθετους παράγοντες, με τον ανθρώπινο παράγοντα να παίζει σημαντικό ρόλο. Η αλλαγή του τοπίου λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων, όπως η χωματουργία και οι αλλαγές στο δίκτυο των ποταμών, συμβάλλει στην επιδείνωση των πλημμυρών. Επιπλέον, η έλλειψη αντιπλημμυρικών υποδομών, όπως δρόμοι και γέφυρες, επιδεινώνει τις επιπτώσεις των πλημμυρών.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι πλημμύρες είναι φυσικά φαινόμενα, αλλά οι ανθρώπινες δραστηριότητες μπορούν να επιδεινώσουν τις επιπτώσεις τους. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες από τις τοπικές αρχές και την κοινότητα για την πρόληψη και τη μείωση των κινδύνων από πλημμύρες.
Οι πλημμύρες που σαρώνουν συχνά τη Θεσσαλία δεν φέρνουν μόνο καταστροφή, αλλά και μια σειρά από σοβαρά προβλήματα και ανησυχίες. Οι επιπτώσεις τους επεκτείνονται σε διάφορους τομείς, αφήνοντας ένα χαρακτηριστικό αποτύπωμα στην περιοχή. Καταρχάς, τα νερά που κατακλύζουν την περιοχή μετά από μια πλημμύρα φέρνουν μαζί τους διάφορα είδη ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένων δηλητηριωδών ουσιών, μικροβιακών παθογόνων και χημικών ενώσεων. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι υδάτινοι πόροι της περιοχής φορτώνονται με μεγάλο χημικό και μικροβιακό φορτίο, θέτοντας σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Επιπλέον, η πιθανότητα εκδήλωσης λοιμώξεων αυξάνεται, ενώ πολλοί κάτοικοι που επηρεάζονται από τις πλημμύρες αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, με τις γαστρεντερίτιδες και τις λοιμώξεις να είναι συχνές.
Ακόμα, η πρόκληση προς την αγροτική κοινότητα είναι σημαντική. Οι αγρότες βλέπουν τις καλλιέργειές τους να καταστρέφονται και αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επανασπορά λόγω της υπερβολικής υγρασίας του εδάφους. Η οικονομική καταστροφή που συνοδεύει τις πλημμύρες στη Θεσσαλία αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει την εθνική οικονομία. Συγκεκριμένα, η πρόσφατη κακοκαιρία “Daniel” οδήγησε στην απώλεια ζώων και καλλιεργειών, με αναμενόμενες επιπτώσεις στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ). Η εκτιμώμενη απώλεια τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ αντιστοιχεί στο ποσοστό συνεισφοράς του θεσσαλικού κάμπου στην ελληνική οικονομία. Αυτό το γεγονός επιδεινώνει την ήδη υφιστάμενη οικονομική κρίση και αποτελεί έναν παράγοντα που απαιτεί άμεση αντίδραση και στήριξη από τις αρχές και το κράτος. Αυτό το γεγονός υπογραμμίζει την ανάγκη για προληπτικά μέτρα και επενδύσεις σε υποδομές που θα προστατεύουν την περιοχή από τις συνέπειες των φυσικών καταστροφών.
Σε γενικές γραμμές, οι πλημμύρες στη Θεσσαλία δεν είναι απλώς φυσικά φαινόμενα, αλλά φέρνουν μαζί τους έναν ολοένα και πιο σοβαρό ανθρώπινο παράγοντα. Οι αντίξοες συνθήκες που δημιουργούνται μετά από μια πλημμύρα έχουν ευρύ φάσμα επιπτώσεων, οι οποίες απαιτούν προσεκτική διαχείριση και συντονισμένες δράσεις για την αντιμετώπισή τους.
Η ευρεία κλίμακα των επιπτώσεων που συνοδεύουν κάθε πλημμύρα αναδεικνύει την ανάγκη για άμεση πρόληψη και αντιμετώπιση των κλιματολογικών κινδύνων. Μία προληπτική προσέγγιση που μπορεί να αποφέρει θετικά αποτελέσματα είναι η αναθεώρηση των αντιπλημμυρικών σχεδίων και υποδομών, καθώς και ο σχεδιασμός νέων που να είναι προσαρμοσμένα στις νέες καιρικές συνθήκες. Αυτό σημαίνει τη δημιουργία νέων υποδομών, ικανών να αντέχουν στα έντονα υδάτινα ρέματα που προκαλούνται από τις σφοδρές βροχοπτώσεις. Ωστόσο, η επιτυχία αυτών των προσπαθειών εξαρτάται από το να εγκατασταθεί ένα νέο σύστημα διαχείρισης και έγκαιρης προειδοποίησης από τις αρμόδιες αρχές.
Είναι σημαντικό να εξετάσουμε τις αιτίες που κάνουν τις πλημμύρες τόσο καταστροφικές στην περιοχή μας και να λάβουμε άμεσα μέτρα για την πρόληψη μελλοντικών καταστροφών, προτού γίνει πλέον αργά.
Η Θεσσαλία έχει βιώσει πληθώρα πλημμυρικών φαινομένων στο παρελθόν. Ανάμεσά τους είναι η πλημμύρα του Πηνειού ποταμού το 1805, η καταστροφική πλημμύρα του 1883 στη Λάρισα, η πλημμύρα του 1907 στα Τρίκαλα με απώλεια 101 ανθρώπων, η συνεχής βροχόπτωση του 1944 στην Καρδίτσα που δημιούργησε λίμνη με βάθος 3 μέτρα, και η φονική πλημμύρα του 1955 στο Βόλο με 27 νεκρούς. Το 2020 η κακοκαιρία του Ιανού και το 2023 η καταστροφική πλημμύρα “Daniel” προκάλεσαν σημαντικές ζημιές σε γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες και σε περιουσίες κατοίκων.
Συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση των πλημμυρών, εμείς οι πολίτες διαδραματίζουμε έναν ζωτικό ρόλο. Καθώς είναι σημαντικό να αντιληφθούμε την έκταση του προβλήματος, είναι εξίσου σημαντικό να αναλάβουμε δράση για την προστασία των εαυτών μας και των κοινοτήτων μας.
Καταρχάς, η εκπαίδευση αποτελεί θεμέλιο λίθο στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των ανθρώπων για τις πλημμύρες. Μέσω της εκπαίδευσης σχετικά με την ασφάλεια, ενισχύεται η ετοιμότητα και η ανθεκτικότητά μας. Ενημερωμένοι, γνωρίζουμε πώς να αντιδράσουμε, κάτι που μπορεί να σώσει ζωές.
Επιπλέον, ο εθελοντισμός αποτελεί δυναμική πράξη με σημαντικά αποτελέσματα. Συμμετέχοντας σε εθελοντικά προγράμματα για την αντιμετώπιση των πλημμυρών και την ευαισθητοποίηση της κοινότητας, προσφέρουμε όχι μόνο βοήθεια αλλά και ελπίδα, αποδεικνύοντας πως η δράση μας μπορεί να οδηγήσει σε θετικές αλλαγές.
Εκτός από αυτά, η δημιουργία συνεργασιών με τοπικούς φορείς και αρχές είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείριση των πλημμυρών. Αυτές οι εταιρικές σχέσεις μπορούν να οδηγήσουν σε άμεσα αποτελέσματα και να ενισχύσουν την ετοιμότητά μας για μελλοντικά φαινόμενα.
Πέραν όμως αυτών, η συνεργασία και η αλληλεγγύη στις κοινότητές μας είναι επίσης ουσιώδης. Μέσα από την αμοιβαία υποστήριξη και τη συντροφικότητα, μπορούμε να ενισχύσουμε τη διαδικασία προετοιμασίας και αντίδρασης σε περίπτωση πλημμυρών.
Τέλος, η προώθηση βιώσιμων πρακτικών αποτελεί ουσιαστικό κομμάτι της ευθύνης μας. Με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων, μπορούμε να μειώσουμε την πιθανότητα εμφάνισης πλημμυρών στο μέλλον, ενισχύοντας έτσι την ανθεκτικότητα των κοινοτήτων μας.
Τέλος, η πολιτική συμμετοχή είναι καίριας σημασίας για την προώθηση αποτελεσματικών λύσεων που θα προστατεύσουν τις κοινότητές μας από τις πλημμύρες. Μέσα από τη συμμετοχή μας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, μπορούμε να επηρεάσουμε θετικά την ανάπτυξη και την εφαρμογή πολιτικών που θα ενισχύσουν την προστασία από τις πλημμύρες και θα προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Καταλήγοντας, πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι στην Θεσσαλία επηρεάζονται άμεσα από τις πλημμύρες, επισημαίνοντας την επείγουσα ανάγκη για λύσεις. Η ανάπτυξη ανθεκτικών και ευαισθητοποιημένων κοινοτήτων, η εφαρμογή βιώσιμων μέτρων πρόληψης και η προσαρμοστικότητα στις μεταβαλλόμενες μορφές πλημμύρας είναι κρίσιμα για την ενίσχυση της ετοιμότητάς μας για το μέλλον.”
