Σε 1 μέρα Χριστούγεννα ή αλλιώς, η ιστορία του τραγουδιού «Άγια Νύχτα»

Φωτογραφία: Πίνακας ζωγραφικής του Δανού ζωγράφου Viggo Johansen 1891

Παραμονή Χριστουγέννων σήμερα, παραμονή Χριστουγέννων απόψε, Προσφέρεται η μέρα και η νύχτα για ιστορίες, όπως αυτές που έλεγαν κάποτε οι άνθρωποι γύρω από την φωτιά, στο τζάκι, στην Εστία!

Η  «γέννησης» του πιο γνωστού σε όλο τον κόσμο Χριστουγεννιάτικου τραγουδιού, λοιπόν,  αυτού της  «Γαλήνιας – Άγιας Νύχτας».

Ήταν προπαραμονή Χριστουγέννων του 1818 σε ένα χωριό κοντά στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας. Όμπερντορφ το έλεγαν εκείνο το μικρό χωριό και κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας ξαφνικά χάλασε το μοναδικό εκκλησιαστικό όργανο που βρίσκονταν στον Ναό. Ποντίκια είχαν ροκανίσει τα σωθικά του. 

Ο νεαρός ιερέας του χωριού, Γιόζεφ Μορ ζήτησε βοήθεια από τον δάσκαλο του χωριού και οργανίστα της εκκλησίας Φράντς Γκρούμπερ, καθώς την επομένη μέρα, παραμονή των Χριστουγέννων ήταν αδύνατον να ψάλλουν τον χριστουγεννιάτικο ύμνο χωρίς το εκκλησιαστικό όργανο.

Αποφάσισαν, αφού δεν θα είχαν εκκλησιαστικό όργανο και ο ιερέας ήξερε και έγραφε ποιήματα, αλλά και ο δάσκαλος και οργανίστας  ήξερε να παίζει κιθάρα, να λύσουν το πρόβλημα γράφοντας ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι για κιθάρα. Ο δάσκαλος αποσύρθηκε στο δωμάτιό του πάνω από το σχολείο, περιμένοντας τους στοίχους του τραγουδιού που θα έγραφε ο ιερέας.

Όπως αποκαλύφθηκε το 1995 – δηλαδή 177 χρόνια μετά – από ένα χειρόγραφο που φέρει την υπογραφή του εφημέριου Γιόζεφ Μορ, εκείνος είχε γράψει δυο χρόνια νωρίτερα (δηλαδή το 1816) τους στίχους ενός τραγουδιού που μιλούσε για την γαλήνια – άγια νύχτα της Θείας Γέννησης. Στην αριστερή πλευρά αναγράφεται η ημερομηνία συγγραφής των στίχων και στην άνω δεξιά γωνία η ένδειξη «Melodie von Fr. Xav. Gruber». Σήμερα φυλάσσεται στο Carolino Augusteum Museum του Σάλτσμπουργκ.

Προφανώς αυτούς τους στίχους παρέδωσε εκείνο το βράδυ της προπαραμονής Χριστουγέννων του 1818 στον δάσκαλο και οργανίστα Φράντς Γκρούμπερ που τον περίμενε στο δωμάτιό του για να ντύσει με μουσική τους στίχους του. 

Τα όμορφα λόγια του τραγουδιού, συγκίνησαν τον Γκρούμπερ και έγραψε μια αντάξιά τους μελωδία για να τα κάνει τραγούδι-ύμνο, αντάξιο της μεγάλης γιορτής της χριστιανοσύνης. 
Έτσι, τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων του 1818 στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο μικρό εκείνο χιονισμένο χωριό κοντά στο Σάλτσμπουργκ , στη Λειτουργία των Χριστουγέννων, πρωτοακούστηκε το τραγούδι «Άγια Νύχτα» των Γιόζεφ Μορ και Φράντς Γκρούμπερ, το οποίο πήρε την θέση του χριστουγεννιάτικου ύμνου.

Άγια Νύχτα, σε προσμένουν
Με χαρά οι χριστιανοί
Και με πίστη ανυμνούνε
Το Θεό δοξολογούνε
Μ’ ένα στόμα, μια φωνή
Ναι, με μια φωνή […]

Λέγεται, ότι αφού οι δημιουργοί του τραγουδιού έψαλλαν με τη συνοδεία κιθάρας την «Άγια Νύχτα», ολόκληρο το εκκλησίασμα άρχισε να ψάλλει ξανά και ξανά το όμορφο αυτό τραγούδι-ύμνο με τους τόσο γλυκείς στίχους και μελωδία.

Φωτογραφία: Η αυθεντική παρτιτούρα του πιο γνωστού σε όλο τον κόσμο Χριστουγεννιάτικου τραγουδιού "Γαλήνια-Άγια Νύχτα".

Μια γυναίκα έχει γραφτεί ότι έκανε την αρχή και μετά, όλοι την ακολούθησαν.

Μετά από εκείνη τη νύχτα, το τραγούδι ξεχάστηκε,  αφού οι δρόμοι των δύο δημιουργών  του χώρισαν, καθώς ο καθένας τους μετακινήθηκε σε άλλο τόπο μακριά από το Όμπερντορφ. 
Εφτά χρόνια μετά, το 1825 ένας άλλος εφημέριος της εκκλησίας του Όμπερντορφ κάλεσε έναν τεχνίτη με το όνομα Καρλ Μαουράχερ για να επισκευάσει το εκκλησιαστικό όργανο του ναού και τότε ανακάλυψε στο πίσω μέρος του οργάνου πεταμένο ένα αντίγραφο του τραγουδιού.

Το τραγούδι το έδωσε στην οικογένεια Στράσερ που ζούσε στο Τιρόλο και συνήθιζε να ταξιδεύει σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας και να τραγουδάει σε γιορτές.
Έτσι η «Άγια Νύχτα» άρχισε να διαδίδεται στις γερμανικές χώρες.

Το 1839 μια άλλη οικογένεια τραγουδιστών από το Τιρόλο παρουσίασε το τραγούδι στην Νέα Υόρκη. Έτσι ξεκίνησε η διάδοση της «Άγιας Νύχτας» και στον αγγλόφωνο κόσμο. Το τραγούδι μεταφράστηκε στην αγγλική γλώσσα το 1863 από τον Τζον Φρίμαν. Το 1840 εκδόθηκε πρώτη φορά με την ένδειξη: «αγνώστου συνθέτη».

Υπήρξε το αγαπημένο τραγούδι του βασιλιά Φρειδερίκου-Γουλιέλμου Δ΄ της Πρωσσίας, ο οποίος διέταξε την διεξαγωγή έρευνας για τον εντοπισμό των δημιουργών του.
Οι έρευνες για τους δημιουργούς του τραγουδιού ξεκίνησαν το 1854 και τελικά κατέληξαν στους Μορς και Γκρούμπερ. 

Σήμερα, η «Άγια Νύχτα» έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 300 γλώσσες και διαλέκτους σε όλο τον κόσμο.

Με αυτό το τραγούδι, επιλέξαμε, όλοι εμείς στο trikalanews.gr – ιδιοκτησία, διεύθυνση και δημοσιογραφική ομάδα – να πούμε στους αναγνώστες μας, ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, με ΥΓΕΙΑ, ΧΑΡΕΣ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ στις ζωές σας, στις οικογένειές σας και στα αγαπημένα σας πρόσωπα.

Τραγούδι: Silent Night, The Choir of King's College, Cambridge

Author: Λέλα Κατεχάκη