Στις ρυθμίσεις της Κυβέρνησης για τη μείωση του ενεργειακού κόστος και την ενίσχυση της ρευστότητας στον πρωτογενή τομέα, αναφέρθηκε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Σκρέκας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εβδομαδιαία αγροτική εφημερίδα «Ύπαιθρος Χώρα».
Ο κ. Σκρέκας τόνισε ότι η σταθερή μείωση του κόστους παραγωγής αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την Κυβέρνηση, προκειμένου να βελτιωθεί να στηριχθεί το εισόδημα των Ελλήνων αγροτών και να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα του αγροτικού τομέα.
Στην ίδια κατεύθυνση στοχεύουν τα μέτρα για την επέκταση της χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην παραγωγή, καθώς και η εφαρμογή των συστημάτων έξυπνης γεωργίας.
Τέλος, ο κ. Σκρέκας μίλησε για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που ετοιμάζει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την αλλαγή του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των συνεταιρισμών, τονίζοντας ότι επιδιώκει να δώσει τη δυνατότητα στους αγρότες να αισθάνονται ασφάλεια με κανόνες που θα διασφαλίζουν τη διαφάνεια και την αποτελεσματική οικονομική διαχείριση.
Ακολουθεί αναλυτικά το κείμενο της συνέντευξης:
Κώστας Σκρέκας: «Ανατροπή στα ενεργειακά δεδομένα του ενεργειακού τομέα
– Τι δηλώνει στην ΥΧ»
Ρευστότητα και κόστος παραγωγής
– Να ξεκινήσουμε με το ζήτημα της ρευστότητας. Τι περιλαμβάνουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουν ανακοινωθεί;
Κατ’ αρχάς, το πρώτο εργαλείο που ανακοινώθηκε είναι το Ταμείο Εγγυήσεων. Εκεί που μία τράπεζα για να δώσει ένα δάνειο, για παράδειγμα
100.000 ευρώ, ζητούσε εγγυήσεις τουλάχιστον ισόποσες, συν κάποιο ποσό παραπάνω, έρχεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα και παρέχει εγγυήσεις. Επομένως, απαιτείται πολύ μικρότερη εγγύηση από τον παραγωγό. Όσον αφορά το δεύτερο εργαλείο, όπως γνωρίζετε είχα μια συνάντηση με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, κ. McDowell. Να πούμε ότι σε αυτό το δεύτερο εργαλείο, το αρχικό κεφάλαιο των 200 εκατ. ευρώ είναι ένα ξεκίνημα και μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω, εφόσον υπάρχει επιπλέον ανάγκη χρηματοδότησης του πρωτογενούς τομέα. Βασική προϋπόθεση για την αξιοποίησή του είναι το 10% των πόρων να κατευθύνεται σε νέους αγρότες.
Η αποπληρωμή του δανείου είναι μακροπρόθεσμη και μπορεί να φτάσει έως τα
15 χρόνια.
Επίσης, δίνεται και μία περίοδος χάριτος που μπορεί να φτάσει έως και τα πέντε χρόνια. Τα χρήματα αυτά θα είναι διαθέσιμα κυρίως για αγορά πάγιου εξοπλισμού, αλλά και επιπλέον για χρηματοδότηση των ΑΠΕ. Εξετάζεται, επίσης, η δυνατότητα χρησιμοποίησης αυτού του πακέτου για την αναδιάρθρωση καλλιεργειών.
– Μιλάτε για τα αγροτικά φωτοβολταϊκά, όπου είχαμε και την πρόσφατη τροπολογία για το net – metering. Ποιο το όφελος αυτής της ρύθμισης;
Όσον αφορά τα αγροτικά φωτοβολταϊκά, κατά τη γνώμη μας, τα δεδομένα του πρωτογενούς τομέα θα ανατραπούν με ιδιαίτερα θετικό τρόπο. Πριν από τις ρυθμίσεις, ο παραγωγός μπορούσε να διαχέει στο σύστημα το 20% της παραγόμενης ενέργειας και να την πουλάει. Πλέον, δίνουμε τη δυνατότητα σε έναν αυτοπαραγωγό με αγροτικές δραστηριότητες να μπορεί να κατασκευάσει ένα φωτοβολταϊκό ή μια ΑΠΕ (μονάδα βιοαερίου, μικρή ανεμογεννήτρια κ.λπ.) και να πουλάει το 75% της παραγόμενης ενέργειας, κρατώντας για τις ανάγκες του το υπόλοιπο.
Εννέα στους δέκα αγρότες δηλώνουν ότι δυσκολεύονται ή αδυνατούν να πληρώσουν τον λογαριασμό ρεύματος. Κάνοντας το οικονομοτεχνικό μοντέλο, υπολογίσαμε ότι ένας αγρότης ο οποίος καταναλώνει ρεύμα και πληρώνει
2.000 ευρώ ετήσιο λογαριασμό για 100 στρέμματα αροτραίες καλλιέργειες, μπορεί να κατασκευάσει ένα φωτοβολταϊκό που θα του δίνει έσοδα τρεις φορές πάνω από τα ετήσια έξοδά του στο ρεύμα. Τα έσοδα αυτά θα επαρκούν για την αποπληρωμή της δόσης του δανείου που έχει λάβει.
Έτσι, από την πρώτη μέρα θα έχει δωρεάν το ρεύμα που χρησιμοποιεί και με την υπόλοιπη ενέργεια που παράγει θα μπορεί να αποπληρώνει το σύνολο του δανείου. Εφόσον, μάλιστα, το δάνειο αποπληρωθεί, θα μένει στον παραγωγό ένα σημαντικό επιπλέον έσοδο. Με αυτόν τον τρόπο, μεγάλος αριθμός παραγωγών θα μπορέσει να πραγματοποιήσει μια τέτοια επένδυση, ενώ ας μην ξεχνάμε ότι πλέον υπάρχει η δυνατότητα αυτό να γίνει και εντός γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, σε ποσοστό έως 1%.
Ευφυής γεωργία: «Μεγάλη ευκαιρία για τον Έλληνα γεωργό»
– Όσον αφορά τις εφαρμογές ψηφιακής και ευφυούς γεωργίας, είναι κάτι που τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός ΑΑΤ έχουν θέσει σε προτεραιότητα.
Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα;
Από την προηγούμενη κυβέρνηση είχε ξεκινήσει το έργο της Ευφυούς Γεωργίας, όπως ονομαζόταν. Εμείς θέλουμε να σχεδιάσουμε ένα σύστημα για τα δεδομένα που θα συλλέγονται και για τον τρόπο που θα συλλέγονται αυτά τα στοιχεία. Δηλαδή, τεχνικά χαρακτηριστικά των εργαλείων, των ψηφιακών συσκευών που θα χρησιμοποιηθούν για να συλλέγουν τα δεδομένα, τον τρόπο που θα επικοινωνούν μεταξύ τους. Το σύστημα θα είναι ανοιχτό, ώστε να προσφέρονται αυτά τα δεδομένα από διαφορετικούς παρόχους. Να σας πω σε αυτό το σημείο ότι είχα μια συνάντηση με έναν εκ των συνιδρυτών της Augmenta, έναν νέο 28 ετών. Μιλάμε για μια αγροτική νεοφυή επιχείρηση (start up) από τον Βόλο, που έχει αντλήσει 3 εκατομμύρια ευρώ από διεθνείς επενδυτές. Όπως μας είπε, το χωράφι που καλλιεργείται με τις αρχές της ψηφιακής ή ευφυούς γεωργίας έχει 40% μεγαλύτερη απόδοση και παραγωγή με τις ίδιες, ή ακόμα και με λιγότερες εισροές. Εκεί φαίνεται η μεγάλη ευκαιρία που έχει ο Έλληνας γεωργός.
– Σκέφτεστε κάτι αντίστοιχο και για τους ΤΟΕΒ;
Ως γνωστόν, το πρόβλημα με τις οφειλές των Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων προς τη ΔΕΗ είναι μεγάλο. Δυστυχώς, πολλοί ΤΟΕΒ έχουν μεγάλες οφειλές προς τη ΔΕΗ και υπάρχει ο κίνδυνος μεγάλες καλλιεργούμενες εκτάσεις να μην αρδευτούν την ερχόμενη καλλιεργητική περίοδο.
Πρόσφατα, συναντηθήκαμε με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ, κ. Στάσση, μαζί με τον αναπληρωτή διευθύνοντα σύμβουλο, κ. Κοπανάκη.
Συζητήσαμε τη δυνατότητα να μπορεί να κατασκευάσει η ΔΕΗ το φωτοβολταϊκό. Το 75% της ενέργειας που θα πουλάει ο ΤΟΕΒ θα εκχωρηθεί στη ΔΕΗ, ώστε να αποσβέσει την επένδυσή της και να δίνει με αντιπαροχή το υπόλοιπο 25% για κατανάλωση στον ΤΟΕΒ, ή σε έναν συνεταιρισμό ή ομάδα παραγωγών.
Με αυτόν τον τρόπο, η ΔΕΗ θα μπορεί να συνεχίσει να δίνει ρεύμα σε ΤΟΕΒ με οφειλές, ενώ οι ΤΟΕΒ θα μπορούν να αποπληρώνουν τις οφειλές αυτές, αφού πλέον δεν θα πληρώνουν ρεύμα. Εξετάζουμε, λοιπόν, τη δυνατότητα να εκχωρείται η πώληση της παραγόμενης ενέργειας σε τρίτους.
– Δηλαδή, να μην περιμένουν πετρέλαιο οι αγρότες;
Το πετρέλαιο ήταν μέτρο που υπήρχε το 2014 και το κατήργησε η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Για να επανέλθει, θα πρέπει να βρεθεί δημοσιονομικός χώρος. Άρα, πρέπει να δούμε την εξέλιξη του προϋπολογισμού, αν υπάρχει χώρος για να μπορέσουμε να εφαρμοστεί. Από εκεί και πέρα θέλω να σας πω ότι αυτό που κάναμε με τις ΑΠΕ και την ηλεκτρική ενέργεια έχει πολλαπλάσιο όφελος σε σχέση με το αγροτικό πετρέλαιο.
Η εξέλιξη του ΠΑΑ
– Πώς πορεύονται τα σημαντικά μέτρα του ΠΑΑ που βρίσκονται σε εκκρεμότητα;
Θέσαμε σε προτεραιότητα τα Σχέδια Βελτίωσης και τη Μεταποίηση, που είναι μια συνολική επένδυση 2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Από εκεί και πέρα, τα Δασικά έχουν εκχωρηθεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος για να τα υλοποιήσει.
Η ενημέρωση που έχουμε είναι ότι η Διεύθυνση Προστασίας Δασών έχει κάνει συσκέψεις σε όλη την Ελλάδα, έτσι ώστε να υλοποιηθούν τα μέτρα και να απορροφηθούν γρήγορα τα χρήματα.
Για το μέτρο των γεωργικών συμβουλών, πρέπει να φτιάξουμε ένα μόνιμο σύστημα, το οποίο αυτήν τη στιγμή λείπει από τη χώρα. Ο πρωτογενής τομέας δεν μπορεί να προχωρήσει στην επόμενη μέρα, αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία, αν δεν υπάρχουν ενημερωμένοι και εκπαιδευμένοι αγρότες, αν δεν φτιάξουμε ένα αξιόπιστο σταθερό σύστημα γεωργικών συμβουλών.
Αυτό το σύστημα δεν μπορεί να δουλέψει, αν δεν έχει την κατάλληλη πληροφόρηση και τα απαραίτητα δεδομένα. Άρα, πρέπει να συνδυάσουμε το σύστημα συμβουλών με συστήματα ψηφιακής γεωργίας, που θα παρέχουν τα δεδομένα στον σύμβουλο.
Αυτήν τη στιγμή, μελετάμε ακριβώς αυτό, πώς δηλαδή θα συνδυάσουμε τη γεωργική συμβουλή με τη συλλογή και την ανάλυση των ψηφιακών δεδομένων.
Να πούμε ότι δεν ισχύει κάποια περικοπή στο μέτρο των γεωργικών συμβούλων όπως έχει γραφτεί, είναι κάτι που μπορεί να γίνει μόνο το 2020 στην αναθεώρηση. Σκοπός μας είναι, πάντως, να ενεργοποιήσουμε το μέτρο, αλλά με έναν τρόπο συστηματοποιημένο, σταθερό, που θα παραμείνει και τα επόμενα χρόνια.
– Εάν υπάρξουν πλεονάζοντες πόροι από το τρέχον ΠΑΑ, υφίσταται η δυνατότητα να αξιοποιηθούν από τη χώρα το διάστημα της μεταβατικής περιόδου της ΚΑΠ;
Θέλουμε να αξιοποιήσουμε στο 100% τα χρήματα που έχουμε διαθέσιμα τώρα, για την παρούσα προγραμματική περίοδο. Μέσα στο 2020 θα δούμε πώς εξελίσσονται τα πράγματα, θα δούμε ποια μέτρα μπορεί να μην απορροφήσουν τα χρήματα που έχουν προγραμματιστεί, οπότε θα τα πάρουμε και θα τα μεταφέρουμε σε μέτρα που έχουν απορροφητικότητα, μια συνήθης πρακτική. Ο μεταβατικός κανονισμός και η μετάθεση εφαρμογής της νέας ΚΑΠ είναι υπό συζήτηση και δεν έχει οριστικοποιηθεί.
– Όσον αφορά την Εξισωτική, πέρσι άλλαξαν τα κριτήρια, με αποτέλεσμα χωριά να μείνουν εκτός και να υπάρξουν αντιδράσεις. Εξετάζετε αλλαγές;
Εξετάζουμε πολλά πράγματα για το θέμα της Εξισωτικής. Φέτος οι πληρωμές θα γίνουν με τα ίδια κριτήρια που ίσχυαν και πέρσι. Μελετάμε το ισχύον πλαίσιο και θα δούμε αν μπορεί να γίνει κάτι το επόμενο διάστημα.
Προτεραιότητά μας είναι να στηρίξουμε τις μειονεκτικές και τις ορεινές/ημιορεινές περιοχές της χώρας.
Στα σκαριά συνεργασία ΥΠΑΑΤ με Παγκόσμια Τράπεζα
– Απ’ ό,τι φαίνεται στο επερχόμενο νομοσχέδιο για τους συνεταιρισμούς απουσιάζει η ρύθμιση για τα αγροτικά επιμελητήρια. Τελικά, τι έγινε;
Αυτήν τη στιγμή, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το πλαίσιο για τους συνεταιρισμούς και να δώσουμε τη δυνατότητα στα μέλη τους να αισθάνονται ασφάλεια, μέσα από διαφάνεια, κανόνες και ένα πλαίσιο ξεκάθαρο και από την άλλη να δώσουμε τη δυνατότητα σε κάποιον συνεταιρισμό, που μπορεί να έχει ένα οικονομικό ζήτημα, να μπορεί μπει ένας ιδιώτης και να συνεισφέρει με οικονομικούς πόρους, δεξιότητες, τεχνογνωσία, δίκτυα διανομής, εμπορικά δίκτυα και έτσι να δημιουργηθεί ένας πολύ πιο βιώσιμος συνεταιρισμός. Από εκεί και πέρα, κατά τη γνώμη μου, το θέμα του συνδικαλισμού των αγροτών θέλει πάρα πολλή δουλειά και δεν νομίζω ότι λύνεται μόνο με τα επιμελητήρια. Σίγουρα, πάντως, θα βοηθήσουν πολύ.
Πρέπει να το δούμε, είναι κάτι που χειρίζεται προσωπικά ο υπουργός.
– Γιατί πήγε πίσω το θέμα της ιδιωτικής ασφάλισης στον ΕΛΓΑ;
Είναι κάτι για το οποίο απαιτείται να γίνει μια μελέτη, έτσι ώστε και να λειτουργήσει, και να είναι συμφέρον για τους παραγωγούς. Εμείς λέμε ότι θα πάμε και πέρα από τον ΕΛΓΑ, ώστε να ασφαλίζονται περισσότεροι κίνδυνοι και ο αγρότης να παίρνει την αποζημίωσή του γρηγορότερα.
Την Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου έχουμε συνάντηση με την Παγκόσμια Τράπεζα, για να συζητήσουμε την πιθανότητα συνεργασίας σε ό,τι αφορά την ανάλυση και διαχείριση ρίσκου για τη νέα ΚΑΠ. Θα γίνει μια πρώτη συζήτηση, όπου θα συζητήσουμε το εθνικό στρατηγικό σχέδιο της χώρας συνολικά. Θεωρούμε ότι υπάρχει η δυνατότητα να αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία της Παγκόσμιας Τράπεζας προς όφελος της χώρας και κυρίως προς όφελος των παραγωγών.
