Στις 8 Οκτωβρίου 1838, ο ηγέτης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, εκφώνησε στην Πνύκα, μπροστά στους μαθητές του Βασιλικού Γυμνασίου της Αθήνας, αλλά και μπροστά σε ανθρώπους διαφόρων επαγγελμάτων και τάξεων, έναν λόγο που αποτελεί πνευματική παρακαταθήκη για την χώρα.
Η μαρτυρία του Γέρου του Μοριά, ενός ανθρώπου που έζησε και δημιούργησε σημαντικό μέρος της Εξέγερσης την οποία έκαναν οι επαναστατημένοι Έλληνες με σκοπό την αποτίναξη της οθωμανικής κυριαρχίας και τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους και κυρίως του ανθρώπου που δεν αμφέβαλε για την επιτυχή έκβαση του ξεσηκωμού του Έθνους, κινήθηκε αρχικά, γύρω από την διχόνοια που δηλητηρίαζε πάντα τους Έλληνες. «Οι παλαιοί Έλληνες, οι πρόγονοί μας, έπεσαν εις την διχόνοια και ετρώγονταν μεταξύ τους, και έτσι έλαβαν καιρό πρώτα οι Ρωμαίοι, έπειτα άλλοι βάρβαροι και τους υπόταξαν», σημείωσε.
Όσο για την απαρχή του Αγώνα, ως αποτέλεσμα της αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων, είπε: «Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση».
Η ιστορική ομιλία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη – αποσπάσματα της οποία παραθέτει το trikalanews.gr με αφορμή την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης του ΄21 – δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στις 13 Νοεμβρίου 1838 στην αθηναϊκή εφημερίδα «Αιών».