Καθόλου δεν με εξέπληξε το εύρημα μιας έρευνας που διενεργήθηκε σε περισσότερους από 150.000 ανθρώπους από 57 χώρες από το γερμανικό ινστιτούτο ερευνών Dalia Research and Alliance of Democracies Foundation, σύμφωνα με την οποία :
- Μόνο ο μισός πληθυσμός παγκοσμίως πιστεύει ότι η χώρα όπου ζει είναι δημοκρατική,
- Οι Έλληνες φαίνεται να είναι πιο επικριτικοί απέναντι στις τράπεζες σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωζώνης και
- Ακόμη και σε θεωρούμενες «δημοκρατικές χώρες», υπάρχει ένα 38% των πολιτών που δεν είναι ικανοποιημένο με την κατάσταση των πραγμάτων.
Διαβάζοντας «μέσα απ΄τις γραμμές» της έρευνας, ξεχωρίζω τη φράση του κ. Γιάσπερς διευθύνοντος συμβούλου του Dalia Research ότι : «Αυτή τη στιγμή ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις δημοκρατίες είναι το γεγονός ότι η κοινή γνώμη δεν τις θεωρεί πλέον …. δημοκρατικές» . Τραγική δήλωση, τραγικό συμπέρασμα που οι περισσότεροι από εμάς ενδεχομένως να το συναισθανόμαστε αλλά όχι σ αυτό το εύρος. Κι αυτό είναι μια ένδειξη κατάπτωσης της έννοιας της Δημοκρατίας. Τι άλλο; Ζούμε σε μια χώρα που λέγεται επισήμως και συνταγματικά «Δημοκρατία της ………» αλλά δεν πιστεύουμε ότι η χώρα μας είναι δημοκρατική. Και όχι μόνον αυτό: Το ίδιο συμβαίνει σε άλλες 56 χώρες , που κατά πάσα βεβαιότητα θα ήταν πολύ περισσότερες εάν η έρευνα είχε επεκταθεί και σε άλλες 40-50 χώρες που όλοι γνωρίζουμε ότι μπορεί να λέγονται «Δημοκρατίες» αλλά σίγουρα δεν είναι. Όπως η Βόρεια Κορέα. Όπως η Σομαλία. Όπως το Σουδάν. Σύμφωνα με έκθεση της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Freedom House», που προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, παγκοσμίως 86 χώρες και περιοχές χαρακτηρίζονται ως ελεύθερες βάσει του σεβασμού στα πολιτικά δικαιώματα και στις πολιτικές ελευθερίες, 50 θεωρούνται ανελεύθερες και 59 ως εν μέρει ελεύθερες,
Ναι αλλά και οι πολίτες των ΗΠΑ , χώρα που συμπεριλαμβάνεται στις «86» ,είναι διχασμένοι για το αν η χώρα τους είναι δημοκρατική, με το 46% να πιστεύει ότι είναι και το 40% να εκτιμά ότι δεν είναι αρκετά δημοκρατική.
Στην έρευνα της Dalia , το 45% των Ελλήνων που ερωτήθηκαν απάντησε ότι εκτιμά πως δεν εισακούγεται η άποψή του σε σημαντικά θέματα όπως η πολιτική, ενώ το 60% δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι η κυβέρνηση ενεργεί προς το συμφέρον των πολιτών. Στην Ιταλία, όπου δεξιά – ακροδεξιά κόμματα κέρδισαν στις εκλογές πέρυσι, το 69% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι αποφάσεις της ΕΕ δεν εκπροσωπούν τα συμφέροντα των πολιτών. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δηλώνουν ότι οι τράπεζες και ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη δημοκρατία στις χώρες τους, με τους Έλληνες να εμφανίζονται πιο επικριτικοί.
Δυο ακόμα στοιχεία, τροφή προς σκέψη: 1. Συνολικά το 52% των ερωτηθέντων δεν πιστεύει ότι οι χώρες τους είναι προετοιμασμένες για μία ακόμη δημοσιονομική κρίση και 2. περισσότερο από το 40% όσων συμμετείχαν στην έρευνα στις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστρία, μεταξύ άλλων χωρών, εκτιμά ότι οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter, έχουν αρνητική επίπτωση στη δημοκρατία.
Όλα ωραία από πλευράς στατιστικής. Αλλά τέτοια νούμερα, τέτοια άρνηση, τέτοια ανασφάλεια σε «μεγάλες» χώρες, σε «δημοκρατικές» χώρες, σε χώρες που παίζουν παγκόσμιο ρόλο – όπως η Κίνα λ.χ. όπου τέτοιες έρευνες δεν είναι δυνατόν να γίνουν καν- μη μου πείτε ότι δεν σας κάνουν να ανησυχείτε για την «επόμενη ώρα»; Δεν θέλω να γίνομαι κινδυνολόγος αλλά θα το πω: Τέτοιες δυσαρέσκειες, οδηγούν ενίοτε σε βίαιες αντιδράσεις.
Του Δημήτρη Κωνσταντάρα
