Νέα αρχαιολογικά ευρήματα ανατρέπουν αυτό που έως σήμερα πιστεύαμε, υποδεικνύοντας ανθρώπινη παρουσία στη Γαύδο χιλιάδες χρόνια πριν τη νεολιθική περίοδο: Όπως επιβεβαιώνεται από τις αρχαιολογικές έρευνες, η Γαύδος είχε κατά την αρχαιότητα αμπέλια και ελαιώνες καθώς και υπαίθριες εγκαταστάσεις οινοποίησης και αξιοποίησης υδάτινων πόρων.
Μέχρι πρόσφατα οι ερευνητές τοποθετούσαν χρονικά την παρουσία ανθρώπου στην Κρήτη περίπου το 7000 π.Χ.
Ωστόσο, ευρήματα των τελευταίων ετών στη Γαύδο ανατρέπουν τις μέχρι σήμερα παραδοχές και οδηγούν σε συμπεράσματα που χρονολογούν την ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή από την παλαιολιθική περίοδο, δηλαδή περίπου 300.000 χρόνια πριν!
Όπως αναφέρει ρεπορτάζ του flashnews.gr, επικαλούμενο δηλώσεις της Προϊσταμένης Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων, Ελένης Παπαδοπούλου, αυτές οι εκτιμήσεις αλλάζουν σημαντικά τα επιστημονικά δεδομένα για την Κρήτη αλλά και για την περιοχή ευρύτερα της νότιας Ευρώπης.
«Από αυτά που έχουν δείξει οι ανασκαφικές έρευνες τα τελευταία 10 χρόνια είναι τεράστια η αρχαιολογική και πολιτιστική κληρονομιά της Γαύδου που αποτελεί το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης. Όπως αποκαλύπτουν οι έρευνες των τελευταίων ετών η ανθρώπινη παρουσιά στη Γαύδο πλέον στοιχειοθετείται, τεκμηριώνεται από την παλαιολιθική περίοδο με αποτέλεσμα να αλλάζουν τα δεδομένα και για την Κρήτη και για την ευρύτερη περιοχή της νότιας Ευρώπης. Δηλαδή, ενώ μέχρι τώρα θεωρούσαμε ότι η ανθρωπινη παρουσία στην περιοχή της Κρήτης ουσιαστικά ξεκινά από την 7η χιλιετία προ Χριστού τώρα με τις λιθοτεχνίες που έχουν εντοπιστεί, έχουν μελετηθεί και έχουν παρουσιαστεί σε επιστημονικές δημοσιεύσεις, ανεβαίνουμε πλέον στην παλαιολιθική περίοδο μιλάμε δηλαδή για 300.000 χρόνια πριν. Υπήρχε ανθρώπινη παρουσία στο νησί, υπήρχαν μετακινήσεις και κατεργασία λίθου».
Είναι χαρακτηριστικό πως υπάρχουν ευρήματα που δείχνουν πως, κατά τη ρωμαϊκή εποχή, υπήρχε εκτεταμένη καλλιέργεια της αμπέλου και της ελιάς στο ακριτικό νησί ενώ στην περιοχή του Άη Γιάννη είχε δημιουργηθεί ένας τύπος συστήματος συγκέντρωσης νερού, όπως εξηγεί ο Αρχιτέκτονας Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων, Γιάννης Χριστοδουλάκος. Ενώ, σύμφωνα με το rethemnosnews.gr, τα ευρήματα από τις έρευνες, μεταξύ των οποίων πολλές υπαίθριες εγκαταστάσεις οινοποίησης, φανερώνουν ότι η παραγωγή οίνου υπήρξε κινητήρια δύναμη της οικονομικής ζωής της νήσου, ιδιαίτερα μετά τον 1ο αιώνα μ.Χ.
«Διακρίνουμε μια εκτεταμένη διασπορά λαξευτών κατασκευών της αρχαιότητας οι οποίες υποδεικνύουν μία συστηματική παραγωγή της αμπέλου αλλά και πιθανότατα της ελιάς. Λόγω της μεγάλης διασποράς προκύπτει ότι σε κάποιες εποχές κατά την αρχαιότητα υπήρχε μία ακμή σε αυτές τις καλλιέργειες. Επίσης έχουμε βρει ένα έργο που μπορούμε να το πούμε δημόσιο της αρχαιότητας και αφορά στην προσπάθεια συγκέντρωσης του νερού και τη μεταφορά του στην περιοχή του Άη Γιάννη όπου εκεί πιθανότατα εντοπίζεται μία μικρή πόλη κατά τα ρωμαϊκά χρόνια. Μιλάμε για μία περιοχή υδρομάστευσης, με μία μικρή δεξαμενή και έναν αγωγό φτιαγμένο κατάλληλα ώστε με φυσική ροή να μεταφέρει σε μία απόσταση ενός χιλιομέτρου το νερό», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ.Χριστοδουλάκος.
Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν μεταξύ άλλων, στην ημερίδα με θέμα τη Γαύδο και τα μνημεία της, που πραγματοποιήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων. Στόχος ήταν η κοινοποίηση όλων των γνώσεων και των μελετών γύρω από τον αρχαίο και νεότερο πολιτισμό της Γαύδου με σκοπό την ανάδειξή του.
