Του Κώστα Γκούμα και του Τάσου Μπαρμπούτη
Μια σπουδαία πρωτοβουλία έχει αναληφθεί το τελευταίο διάστημα από μεγάλο αριθμό σημαντικών εκπροσώπων του ακαδημαϊκού χώρου, της διανόησης, της πολιτικής, της αυτοδιοίκησης και άλλων κοινωνικών και επιστημονικών οργανώσεων.
Οι διακεκριμένοι αυτοί παράγοντες συνέταξαν και συνυπέγραψαν μια εξαιρετική ανακοίνωση (δες εδώ {1} την ανακοίνωση με τα ονόματα και τις ιδιότητες) απαιτώντας από την κυβέρνηση να δώσει ένα τέλος στην νοσηρή κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη Θεσσαλία από την πολυετή στασιμότητα στην εφαρμογή πολιτικών διαχείρισης των υδάτων και στην παραγωγή αντίστοιχων έργων, είτε εξοικονόμησης είτε ταμίευσης του νερού, με κορυφαία εκκρεμότητα αυτήν των εγκαταλειμμένων έργων Αχελώου.
Η ανακοίνωση αυτή έχει δημοσιευθεί σε πολλά μέσα ενημέρωσης και ήδη οι υπογραφές στήριξης συνεχίζονται σε όλη τη χώρα από πολλούς πολίτες, οι οποίοι αντιλαμβάνονται τους μεγάλους κινδύνους που συνεπάγεται το περιορισμένο ενδιαφέρον και η αναβλητικότητα όλων των κυβερνήσεων στα ζητήματα του υδατικού τομέα.
Ακόμη πιο σημαντική είναι η προσπάθεια αυτή για τη Θεσσαλία μετά από τα πολλαπλά χτυπήματα που δέχθηκε από τις πλημμύρες, καθώς και από την παράλληλη συσσώρευση προβλημάτων στον πρωτογενή τομέα, κάτι που οδήγησε αγρότες και κτηνοτρόφους σε μαζικές κινητοποιήσεις.
Επιχειρώντας να συνοψίσουμε σε μια μόνο φράση το μήνυμα της ανακοίνωσης, θα λέγαμε πως οι συντάκτες της ΑΠΑΙΤΟΥΝ από την κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα να αποφασίσουν ΟΡΙΣΤΙΚΑ και ΤΕΛΕΣΙΔΙΚΑ για τους όρους με τους οποίους θα πορευτεί η Θεσσαλία στο μέλλον, διαμορφώνοντας ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ απέναντι σε όλους τους κινδύνους που την απειλούν, είτε πρόκειται για τις συχνές έντονες πλημμύρες, είτε για φαινόμενα παρατεταμένης ξηρασίας, απέναντι στην οποία τα διαθέσιμα αποθέματα νερού είναι εντελώς ανεπαρκή.
Δυστυχώς τα πέντε τελευταία χρόνια είναι προφανές ότι η κυβέρνηση Κυρ. Μητσοτάκη υποτίμησε τις δύσκολες για την Θεσσαλία συνθήκες που αναφέραμε και επέλεξε να ρίξει το βάρος περισσότερο σε μια επικοινωνιακή διαχείριση του υδατικού προβλήματος παρά σε οριστικές αποφάσεις και υλοποίηση έργων.
Υπενθυμίζουμε πως πριν ο κ. Μητσοτάκης αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας είχε υποσχεθεί διάφορα έργα και παρεμβάσεις, μεταξύ των οποίων και την ολοκλήρωση των έργων Αχελώου, τα οποία όμως, τουλάχιστον στην πρώτη του θητεία, τα «ξέχασε» εντελώς και συνέχισε την ανεύθυνη πολιτική της στασιμότητας την οποία είχε «παραλάβει» από την κυβέρνηση Αλ. Τσίπρα.
Με αυτή την πολιτική η κυβέρνηση απέφυγε να αντιμετωπίσει ευθέως και αποφασιστικά τα σύνθετα ζητήματα των υδάτων, κάτι που από την άλλη μεριά την βοήθησε ώστε να μην ανοιχτούν επικίνδυνα πολιτικά «μέτωπα» (πχ. διαμάχες με τοπικιστές στην Αιτωλοακαρνανία, «ενόχληση» κάποιων ανεύθυνων αλλά με ισχυρή στήριξη και επιρροή οικολογικών οργανώσεων, ανατροπή ισορροπιών σε μεγάλα ανταγωνιστικά ενεργειακά συμφέροντα κοκ).
Παράλληλα, με αυτή την τακτική πέτυχε να κατευθύνει τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους σε άλλες «δικές» της προτεραιότητες.
Όμως όλα αυτά επιδείνωσαν τις ήδη δύσκολες συνθήκες και οι πρόσφατες πλημμύρες απλώς επιβεβαίωσαν το πόσο ανοχύρωτη ήταν τελικά η Θεσσαλία, αλλά και πόσο μεγάλες παραμένουν οι αβεβαιότητες στον πρωτογενή τομέα, ειδικά στον τομέα των αρδεύσεων ο οποίος επηρεάζει καθοριστικά το κόστος παραγωγής.
Ας σημειωθεί πως μετά τον Ιανό ο ίδιος ο κ. Πρωθυπουργός (ΠΘ) υποσχέθηκε την κατασκευή του φράγματος πολλαπλού σκοπού (αντιπλημμυρικό, υδρευτικό, υδροηλεκτρικό, αρδευτικό κοκ) στο Μουζάκι, μια υπόσχεση που αργότερα εγκαταλείφθηκε.
Επίσης πριν σχεδόν δυο χρόνια η κυβέρνηση υποσχέθηκε την κατασκευή του πολύ σημαντικού έργου, επίσης πολλαπλού σκοπού, στην Σκοπιά Φαρσάλων, το οποίο μεταξύ άλλων θα συγκρατεί σημαντικές ποσότητες υδάτων σε περίπτωση ισχυρής πλημμύρας.
Όπως όμως προκύπτει από τις εξελίξεις και αυτό το έργο δεν φαίνεται να βρίσκεται σε πορεία άμεσης υλοποίησης.
Με άλλα λόγια και χωρίς καμμιά μηδενιστική διάθεση, η σιγή όλα αυτά τα χρόνια σχετικά με τα έργα Αχελώου, σε συνδυασμό με όσα ενδεικτικά αναφέραμε για Μουζάκι και (ίσως) για Σκοπιά, δεν προμηνύει ασφαλή πορεία της Θεσσαλίας στις δύσκολες συνθήκες που διαμορφώνονται στο μέλλον.
Όλα τα παραπάνω, στον ένα την τον άλλο βαθμό, περιγράφονται και στην ανακοίνωση των προσωπικοτήτων που αναφέραμε στην αρχή της παρέμβασης μας.
Δεν απευθύνονται όμως μόνο προς την κυβέρνηση άλλα και προς την αντιπολίτευση, η οποία αναλογικά έχει και αυτή μέρος των ευθυνών.
Το περασμένο Σάββατο (10/2/24), στα πλαίσια προσυνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, βρέθηκαν στη Λάρισα ο πρόεδρος και αρκετά στελέχη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Αρκετοί πολίτες, μέλη και φίλοι του Σ-ΠΣ, περίμεναν μια πιο διαλλακτική στάση απέναντι στο θέμα των έργων Αχελώου, κατά μείζονα λόγο που στο υπό έγκριση Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΛΑΠ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος επανέρχεται και θεσμικά η πρόταση για ολοκλήρωση και λειτουργία του συστήματος έργων μεταφοράς νερού μέγιστου όγκου 250 εκατ. κ. μ. ετησίως.
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως θα μπορούσε να πιεστεί αναλόγως η κυβέρνηση ώστε να δοθεί ένα τέλος στη νοσηρή αυτή κατάσταση της στασιμότητας και της καλλιέργειας ψεύτικων ελπίδων στους θεσσαλούς, που πάντα ελπίζουν πως θα αποκτήσουν, και μάλιστα με διακομματική συναίνεση, τα αναγκαία ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ στις δύσκολες κλιματικές συνθήκες που βιώνουν, με ταυτόχρονη παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας.
Η στάση όμως του προέδρου της Κ.Ο. του κόμματος κ. Σ. Φάμελλου δεν άφησε περιθώρια για μια τέτοια εξέλιξη. Έκανε ότι μπορούσε να αποκλείσει την όποια συζήτηση σχετικά με το θέμα Αχελώου, «αποκρούοντας» την προσπάθεια άλλων παραγόντων (βουλευτής Β. Κόκκαλης, επιστήμονες ομιλητές σε προγραμματισμένα στρογγυλά τραπέζια κλπ.) που προσπάθησαν να αναφερθούν στο θέμα.
Έτσι, μετά τα πολλαπλά μηνύματα της εκλογικής ήττας, χάθηκε άλλη μια ευκαιρία για τον Σ-ΠΣ να «ακούσει» την γνώμη των τοπικών στελεχών και μελών, που στην μικρή μας τοπική κοινωνία γνωρίζουμε πως πολλοί από αυτούς ασφυκτιούν από τις εμμονές και τις «απαγορεύσεις» κεντρικών στελεχών του κόμματος.
Εξάλλου κανέναν δεν πείθουν οι αμφίσημες τοποθετήσεις του κ. Φάμελλου και των συνοδοιπόρων του σε αυτή την αδιέξοδη θέση περί «ακύρωσης» (;;) των έργων, για την οποία παραλείπουν να εξηγήσουν πως την εννοούν, πόσο θα «μας» κοστίσει, ποιος θα την επιβαρυνθεί, τι περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα επιφέρει, με ποιες διαδικασίες θα δρομολογηθεί κοκ.
Πολύ περισσότερο που όλα τα χρόνια που κυβέρνησαν δεν έκαναν την παραμικρή ενέργεια στην κατεύθυνση αυτή, άλλα και σαν αξιωματική αντιπολίτευση επί πέντε ολόκληρα χρόνια δεν έφεραν στη Βουλή συγκεκριμένη πρόταση, ώστε να απαιτήσουν επιτέλους από την κυβέρνηση να υλοποιήσει την περιβόητη αυτή «ακύρωση», που οι ίδιοι δεν αποτόλμησαν να κάνουν πράξη.
Υπενθυμίζουμε πως ο Σ-ΠΣ βρέθηκε ξανά μπροστά σε ένα παρόμοιο σταυροδρόμι σε ότι αφορά στα έργα Αχελώου.
Τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης Τσίπρα, η διορισμένη από τον ΣΥΡΙΖΑ διοίκηση της ΔΕΗ, έφερε προς έγκριση την περιβαλλοντική μελέτη για το υδροηλεκτρικό έργο Μεσοχώρας που καρκινοβατούσε επί χρόνια.
Στην σχετική συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο (Σεπτέμβριος 2015) η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ καταψήφισε την αδειοδότηση, ενώ την ίδια περίοδο βουλευτές και στελέχη της ΚΕ του κόμματος αυτού, ξεπερνώντας κάθε όριο παραλογισμού, ζητούσαν την κατεδάφιση του έργου (!), αντίθετα προς την διακαή επιθυμία της μεγάλης πλειοψηφίας των τοπικών μελών και στελεχών να λειτουργήσει το έργο και να εγκαταλειφθεί η εξωφρενική θέση περί κατεδάφισής του.
Το 2017 όμως, ο κ. Φάμελλος ως αρμόδιος υπουργός ανέλαβε μια πρωτοβουλία εξομάλυνσης των διαφορών μέσα στο κόμμα του και τελικά, προς τιμή του, πέτυχε να αποδεχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ και να υπογραφεί η αδειοδότηση της Μεσοχώρας [σημ. : το χαιρετίσαμε δημοσίως], επιφέροντας ανακούφιση σε σκεπτόμενους φίλους του Σ-ΠΣ και γενικότερα στην Ελληνική κοινή γνώμη.
Έτσι αποφεύχθηκε ένα αδιανόητο προηγούμενο, όπου μια κυβέρνηση θα κατεδάφιζε ένα δημόσιο έργο αξίας 600 εκατ. ευρώ μόνο και μόνο επειδή παλαιότερα διαφωνούσε ως προς την σκοπιμότητα του !
Σε ότι μας αφορά, εμείς συμβουλές πολιτικής διαχείρισης δεν συνηθίζουμε να δίνουμε.
Επειδή όμως «το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού», κρίνουμε πως στην παρούσα φάση, μπροστά στα νέα αδιέξοδα που οδηγείται ο Σ-ΠΣ με τις εμμονές του για τα ημιτελή έργα Αχελώου, για τα οποία ήδη έχουν διατεθεί 500 εκατ. ευρώ, καλό θα ήταν κάποιοι να ενημερώσουν τον νέο αρχηγό τους αναλυτικά και χωρίς προκαταλήψεις, μήπως έστω και τώρα, αποφευχθεί νέα άτακτη υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα παρόμοιο με τη Μεσοχώρα ζήτημα.
Αυτήν ακριβώς την ελπίδα εκφράζουν και όσοι φίλοι και μέλη του Σ-ΠΣ στηρίζουν με την υπογραφή τους την πρωτοβουλία των προσωπικοτήτων που αναφέραμε, επιδιώκοντας να μην επιτρέψουν στην ΝΔ να παρατείνει για μια ακόμη τετραετία την παράλογη αυτή εκκρεμότητα.
Και εμείς μαζί τους συνυπογράφουμε την ανακοίνωση αυτή και θα συνδράμουμε με όσες δυνάμεις διαθέτουμε στην λήψη μιας οριστικής απόφασης για το θέμα.
*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ,
*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ
{1} Κοινή ανακοίνωση :
https://www.ypethe.gr/archive/koini-anakoinosi-gia-ydatiko-thessalias
