Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, πάνω από το 70% των θανάτων που προκάλεσε ο νέος κορονοϊός (COVID-19) σε Ιταλία, Κίνα αλλά και Ελλάδα, είναι άντρες, γεγονός που αιφνιδίασε την διεθνή επιστημονική κοινότητα. Φαίνεται λοιπόν ότι είναι πολύ πιθανότερο να νοσήσουν σοβαρά από τον ιό οι άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, και ότι οι περισσότεροι από αυτούς που θα καταλήξουν θα είναι άντρες.
Μία πρώτη εξήγηση του φαινομένου είναι ίσως το κάπνισμα και οι αρνητικές επιδράσεις που έχει στην υγεία και λειτουργία των πνευμόνων, ιδιαίτερα όταν οι τελευταίοι αντιμετωπίζουν σοβαρές λοιμώξεις. Το κάπνισμα θα μπορούσε πράγματι να είναι μία εξήγηση για την Κίνα, όπου το 54% των ανδρών και μόνο το 3.4% των γυναικών είναι καπνιστές, αλλά όχι για την χώρα μας όπου οι γυναίκες μάλλον έχουν την πρωτοκαθεδρία. Η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα στον κόσμο σε ποσοστό καθημερινών καπνιστριών.
Μία άλλη πιθανή εξήγηση είναι αυτή του Καθηγητή S. Perlman, ο οποίος υπέθεσε ότι οι θηλυκές ορμόνες και το χρωμόσωμα Χ, μέσω αγνώστων προς το παρόν μηχανισμών, έχουν κάποιο προστατευτικό ρόλο έναντι των κορονοϊών.
Υπάρχει όμως ένας ακόμα λόγος που ενδεχομένως να απαντά πληρέστερα στο γιατί ο COVID-19 οδηγεί στον θάνατο περισσότερους άντρες από ότι γυναίκες. Αυτός δεν είναι άλλος από την φυσική κατάσταση που βρίσκεται ο μυϊκός ιστός, δεδομένου ότι ο αποδοτικός μυς ενισχύει τις λειτουργίες του ενδογενούς/έμφυτου ανοσοποιητικού συστήματος, δηλαδή την άμυνα του οργανισμού ενάντια στον ιό. Ο σύγχρονος, ωστόσο, τρόπος ζωής έχει δραματικά περιορίσει την σωματική δραστηριότητα – μόνο το 16% των νέων στην Ελλάδα έχει τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας – και έχει επηρεάσει αρνητικά το βασικό εργαλείο της κίνησης, ήτοι το μυϊκό σύστημα. Γνωρίζουμε δε ότι η ανεπαρκής μυϊκή λειτουργία οδηγεί σταδιακά σε απώλειες μυϊκής μάζας (σαρκοπενία), οι οποίες όμως είναι αναλογικά πιο έντονες στους άνδρες από ότι στις γυναίκες. Μήπως τελικά – μακριά από ιδεοληψίες, συνωμοσιολογίες και παντοειδείς ψεκασμούς – οι άντρες πληρώνουν πιο ακριβά το τίμημα της αντικατάστασης της έντονης σωματικά καθημερινότητας με το «ραχάτι» της καφετέριας; Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι όλοι οι παράγοντες κινδύνου προσβολής από τον COVID-19 (παχυσαρκία, διαβήτης και καρδιοαγγειακά νοσήματα) είναι άμεσα συνδεδεμένοι με την μυϊκή υπολειτουργία.
Γιάννης Κουτεντάκης
Ομότιμος Καθηγητής
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
