Από την Κεντρική Τράπεζα στη Βεγγάζη
Επτά χρόνια από τον εμφύλιο της Λιβύης κατασχέθηκαν στη Λάρισα 40.000 ευρώ κλεμμένα από την Κεντρική Τράπεζα της Λιβύης στη Βεγγάζη, χαρτονομίσματα των 200 ευρώ, που έδωσε προς ανταλλαγή στο Υποκατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδας στη Λάρισα ένας 60χρονος Βολιώτης, με την Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Λάρισας να ερευνά την υπόθεση.
Τα χαρτονομίσματα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Ε», έφεραν αριθμό σειράς που ανήκει στα τραπεζογραμμάτια (χαρτονομίσματα) συνολικής αξίας 159 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία αναφέρθηκε ότι εκλάπησαν από το Υποκατάστημα της Κεντρικής Τράπεζας της Λιβύης στη Βεγγάζη, και τά τον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη, όταν μετά την ανατροπή και τη δολοφονία του Μ. Καντάφι, ομάδα ανταρτών φέρεται να κατέλαβε την Τράπεζα και να έκλεψε μυθικό ποσό και χρυσό, με βάση και τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ελέγχου και Διακίνησης Χρημάτων της Τράπεζας της Ελλάδας ήταν αυτός που παρέδωσε προχθές το μεσημέρι στην Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Λάρισας το χρηματικό ποσό των 40.000 ευρώ σε εμφανώς φθαρμένα χαρτονομίσματα των 200 ευρώ, δηλώνοντας στην ΕΛ.ΑΣ. ότι τα χρήματα τα προσκόμισε νωρίτερα το πρωί της ίδιας ημέρας ένας 60χρονος Βολιώτης, προκειμένου να τα ανταλλάξει με καινούργια λόγω φθοράς.
Από τον έλεγχο ωστόσο της αριθμού της σειράς, προέκυψε ότι τα φθαρμένα χαρτονομίσματα έφεραν τον αριθμό σειράς Χ039 που ανήκει στα τραπεζογραμμάτια προερχόμενα από κλοπή στην Κεντρική Τράπεζα της Λιβύης. Το χρηματικό ποσό που παραδόθηκε από το στέλεχος της ΤτΕ στην Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Λάρισας κατασχέθηκε, με την ΕΛ.ΑΣ., η οποία σχηματίζει δικογραφία για το αδίκημα της αποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος. Να διευκρινιστεί ότι η συναλλαγή δεν ολοκληρώθηκε, καθώς τα χαρτονομίσματα αναγνωρίστηκαν ως κλεμμένα με βάση τον συριακό τους αριθμό.
Αναφορά της ΤτΕ
Τον Νοέμβριο του 2022 η Τράπεζα της Ελλάδος κατέθεσε αναφορά στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, στην οποία σημειωνόταν ότι «τον Απρίλιο του 2019, η Διεύθυνση Τραπεζογραμματίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ενημέρωσε τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες του Ευρωσυστήματος (μεταξύ αυτών και την ΤτΕ) ότι τραπεζογραμμάτια των 200 και 100 ευρώ, τα οποία είναι ιδιαίτερα και ομοιόμορφα φθαρμένα και τα οποία φέρουν σειριακούς αριθμούς με συγκεκριμένα πρώτα ψηφία, πιθανότατα σχετίζονται με τέλεση ποινικού αδικήματος. Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, κατά τον εμφύλιο πόλεμο του 2017 στη Λιβύη, τραπεζογραμμάτια συνολικής αξίας 159 εκατ. ευρώ εκλάπησαν από το Υποκατάστημα της Κεντρικής Τράπεζας της Λιβύης στη Βεγγάζη.
Πριν από την κλοπή, μέρος του χρηματικού ποσού που φυλασσόταν σε χρηματοκιβώτιο, αξίας κατ’ εκτίμηση 68 εκατ. ευρώ, υπέστη σημαντικές φθορές (σκισίματα και μούχλα) λόγω πλημμύρας. Οι φθορές αυτές κατέστησαν πρακτικώς αδύνατη την κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων
από τους παράνομους κατόχους. Οι αιτήσεις ανταλλαγής τραπεζογραμματίων 200 και 100 ευρώ με αυτές τις ομοιόμορφες φθορές και τα συγκεκριμένα ψηφία σειριακών αριθμών, οι οποίες υποβάλλονται στις ΕθνΚΤ, πιθανολογείται ότι συνιστούν απόπειρες νομιμοποίησης, με την έννοια της Οδηγίας 2015/849/ΕΕ και για το ελληνικό δίκαιο του Ν. 4557/2018, του χρηματικού που είχε κλαπεί».
«Κατέκλυσαν την χώρα»
Ακολούθησε εγκύκλιος του Αρείου Πάγου προς τους Εισαγγελείς Εφετών της Χώρας θέτοντας υπόψη «και το γεγονός ότι η Τράπεζα της Ελλάδος, εκθέτει στη σχετική αναφορά της, ότι υφίσταται «προφανής κίνδυνος η χώρα να κατακλυστεί από κλεμμένα τραπεζογραμμάτια της Λιβύης, εάν υπάρξει έστω και μία περίπτωση ανταλλαγής τους».
Στην Αναφορά του Αρείου Πάγου με- ταξύ άλλων σημειωνόταν ότι «τα φθαρμένα τραπεζογραμμάτια των 200 ευρώ, φέρουν σειριακό αριθμό που ξεκινά με τα ψηφία Χ039, ενώ αυτά των 100 ευρώ, φέρουν σειριακό αριθμό που ξεκινά με τα ψηφία Χ1005. Επειδή, λοιπόν, ήταν αδύνατη η κυκλοφορία των ανωτέρω τραπεζογραμματίων, κάτοχοι τέτοιων χαρτονομισμάτων τα προσκόμισαν και συνεχίζουν να τα προσκομίζουν στην Τράπεζα της Ελλάδος, τόσο στο Κεντρικό Κατάστημα αυτής στην Αθήνα όσο και στα ανά την Ελλάδα Υποκαταστήματά της, και ζητούν να ανταλλάξουν αυτά τα φθαρμένα τραπεζογραμμάτια με άλλα της ως άνω Κεντρικής Τράπεζας, μόνης αρμοδίας για την τοιαύτη ανταλλαγή».
Η Τράπεζα της Ελλάδας είχε ανησυχήσει για το ενδεχόμενο του «προφανούς κίνδυνος η χώρα να κατακλσθεί από κλεμμένα τραπεζογραμμάτια της Λιβύης» με αφορμή δύο περιστατικά.
Το πρώτο καταγράφηκε στις 8/4/2019 και στο Υποκατάστημα Κομοτηνής της ΤτΕ όπου παραδόθηκαν προς ανταλλαγή 50 φθαρμένα τραπεζογραμμάτια των 200 ευρώ και 10 τραπεζογραμματια των 100 ευρώ (συνολικής αξίας 11.000 ευρώ).
Το δεύτερο καταγράφηκε στις 30/6/2021 και Υποκατάστημα Σερρών της ΤτΕ όπου παραδόθηκαν προς ανταλλαγή 14 φθαρμένα τραπεζογραμμάτια των 200 ευρώ (συνολικής αξίας 2.800 ευρώ).
