Αθλητισμός – Πάλη και….. διαπαιδαγώγηση????
Ο αθλητισμός δεν είναι για τα παιδιά μόνο ένας τρόπος ανάπτυξης των σωματικών τους ικανοτήτων. Επίσης, δεν αποτελεί μόνο ένα τρόπο αύξησης της επίδοσης και της απόδοσης του ανθρώπου.
Αποτελεί όμωςκαι μία καλή ευκαιρία για να δημιουργήσουν καινούριους φίλους, να ψυχαγωγηθούν, να κοινωνικοποιηθούν. Όμως αποτελεί και τη σπουδαιότερη διαδικασία που είναι η διαπαιδαγώγηση.
Ο μονόπλευρος προσανατολισμός του σημερινού αθλητισμού στη διδακτική διαδικασία και πιο συγκεκριμένα στην παροχή κατηγοριοποιημένων «γνώσεων» και η απόκλιση του από την παιδαγωγική του αποστολή, έχει ως αποτέλεσμα την περιθωριοποίηση της διαδικασίας της αγωγής, που συνδέεται άμεσα με τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του αθλητή.
Συνέπεια αυτής της περιθωριοποίησης είναι η απουσίατης προώθησης κοινωνικών στάσεων στοναθλητή, οι οποίες συνδέονται με τις οικουμενικές αξίες που οφείλει να προωθεί κάθε παιδαγωγικός θεσμός.
Παρακολουθώντας την επικαιρότητα, εντός και εκτός Ελλάδας, διαπιστώνουμε με
ανησυχία τη συχνότητα του φαινομένου της παραβατικότητας και της βίας των παιδιών,τόσο στο σχολικό όσο και στο ευρύτερο περιβάλλον.
Το κοινωνικό γεγονός δηλαδή, πουσχετίζεται, με την κατάπτωση των αξιών και τωνηθών ενός κοινωνικού συστήματος.
Η άσκηση λανθασμένης διαπαιδαγώγησης ή ηπεριθωριοποίησή της σε θεσμούς όπως ο αθλητισμός, στους οποίους έπρεπε να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο,αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την απουσία της κοινωνικότητας στους μαθητές -αθλητές και,ασφαλώς, για την εμφάνιση παραβατικής συμπεριφοράς.
Στηρίζοντας τη θέση αυτή αλλά και τηδιαπίστωση ότικανόνες που έπρεπε να υφίστανται για να συμβάλλουν στηνεύρυθμη λειτουργία της κοινωνικής ομάδας είτε δεν υπάρχουν, είτε υπολειτουργούν, είτε δενεφαρμόζονται.
Αυτού του είδους η κατάσταση οδηγεί αναπόφευκτα στηδιαμόρφωση της αντίληψης ότι «η παραβατική συμπεριφορά είναι ανεκτικήκαι δεν έχει επιπτώσεις για αυτόν που την προκαλεί».
Η επαναλαμβανόμενη εμφάνιση της παραβατικότητας, όταν αγνοείται η διαπίστωση της παράβασης και οι επιπτώσεις της, όχι μόνοενθαρρύνει την παραβατική συμπεριφορά, αλλά πολύ περισσότερο, αποθρασύνει τοσυμμετέχοντα της κοινωνικής δράσης.
Για το λόγο αυτό η περιθωριοποίηση της αθλητικής αγωγής, εκτός του ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην απουσία της κοινωνικότητας καισυνεπώς στην εμφάνιση της παραβατικής συμπεριφοράς στους μαθητές- αθλητές,στερεί απ’ αυτούς τη δυνατότητα να αναπτύξουν δεξιότητες και στρατηγικές διαχείρισης καιεπίλυσης μιας προβληματικής κατάστασης και προπαντός τους στερεί τη δυνατότητα νααναπτύξουν εκείνα τα προσόντα που συμβάλλουν στην ορθολογική ρύθμιση και επίλυση τωνατομικών και κοινωνικών τους ζητημάτων.
Με την έννοια αυτή, αποτελεί, πλέον, επιτακτική ανάγκη οι αθλητικοί σύλλογοι να αναδείξουν σεκυρίαρχη διαδικασία τη διαπαιδαγώγηση των μαθητών – αθλητών, η οποία μέχρι τώρα, παίζει έναν αποσπασματικό και, θα έλεγα, περιθωριακό ρόλο.
Αυτό είναι ένα σημαντικό μειονέκτημα στη λειτουργία του ελληνικού αθλητισμού, όταν, μάλιστα, έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η προώθηση των κοινωνικών αξιών, των στάσεων και συνολικά η διαμόρφωση της συμπεριφοράς του ανθρώπου συναρτώνται άμεσα με το είδος της αγωγής που ασκείται σ’ αυτόν.
Επομένως, ο σωματειακόςαθλητισμός οφείλει να αποκαταστήσει μία παραμελημένη του λειτουργία, η οποία θα ενισχύσει τον παιδαγωγικό του ρόλο. Αν αυτό συμβεί, θα αποβεί ασφαλώς προς όφελος πρωτίστως του ίδιου του μαθητή- αθλητή και ταυτοχρόνως της ίδιας της κοινωνίας.
Η ευθύνη του αθλητικού συλλόγου είναι τεράστια στο θέμα αυτό, δεδομένου ότι εξακολουθεί να συνιστά το θεσμό που παρέχει συστηματική εκπαίδευση και συνεπώς συστηματική αγωγή σε αποδέκτες, από τους οποίους εξαρτάται καθοριστικά η λειτουργία του δημοκρατικού και ευρύτερα του κοινωνικοπολιτισμικού συστήματος.
Για τον ΑΠΣ Τρίκαλα
Νίκος Τσιακάρας
