«Η Θεσσαλία είναι το ιδεολογικό εργαστήρι του Διαφωτισμού που οδήγησε στην Επανάσταση του 1821»
Η καθοριστική συμβολή της Θεσσαλίας στην ιδεολογική προετοιμασία της ελληνικής επανάστασης του 1821 αναδείχτηκε στην εκδήλωση που οργάνωσε η Περιφέρεια Θεσσαλίας στο Ζάππειο Μέγαρο, στο πλαίσιο της Επετειακής Έκθεσης Ελλάδα 1821-2021. Η Θεσσαλία είναι η εσωτερική κοιτίδα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, δηλαδή του εκπαιδευτικού, επιστημονικού κινήματος που συνδέεται άρρηκτα με τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, που δημιούργησε εκείνες τις προϋποθέσεις, ιδεολογικές και εκπαιδευτικές για την καλλιέργεια της ιδέας της εθνικής απελευθέρωσης.
Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η Ελληνική Επανάσταση ήταν το πρώτο επιτυχημένο εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα στον Παλαιό Κόσμο της Ευρώπης. Οι Έλληνες δεν εφηύραν το έθνος-κράτος, αλλά ήταν οι πρώτοι που το έκαναν πράξη στην Ευρώπη. Εμπνεόμαστε και διδασκόμαστε από το 1821, από τους αγώνες, τις θυσίες και τις μαρτυρίες της ελληνικής ψυχής, από τα οράματα του λαού μας για ενότητα, ελευθερία, δημοκρατία και εθνική αναδημιουργία. Γιατί χωρίς ιστορική μνήμη, δεν υπάρχει ελπίδα. «Είμαστε στο εμείς όχι στο εγώ» τα σοφά λόγια του στρατηγού Μακρυγιάννη. «Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω», έλεγε ο στοχαστής Καζαντζάκης. Σήμερα, η έννοια της ευθύνης φωτίζεται με ένα νέο αλλά εξίσου σημαντικό περιεχόμενο. Ποτέ το παρόν δεν ήταν τόσο φευγαλέο όσο είναι σήμερα. Ποτέ το αύριο τόσο άγνωστο. Στη φετινή ιδιαίτερη χρονική συγκυρία όπου τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης συμπίπτουν με τα 40 χρόνια από την ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Οικογένεια οι δυο ταυτότητες μας, η ελληνική και η ευρωπαϊκή συναντώνται και συνομιλούν. Η ευθύνη για την διατήρηση της ταυτότητας μας, του καθενός ως ατομικής ταυτότητας και όλων μας ως εθνικής ταυτότητας, η ατομική ευθύνη που ανάγεται σε συλλογική για να απαντήσει με ενσυναίσθηση στις πρωτόγνωρες κρίσεις που μας απειλούν, είναι ίσως πολύ βαρύτερη από την ευθύνη των Ελλήνων σε οποιαδήποτε παλαιότερη εποχή».
Ο Στέφανος Καβαλλιεράκης, Ιστορικός, Δρ. Μεσογειακών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστήμιου Στρασβούργου ανέφερε στην ομιλία του: «Η Θεσσαλία αποτέλεσε το ιδεολογικό εργαστήριο του σύγχρονου ελληνισμού: Ρήγας, Κούμας, Κωνσταντάς-Φιλιππίδης, είναι μόνο κάποια από τα ονόματα που προετοίμασαν ιδεολογικά την ελληνική επανάσταση, συνέλαβαν και ολοκλήρωσαν την ιδέα ενός εθνικού οράματος χειραφέτησης και ελευθερίας. Η Θεσσαλία διατήρησε την εκπαιδευτική σπίθα ζωντανή, δημιούργησε την σπουδαία παράδοση των Διδασκάλων του Γένους και συγκρότησε μαζί με την προωθημένη αστική της τάξη και Ιεράρχες εντός και εκτός Ελλάδας την ζύμωση που οδήγησε στην Επανάσταση του 1821».
Ο Αντώνης Παπαμιχαήλ, Πρόεδρος της Ένωσης Καραγκούνηδων ν. Τρικάλων αναφέρθηκε στους αγώνες και τα επιτεύγματα των Καραγκούνηδων στα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 μέχρι σήμερα και παρουσίασε τα αίτια των επαναστάσεων, τους Καραγκούνηδες στο χώρο τους, γεγονότα και μάχες στη Δυτική Θεσσαλία, τους εθνικούς αγώνες των Καραγκούνηδων, τους κοινωνικούς τους αγώνες στο Κιλελέρ και τα ιδιαίτερα στοιχεία της πολιτιστικής τους κληρονομιάς.
Ο Γιώργος Μουτσιάνας, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Σαρακατσαναίων στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι Σαρακατσαναίοι είναι αρχαίο ελληνικό νομαδικό φύλο, εμφορούνται από υψηλό πατριωτικό φρόνημα και βαθιά θρησκευτική πίστη και ανέδειξαν σπουδαίους ήρωες κατά την προεπαναστατική και επαναστατική περίοδο (Κατσαντώνης, Καραϊσκάκης, Λιακατάς, Τσόγκας, Δίπλας και άλλους). Στη συνέχεια παρουσίασε τις δράσεις της Ομοσπονδίας, όπως διαδικτυακές ημερίδες προς τιμή των ηρώων της Επανάστασης σε συνεργασία με την Επιτροπή « Ελλάδα ’21», συμμετοχή σε εκθέσεις (85η ΔΕΘ – Ζάππειο), εκδόσεις βιβλίων και 21 ραδιοφωνικές εκπομπές.
Η Αλεξία Αλεξίου, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων ανέφερε ότι: «Στην προεπαναστατική περίοδο οι βλαχόφωνοι Έλληνες εξεγέρθηκαν πολλές φορές κατά του Τούρκου κατακτητή και αξίζουν αναφοράς οι επαναστατικές πρωτοβουλίες του Καραμιχάλη στον Όλυμπο το 1489. Δεκάδες Φιλικοί κατάγονταν από τα βλαχοχώρια της Πίνδου. Ο βλάχικης καταγωγής Γρηγόριος Ζαλύκης ιδρύει τη μυστική οργάνωση «Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον» στο Παρίσι το 1809 για «το φωτισμό του Γένους» και την αποτίναξη του τούρκικου ζυγού. Ο ρόλος όμως των Ελλήνων της Διασποράς δεν σταμάτησε με την επίτευξη της ανεξαρτησίας μας. Από την πρώτη στιγμή όλες οι δυνάμεις του απανταχού ελληνισμού βρέθηκαν στο πλευρό του νέου ελληνικού κράτους. Δεν είναι τυχαίο ότι από το εξωτερικό προέρχονταν οι περισσότεροι μεγάλοι εθνικοί ευεργέτες, Βλάχοι στην πλειοψηφία τους από τα σπλάχνα του Ελληνισμού της Διασποράς, οι οποίοι συνέβαλαν αποφασιστικά στην επιβίωση του Γένους, στην πνευματική του αναγέννηση και την πολιτική του αποκατάσταση».
Την εκδήλωση παρακολούθησαν η βουλευτής Λάρισας Στέλλα Μπίζιου, η βουλευτής Καρδίτσας Ασημίνα Σκόνδρα, ο Δήμαρχος Ελασσόνας Νίκος Γάτσας, εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, εκπρόσωπος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Λαρίσης και Τυρνάβου κκ Ιερώνυμου, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Θεσσαλικών Σωματείων Αττικής «Η Πανθεσσαλική Στέγη» Στέφανος Κούτρας, η Διευθύντρια του Λαογραφικού Μουσείου Λάρισας Φανή Καλοκαιρινού, οι Αντιπεριφερειάρχες Δωροθέα Κολυνδρίνη, Νίκος Λιούπας, Θανάσης Μόρας, οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι Κώστας Καλαμπάκας, Κώστας Γαϊτανίδης, ο Εντεταλμένος Σύμβουλος Τουρισμού Γιάννης Μπουτίνας.
Ολόκληρη η ομιλία του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστού
Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι της Θεσσαλίας
Καλωσορίσατε στην εκδήλωση που διοργανώνουμε σήμερα στο πλαίσιο της επετειακής έκθεσης Ελλάδα 1821-2021 με θέμα τη συμβολή της Θεσσαλίας στην επανάσταση του 1821.
Στη Θεσσαλία των μύθων, της ιστορίας, του πολιτισμού, του διαφωτισμού, των διαχρονικών αγώνων, της αντίστασης, της δημιουργικής ανατροπής, της συνεργασίας, της αποτελεσματικότητας της πρωτοτυπίας, της καινοτομίας.
Στη Θεσσαλία που παράγει, δημιουργεί, διακρίνεται, βραβεύεται. Το σύνθημά μας είναι ο καλύτερος τρόπος να πεις κάτι είναι να το κάνεις. Απτή απόδειξη τα περισσότερα από 5.200 έργα άνω των 5,7 δις ευρώ, την τελευταία δεκαετία, τα 38 ευρωπαϊκά και εθνικά βραβεία μας.
Στη Θεσσαλία που στη διάρκεια των χρόνων δοκιμάστηκε σκληρά. Μόνο τα τελευταία χρόνια από την πανδημία, την πλημμύρα του αιώνα, τον σεισμό. Αλλά που καταφέρνει μετά από κάθε χτύπημα να σηκώνεται, να προχωρά, να κοιτά ψηλά, χάρη στη μεγάλη κινητήρια δύναμη δημιουργίας που είναι οι τόσο ξεχωριστοί, δραστήριοι, αισιόδοξοι, δυναμικοί και φιλοπρόοδοι άνθρωποι της, που τιμούν τη γενέτειρα γη, όπου και αν βρίσκονται , στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Κυρίες και κύριοι
«Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω», έλεγε ο στοχαστής Καζαντζάκης. Σήμερα, γιορτάζοντας τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση που οδήγησε στη συγκρότηση έθνους και την ίδρυση κράτους Δημοκρατίας και Δικαιοσύνης, η έννοια της ευθύνης φωτίζεται με ένα νέο αλλά εξίσου σημαντικό περιεχόμενο.
Ποτέ το παρόν δεν ήταν τόσο φευγαλέο όσο είναι σήμερα. Ποτέ το αύριο τόσο άγνωστο. Η ευθύνη για την διατήρηση της ταυτότητας μας, του καθενός ως ατομικής ταυτότητας και όλων μας ως εθνικής ταυτότητας, η ατομική ευθύνη που ανάγεται σε συλλογική για να απαντήσει με ενσυναίσθηση στις πρωτόγνωρες κρίσεις που μας απειλούν, είναι ίσως πολύ βαρύτερη από την ευθύνη των Ελλήνων σε οποιαδήποτε παλαιότερη εποχή.
«Ναστε μονιασμένοι» ήταν τα τελευταία λόγια του Κολοκοτρώνη πριν πεθάνει. Η ελληνική επανάσταση πέτυχε γιατί ήταν αποτέλεσμα της θέλησης και των προσπαθειών όλων των Ελλήνων, που διαχρονικά, ενωμένοι μεγαλουργούν. Ενωμένοι βαδίζουμε σε ένα πιο ασφαλές και δημιουργικό μέλλον. «Είμαστε όλοι Έλληνες» έγραφε ο Άγγλος ποιητής Σέλει, στο ποίημα του «Ελλάς». «Οι νόμοι μας, η λογοτεχνία μας, η θρησκεία μας, οι τέχνες μας, έχουν τις ρίζες τους στην Ελλάδα. Η μορφή και το πνεύμα του ανθρώπου έφτασαν την τελειότητά τους στην Ελλάδα…».
«Είμαστε όλοι Ευρωπαίοι» διακήρυττε ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσώρτσιλ, εννοώντας ότι μόνο σε κράτος δικαιοσύνης, αλληλεγγύης και ελευθερίας μπορούν οι άνθρωποι του μόχθου να γευτούν τις απλές χαρές και τις ελπίδες που νοηματοδοτούν τη ζωή.
Η Ελληνική Επανάσταση ήταν το πρώτο επιτυχημένο εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα στον Παλαιό Κόσμο της Ευρώπης. Οι Έλληνες δεν εφηύραν το έθνος-κράτος, αλλά ήταν οι πρώτοι που το έκαναν πράξη στην Ευρώπη.
Στη φετινή ιδιαίτερη χρονική συγκυρία όπου τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης συμπίπτουν με τα 40 χρόνια από την ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Οικογένεια οι δυο ταυτότητες μας, η ελληνική και η ευρωπαϊκή συναντώνται και συνομιλούν.
Υποκλινόμαστε στη θυσία των μαρτύρων της πίστης και της πατρίδας που αγωνίστηκαν για την ελευθερία του τόπου. Εμπνεόμαστε και διδασκόμαστε από το 1821, από τους αγώνες, τις θυσίες και τις μαρτυρίες της ελληνικής ψυχής, από τα οράματα του λαού μας για ενότητα, ελευθερία, δημοκρατία και εθνική αναδημιουργία. Γιατί χωρίς ιστορική μνήμη, δεν υπάρχει ελπίδα. Κατανοώντας το παρελθόν, ερμηνεύουμε το παρόν και διαμορφώνουμε τις προσδοκίες μας για το μέλλον.
Κυρίες και κύριοι,
Η εποχή είναι αναθεωρητική και υποκρύπτει αναδυόμενους κινδύνους. Ζούμε σε μια εποχή που καλούμαστε να υπηρετήσουμε με νέους τρόπους και νέες διαδικασίες.
Με ταχύτητα, ρυθμό, απλοποίηση και αυτοματισμό ενεργειών γιατί μόνο με ταχύτητες μεγάλες η ζωή μας και η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει.
Με την αναγκαία μετάβαση από την περιφερειακή αυτοδιοίκηση στην περιφερειακή διακυβέρνηση, γιατί ισχυρή Περιφέρεια σημαίνει πρώτα απ όλα ισχυρή τοπική κοινωνία.
Με την πολιτική φιλοσοφία της συλλογική ηγεσίας όπου καλούνται να αποφασίσουν αυτοί που καλούνται και να υλοποιήσουν.
Με σύμμαχο τη φύση και τις φυσικές διεργασίες.
Με βιολογική αφύπνιση των λαών, γιατί το οφείλουμε στις επόμενες γενιές που θέλουν και πρέπει να ζήσουν καλύτερα από τους γονείς μας.
Με προσήλωση στις μικρές, καθημερινές ανάγκες των ανθρώπων. Γιατί όποιος παραγνωρίζει το μικρό, αδιαφορεί και για το μεγάλο. «Το μικρό μιλά για το μεγάλο» είναι η δική μας αντίληψη, ως πρακτική και ως φιλοσοφία άσκησης εξουσίας.
Θέλουμε να κτίσουμε το αύριο, σήμερα. Να προεξοφλήσουμε το μέλλον και όχι να μελλοποιούμε το παρόν. Αυτό είναι το ισχυρότερο εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας για να αντιμετωπίσουμε τις μεγαλύτερες προκλήσεις της μετα -covid εποχής, που είναι η βιώσιμη ανάπτυξη για όλους και η δημιουργία θέσεων εργασίας. Όλοι μαζί, αποτελούμε τους κρίκους μιας αδιάσπαστης αλυσίδας παραγωγής και δημιουργίας. Μαζί, δημιουργούμε ένα καλύτερο αύριο και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης του αύριο.
Ώστε να δικαιώσουμε το χρησμό του Μαντείου των Δελφών: «Γαίης μεν πάσης το Πελασγικόν Άργος άμεινον»: Απ όλον τον κόσμο, η καλύτερη γη είναι η θεσσαλική.
Παρακολουθείστε την εκδήλωση της Περιφέρειας Θεσσαλίας στο Ζάππειο Μέγαρο ΕΔΩ: https://www.youtube.com/watch?v=u8QHc8TgCbY
Δείτε ΕΔΩ το βίντεο με θέμα «Η συμβολή της Περιφέρειας Θεσσαλίας στην Επανάσταση τους ΄21. Πρόσωπα και γεγονότα», μια παραγωγή της Περιφέρειας Θεσσαλίας σε συνεργασία με το Λαογραφικό Μουσείο Λάρισας: https://youtu.be/WsJOc5s5F6Q
