Ο σκληρός δίσκος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα τμήματα του υπολογιστή σας, και το μόνο το οποίο είναι αναντικατάστατο καθώς περιέχει όλα σας τα αρχεία. Ο σκληρός δίσκος περιέχει πολλά κινητά μέρη, τα οποία λόγω των τριβών φθείρονται περισσότερο από άλλα συστήματα του υπολογιστή σας. Γυρνώντας πίσω στο χρόνο, πρέπει να παραδεχθούμε ότι η εφεύρεση του σκληρού δίσκου αποτελεί ένα πολύ σημαντικό σημείο για την ιστορία των υπολογιστών. Πριν ο σκληρός δίσκος κάνει την εμφάνισή του, έπρεπε να υπάρχει μία ξεχωριστή δισκέτα για κάθε πρόγραμμα και το λειτουργικό σύστημα να μεταφορτώνεται από μία δισκέτα στη μνήμη RAM. Χάρη στην εφεύρεση των σκληρών δίσκων, υπάρχει πλέον η δυνατότητα να δημιουργούνται πιο περίπλοκα λειτουργικά συστήματα, καθώς και η αποθήκευση των δεδομένων είναι πιο αποτελεσματική και αξιόπιστη.
Ο συμβατικός δίσκος HDD, τον οποίο διαθέτουν οι περισσότεροι υπολογιστές, αποτελείται από δύο μέρη: τους περιστρεφόμενους δίσκους στο εσωτερικό του, καθώς και τον βραχίονα ο οποίος κινεί τις κεφαλές. Το σύστημα από το οποίο αποτελείται είναι απομονωμένο σε μεγάλο βαθμό, όμως δεν είναι αεροστεγές ούτε περιέχει κενό αέρος, καθώς η ατμοσφαιρική πίεση είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη λειτουργία του. Ο χειρισμός του απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και αν δε γνωρίζετε πώς λειτουργεί τότε δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να επέμβετε στη λειτουργία του, αλλά να εμπιστευθείτε έναν ειδικό. Όταν οι δίσκοι που βρίσκονται στο εσωτερικό του σταματήσουν να λειτουργούν, τότε οι κεφαλές ακουμπούν σε ένα συγκεκριμένο σημείο του δίσκου ώστε να μην επηρεαστούν τα δεδομένα που βρίσκονται μέσα σε αυτόν. Τα παλαιότερα μοντέλα πραγματοποιούσαν την περιστροφή των δίσκων με ρουλεμάν, όμως πλέον οι σύγχρονοι δίσκοι τα έχουν αντικαταστήσει με ένα λιπαντικό που αποτελείται από μία πολύ λεπτή στρώση ώστε να μην υπάρχει καμία επαφή ανάμεσα στις δύο μεταλλικές του επιφάνειες και στον άξονα του δίσκου. Το σύστημα αυτό, εκτός από πιο ανθεκτικό και αθόρυβο ως προς τη λειτουργία του, είναι και πιο οικονομικό.
Χάρη στο σύστημα το οποίο αναφέραμε, οι τριβές κατά την περιστροφή των δίσκων εξαλείφονται και οι κεφαλές δεν ακουμπούν στους δίσκους άρα δεν υπάρχει πουθενά φθορά. Η τριβή παρόλα αυτά παραμένει ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες φθοράς των δίσκων, και αυτό λόγω του βραχίονα κεφαλών. Ο βραχίονας αυτός κινείται παλινδρομικά προς τα μπροστά και προς τα πίσω ώστε να κινήσει τις κεφαλές. Εφόσον όμως η κίνησή του δεν είναι πλήρως περιστροφική, δε μπορεί να λειτουργήσει και το σύστημα του δίσκου με το λιπαντικό. Έτσι μακροπρόθεσμα αυτό δημιουργεί πρόβλημα στο δίσκο.
Σε σχέση με τη διάρκεια ζωής ενός δίσκου, παίζουν ρόλο οι κύκλοι έναρξης/παύσης, δηλαδή πόσες φορές έχει κλείσει τελείως και έχει ξεκινήσει ξανά ο δίσκος. Πρακτικά, η πλειοψηφία των δίσκων έχει χρόνο ζωής περίπου τα 4 χρόνια, ενώ με βάση νεότερες μελέτες το προσδόκιμο αυτό θα φτάνει μελλοντικά τα 6. Για τη φθορά τους παίζουν ρόλο πάντως τα εργοστασιακά σφάλματα -που έχουν ως αποτέλεσμα κάποιοι δίσκοι να μη φτάνουν ούτε τα 4 χρόνια-, οι φθορές των διάφορων μερών τους, καθώς και οι τυχαίες αποτυχίες. Οπωσδήποτε βέβαια πρέπει να είστε και εσείς ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς η ζωή του δίσκου σας εξαρτάται σε ένα μεγάλο βαθμό και από εσάς. Η φθορά του δίσκου σας πρόκειται να μην αποφευχθεί αρχικά εάν σας πέσει κάτω ή βραχεί. Εάν κάτι τέτοιο συμβεί ενώ ο δίσκος λειτουργεί, τότε η πιθανότητα βλάβης είναι μεγάλη. Στην περίπτωση όπου η συσκευή σας είναι κλειστή, η ζημιά ενδέχεται να είναι πολύ μικρότερη. Για την αποφυγή της βλάβης αυτής, πολλά σύγχρονα laptop διαθέτουν ειδικά συστήματα που προλαβαίνουν μία τέτοια βλάβη, καθώς αντιλαμβάνονται εάν ο δίσκος δεχθεί κάποια επιτάχυνση ή επιβράδυνση τέτοιου τύπου. Εάν έχετε μία παλαιότερη συσκευή, τότε θα πρέπει να επισκευαστεί το laptop καθώς δεν υπάρχει άλλη λύση. Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση όπου έχετε ένα imac ή ένα macbook. Και αυτή τη φορά, η επισκευή imac και η επισκευή macbook είναι η μόνη λύση που έχετε. Εάν ο δίσκος σας έχει υποστεί βλάβη και η ανάκτηση δεδομένων (https://pcsecurity.gr/service/anaktisi-dedomenon) σας είναι απαραίτητη, σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να παρέμβετε εσείς ανοίγοντάς τον και εξετάζοντας τι μπορεί να έχει. Θα πρέπει απαραίτητα να συμβουλευθείτε έναν ειδικό, μεταφέροντας με ασφάλεια το δίσκο στον επαγγελματικό του χώρο. Εάν, επίσης, έχετε παρατηρήσει μία πολύ μικρή τρύπα στο πίσω μέρος του, αυτή δε θα πρέπει να καλυφθεί. Η τρύπα αυτή χρησιμοποιείται από τον σκληρό δίσκο προκειμένου να διατηρεί την ατμοσφαιρική πίεση που χρειάζεται το εσωτερικό του. Αν η ατμοσφαιρική πίεση δεν είναι τόσο υψηλή όσο χρειάζεται, τότε η κεφαλή θα ακουμπήσει το δίσκο με αποτέλεσμα τη φθορά του. Κάτι που ίσως δε γνωρίζετε είναι ότι η τρύπα αυτή διαθέτει ένα φίλτρο ώστε να αποτρέπει στα διάφορα σωματίδια να εισέλθουν στο εσωτερικό του δίσκου.
Εάν αναρωτιέστε για τον τρόπο με τον οποίο θα αντιληφθείτε ότι ο δίσκος σας δεν έχει πολύ καιρό ζωής, αυτό είναι δυνατόν να το δείτε μέσω μίας ένδειξης. Η τελευταία ονομάζεται S.M.A.R.T. και υπάρχει σε όλους τους δίσκους που κατασκευάστηκαν από τη δεκαετία του 1990 και μετά. Σε γενικές πάντως γραμμές δεν αποκλείεται ο δίσκος σας να χαλάσει από τη μία ημέρα στην άλλη χωρίς κάποια προειδοποίηση.
Εάν ο δίσκος σας είναι καινούριος, θα πρέπει να είστε βέβαιοι ότι θα λειτουργεί καλά για τα επόμενα τρία χρόνια, εάν βέβαια δε συμβεί κάποιο απρόοπτο περιστατικό. Το ποσοστό καλής λειτουργίας του μειώνεται στο 80% κατά τον τέταρτο χρόνο λειτουργίας του, ενώ στα έξι χρόνια το ποσοστό θα έχει μειωθεί στο 50%. Παράλληλα, είναι απολύτως λογικό ένας εξωτερικός σκληρός δίσκος τον οποίο χρησιμοποιείτε λιγότερο να παρατείνει τη λειτουργία του σε σχέση με αυτόν που τον χρησιμοποιείτε καθημερινά. Όπως και να έχει, καλό θα είναι να κρατάτε διπλά αντιγραμμένα τα αρχεία σας τα οποία είναι σημαντικά και δε θα θέλατε σε καμία περίπτωση να χάσετε.
