Κατ’ αρχάς ας μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω τον αγαπητό φίλο, τον εκδότη, τον συγγραφέα Χρήστο Τσαντή, για την τιμή που μου έκανε να με προσκαλέσει στην παρουσίαση του αξιόλογου αυτού βιβλίου της Ζωής Σκαλίδη. Έχω πει αρκετές φορές και θα το επαναλάβω και απόψε ότι ο άνθρωπος αυτός έχει συμβάλλει κατά πολύ στην αναβάθμιση της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας. Είναι τόσο απλός, ρομαντικός, σεμνός και ικανός και χαίρει εκτίμησης και εμπιστοσύνης όλων όσων έχουν συνεργαστεί μαζί του. Μου έφερε, λοιπόν, το βιβλίο και μου ζήτησε να το προλογίσω κατά την παρουσίασή του… λέγοντάς μου… «Είμαι βέβαιος ότι θα σου αρέσει και θα σε συγκινήσει!». Και είχε απόλυτο δίκιο…
Με την ιδιότητα της δασκάλας, θα κάνω μια μικρή εισαγωγή για την παιδαγωγική αξία του κουκλοθέατρου και θα τη συνδέσω με την ιστορία του βιβλίου «Η ΖΩΗ ΜΟΥ Μ’ ΕΝΑΝ ΚΟΥΚΛΟΠΑΙΧΤΗ»
Το παιδί καλείται να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο ενηλίκων φτιαγμένο στα δικά τους μέτρα και μεγέθη. Η προσαρμογή αυτή είναι δύσκολη και απαιτητική ιδίως τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Το κουκλοθέατρο ανοίγει μπροστά στα μάτια του παιδιού – θεατή, έναν κόσμο δοσμένο σε απόλυτη αναλογία με την πραγματικότητα.
«Το κουκλοθέατρο μέσα από τις κούκλες και το παραμύθι δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να ζήσει την παιδική ηλικία της ανθρωπότητας» (Άλκηστις, από το βιβλίο «Κουκλοθέατρο σκιών»).
Το κουκλοθέατρο σαν θέαμα επίσης, προσφέρει στο παιδί ερεθίσματα που το εμπλουτίζουν ψυχικά συναισθηματικά, νοητικά, γνωστικά. Παρακολουθώντας μια παράσταση κουκλοθεάτρου ζει μέσα σε συναισθηματική ένταση τη μαγεία και το θαύμα. Το παιδί μεταφέρεται σε ένα φανταστικό χώρο, ξεφεύγει από την πραγματικότητα, συμμετέχει, ταυτίζεται, διασκεδάζει, παραδειγματίζεται από τη δράση της κούκλας. Μέσα από τα παθήματα τον ηρώων το κουκλοθέατρο δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να αφομοιώσει ηθικούς νόμους, κανόνες, κώδικες, αξίες απαγορεύσεις, ιδανικά ακόμα και τη δομή και λειτουργία της κοινωνίας στην οποία ζει. Το παιδί πολλές φορές, συμμετέχει στην παράσταση καθορίζοντας και αυτήν την εξέλιξη της ιστορίας, εξωτερικεύει συναισθήματα φόβου, χαράς, λύπης, έκπληξης, ενθουσιασμού. Το κουκλοθέατρο γίνεται ένας χώρος συνδιαλλαγής και επικοινωνίας. Η συγκίνηση είναι έντονη γιατί προκύπτει από τη γρήγορη εναλλαγή αντίθετων συναισθημάτων.
Το παραμύθι και ιδιαίτερα το λαϊκό που αποτελεί ένα ανεξάντλητο ρεπερτόριο για κουκλοθεατρικές παραστάσεις μεταφέρει χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ανθρώπινης εικόνας και παρουσιάζει συμβολισμούς ζωντανούς σε μια κοινωνία.
«Το να επικοινωνείς με σύμβολα δεν είναι λιγότερο σημαντικό από το να επικοινωνείς με λέξεις. Μερικές φορές είναι και ο μοναδικός τρόπος να επικοινωνήσεις με το παιδί», επισημαίνει ο Ροντάρι στη «Γραμματική της Φαντασίας».
Το παραμύθι για το παιδί είναι ο δικός του κόσμος, και γι’ αυτό ζει τόσο αληθινά τον κόσμο του κουκλοθεάτρου.
Διαβάζοντας τα λόγια της Ζωής Σκαλίδη στο οπισθόφυλλο του εξαίρετου βιβλίου της «Η ΖΩΗ ΜΟΥ Μ’ ΕΝΑΝ ΚΟΥΚΛΟΠΑΙΧΤΗ», θα ήθελα κι εγώ να τονίσω τη δυσκολία της τέχνης του κουκλοθέατρου στο δρόμο. Χωρίς αυλαία και σανίδι, χωρίς εφέ και σκηνικά, χωρίς προβολείς και ακριβά κοστούμια, ο καλλιτέχνης προσπαθεί να αγγίξει, με την τέχνη του, για λίγο τις ψυχές μας. Και είμαι βέβαιη ότι θα τα καταφέρει, αρκεί να του το επιτρέψουμε… και εστιάσουμε την προσοχή μας στην παράσταση!!
Λένε ότι με ένα λογοτεχνικό βιβλίο ταξιδεύεις… Εγώ πάντως με το συγκεκριμένο βιβλίο ταξίδεψα περισσότερο στον ευεργετικό κόσμο των ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ! Άγγιξε το βάθος της ψυχής μου, ξεσήκωσε βιώματα και αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια, ακόμη και η εικόνα του δικού μου παππού ορθώθηκε μπροστά μου και με κοίταζε με συμπάθεια και συμπόνια!
Γνώρισα τον παππού-πρότυπο, που καταφέρνει να εμπνέει, να καθοδηγεί τους γύρω του και να διδάσκει μέσα από το έργο του. Αρχές και διαχρονικές αξίες έκαναν αισθητή την παρουσία τους, σκιαγραφώντας την προσωπικότητα της συγγραφέας. Επικοινώνησα και εμπιστεύτηκα την κούκλα, τον Ξυλένιο, τον ήρωα του βιβλίου και μοιράστηκα τις ανησυχίες, τα προβλήματα ,την ευεργετική δύναμη της οικογένειας, την αξία της φιλίας, αλλά και τις επιτυχίες, τις μικρές χαρές της καθημερινότητάς του. Βίωσα την ενσυναίσθηση, τη συνύπαρξη και την αποδοχή σε όλο της το μεγαλείο… Κατάφερε να αγγίξει τις λεπτές χορδές της παιδικότητας που είναι η αθέατη πλευρά της προσωπικότητάς μου! Αφού όλα αυτά έζησα εγώ, μια ενήλικη, διαβάζοντας αυτό το καλογραμμένο βιβλίο, φανταστείτε τους παιδικούς αναγνώστες!
Είναι αναγκαιότητα που στηρίζεται στις βαθύτερες ψυχολογικές ανάγκες του παιδιού να ονειρεύεται, να παίρνει κουράγιο, να αισθάνεται αισιόδοξα. Φυσικά και τα πρόσωπα του έργου δε σημαίνει ότι είναι όλοι τέλειοι και άμεμπτοι χαρακτήρες. Αυτό, εξάλλου, το στοιχείο της σύγκρουσης του καλού και του κακού είναι που δημιουργεί δραματικότητα και συγκίνηση. Και αυτό το βιβλίο κρύβει μεγάλη δόση από αυτή!
Αγαπητή Ζωή , το βιβλίο αυτό θα λατρέψουν τα παιδιά και είναι πολύ όμορφο που το αφιερώνεις σε μια ζωντανή κούκλα, την κόρη σου Άννυ, που είμαι βέβαιη ότι θα είναι ΥΠΕΡΗΦΑΝΗ για τη μητέρα της!!
θα το αγαπήσουν λοιπόν οι μικροί αναγνώστες γιατί:
Τα παιδιά αισθάνονται με την κούκλα, έτσι που δεν μπορούν να αισθανθούν με τους μεγάλους. Αν πειθαρχούν περισσότερο στα μηνύματά της είναι γιατί οι δεσμοί μαζί της είναι εντελώς διαφορετικοί από τους δεσμούς με τους μεγάλους.
Τα παιδιά θαυμάζουν την κούκλα για τη μαγική της δύναμη να μιλά, να κινείται, για τα κατορθώματά της, για τη χάρη που έχει να δίνει τόση χαρά και συγκίνηση.
Τα παιδιά εμπιστεύονται την κούκλα γιατί δεν αισθάνονται απειλούμενα απ’ αυτήν που τα κάνει να γελούν και να χαίρονται.
Η κούκλα μπορεί να γίνει ταυτόχρονα πομπός και δέκτης πληροφοριών γιατί σαν λειτουργικό μέσο αποτελεί ενδιάμεσο φορέα συναισθημάτων και μηνυμάτων.
Και αφού θα το λατρέψουν τα παιδιά, θα το αγαπήσουν και οι μεγάλοι που κατά βάθος αισθάνονται παιδιά!
Όλοι θα θέλαμε έναν Ξυλένιο, να μας γοητεύσει, να μας ταξιδέψει και να μας αναδείξει την παιδικότητα που κρύβουμε μέσα μας σαν επτασφράγιστο μυστικό!
Καλοτάξιδο και καλοδιάβαστο να είναι, αγαπημένη μας συγγραφέα, και αυτό το δημιούργημά σου, όπως και τα προηγούμενα, τα οποία γράφονται με αυτή τη μοναδική και μαγική πένα σου που καταφέρνει πάντα να αγγίζει τις καρδιές μας.
Αν η βία γεννά μόνο βία.. κατά τα γραφόμενά σου, η Αγάπη, η Τρυφερότητα ,η Αισιοδοξία γεννά την ΕΛΠΙΔΑ ΓΙΑ EΝΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΑΥΡΙΟ, για μας και τα παιδιά μας!
Γράφει η Μαρία Κληματσάκη – Διευθύντρια του 11ου Δημοτικού Σχολείου Χανίων
