Με την έλευση του χειμώνα μικραίνουν οι μέρες και πολλοί μπορεί να μη γνωρίζουν ότι υποβόσκει και μια συναισθηματική διαταραχή που έχει σχέση κυρίως με τη γενικότερη διάθεσή μας και συμπεριφορά. Φεύγει το καλοκαίρι, εκλείπει ο ήλιος, περισσότερο κρύο και σκοτάδι είναι μερικά από τα οποία μπορούν να μας αποθαρρύνουν και να συμβάλλουν στην ψυχολογική κατατονία και συναισθηματική κατάπτωση.
Αναλυτικότερα, ο λόγος γίνεται για την Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή (ΕΣΔ). Πρόκειται για ένα είδος κατάθλιψης που “έρχεται και φεύγει” σε ένα εποχιακό “μοτίβο”. Η ΕΣΔ είναι επίσης γνωστή και ως “εποχική κατάθλιψη”, επειδή τα συμπτώματα είναι πιο εμφανή και τείνουν να είναι πιο σοβαρά κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Τα συμπτώματα συχνά αρχίζουν το φθινόπωρο, όταν οι ημέρες αρχίζουν να γίνονται ολοένα και μικρότερες. Ξεκινάει περίπου το Νοέμβριο και κορυφώνεται κατά τους μήνες Δεκέμβριο, Ιανουάριο και Φεβρουάριο. Η Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή συχνά μειώνεται ή και απαλείφεται την άνοιξη και το καλοκαίρι, αλλά μπορεί να επιστρέψει πάλι το φθινόπωρο και το χειμώνα σε ένα επαναλαμβανόμενο εποχιακό μοτίβο.
Συμπτώματα της Εποχιακής Συναισθηματικής Διαταραχής
Μια επίμονη χαμηλή διάθεση
Μια απώλεια ευχαρίστησης, ή ενδιαφέροντος για τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες
Ευερεθιστότητα
Αίσθημα απελπισίας, ενοχής και αναξιότητας
Λήθαργος (έλλειψη ενέργειας) και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
Ύπνος για μεγαλύτερο διάστημα από το κανονικό και δυσκολία να σηκωθείτε το πρωί
Έντονη επιθυμία για τροφές με υδατάνθρακες
Αύξηση σωματικού βάρους
Για μερικούς ανθρώπους, τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι σοβαρά και να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις ημερήσιες δραστηριότητές τους.
Αίτια της Εποχιακής Συναισθηματικής Διαταραχής
Η ακριβής αιτία της ΕΣΔ δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά συχνά συνδέεται με την μειωμένη έκθεση στο ηλιακό φως κατά τη διάρκεια των μικρότερων σε διάρκεια ημερών του φθινοπώρου και του χειμώνα.
Η βασική θεωρία είναι ότι η έλλειψη του ηλιακού φωτός μπορεί να σταματήσει ένα μέρος του εγκεφάλου, που ονομάζεται υποθάλαμος, να λειτουργεί σωστά, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει:
Την παραγωγή μελατονίνης: Είναι μια ορμόνη που σας κάνει να αισθάνεστε υπνηλία. Σε άτομα με Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή, το σώμα μπορεί να παράγει αυτή την ορμόνη σε υψηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα.
Την παραγωγή σεροτονίνης: Είναι μια ορμόνη που επηρεάζει τη διάθεση σας, την όρεξη και τον ύπνο. Η έλλειψη ηλιακού φωτός μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερα επίπεδα σεροτονίνης, κάτι που συνδέεται με αισθήματα κατάθλιψης
Το εσωτερικό “ρολόι” του σώματος (κιρκαδικός ρυθμός): Το σώμα σας χρησιμοποιεί το ηλιακό φως για να προγραμματίσει διάφορες σημαντικές λειτουργίες, όπως το να ξυπνάτε και να κοιμάστε, οπότε τα χαμηλότερα επίπεδα φωτός κατά τη διάρκεια του χειμώνα μπορεί να διαταράξουν αυτές τις λειτουργίες.
Είναι επίσης πιθανό μερικοί άνθρωποι να είναι πιο ευάλωτοι στην Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή, ως αποτέλεσμα των γονιδίων τους, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις η συγκεκριμένη διαταραχή έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει σε πολλά μέλη της ίδιας οικογένειας.
