Οι κατακτητές, τους συνέλαβαν, μετέφεραν και εκτέλεσαν, στην περιοχή του λόφου του προφήτη Ηλία, στην Καλαμπάκα
79 ολόκληρα χρόνια έχουν περάσει από την μαύρη ημέρα της 24ης Σεπτεμβρίου 1944, όταν οι Γερμανοί, κατακτητές, συνέλαβαν, μετέφεραν και εκτέλεσαν στην περιοχή του λόφου του προφήτη Ηλία, στην Καλαμπάκα, 24 Βασιλικιώτες.
Μια μαύρη ημέρα στην ιστορία της ευρύτερης περιοχής και η μνήμη όλων παραμένει και πρέπει να παραμένει άσβεστη δείχνοντάς μας το δρόμο. Σαν αύριο, Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου, ο Δήμος Μετεώρων και η κοινότητα της Βασιλικής, τιμά τη μνήμη όσων θυσίασαν την ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδος μας και την ειρήνη. 24 Βασιλικιώτες εκτελεσθέντες από τους ναζί και άλλοι δέκα οι οποίοι φονεύθηκαν σε διάφορα σημεία στην περιοχή της Βασιλικής. Τους τιμούμε και δεν ξεχνούμε ποτέ.
Για τις ημέρες εκείνες, ο Αντιδήμαρχος του Δήμου Μετεώρων, Δημήτρης Λύπας, ο οποίος κατάγεται από τη Βασιλική, σε κείμενο του για τις γερμανικές θηριωδίες αναφέρει:
“Ένα από τα τελευταία στυγερά εγκλήματα των ναζί, λίγο πριν αποχωρήσουν από την Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1944 στη Βασιλική Καλαμπάκας, στο χωριό μου. Φέτος κλείνουν ακριβώς 79 χρόνια, με την εκτέλεση 24 προγόνων μας.
Αφορμή και λέω αφορμή, γιατί τα αίτια είναι άλλα, για το ναζιστικό έγκλημα αποτέλεσε η επίθεση που δέχτηκε γερμανική φάλαγγα αυτοκινήτων στη θέση Μπίνεσι του δρόμου Τρικάλων – Καλαμπάκας την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου, από ομάδα του ΕΛΑΣ, ο οποίος κυριαρχούσε πλέον στην «ανταρτομάνα» περιοχή.
Άλλωστε, ήδη από το 1943, το μεγαλύτερο μέρος του νομού Τρικάλων και ιδιαίτερα το ορεινό του τμήμα είχε απελευθερωθεί και αποτελούσε περιοχή της εαμοκρατούμενης ελεύθερης Ελλάδας.
Ως απάντηση στην επίθεση του ΕΛΑΣ, οι Γερμανοί έβαλαν με όλμους κατά του χωριού, της Βασιλικής, σκοτώνοντας κάποιους από τους αμέριμνους κατοίκους, ενώ την επόμενη μέρα εισέβαλαν στο χωριό και συγκέντρωσαν όσους κατοίκους δεν είχαν διαφύγει στα γύρω βουνά, ενώ ταυτόχρονα έβαλαν φωτιά από την οποία καταστράφηκαν περίπου 100 οικήματα.
Με τη βοήθεια κουκουλοφόρου συνεργάτη τους, ξεχώρισαν 24 άντρες και τους μετέφεραν στον Προφήτη Ηλία της Καλαμπάκας, όπου τους εκτέλεσαν το πρωί της Κυριακής 24 Σεπτεμβρίου, σαν αύριο, αφού πρώτα τους υποχρέωσαν να σκάψουν τον ομαδικό τους τάφο.
Μαζί με εκείνους που σκοτώθηκαν από τον βομβαρδισμό του χωριού, τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας έφτασαν τα 34.
Αναφορά στα γεγονότα της περιόδου κάνει ο συντοπίτης μας διδάσκαλος και συγγραφέας κ. Παναγιώτης Καρασίμος στο βιβλίο του «Μνήμες Πολέμου», απόσπασμα του οποίου παραθέτω παρακάτω:
“Είναι γνωστό ότι στην περιφέρεια Καλαμπάκας όπως και σε ολόκληρο το νομό Τρικάλων αναπτύχθηκε αξιοθαύμαστη αντίσταση κατά του κατακτητή. Αλλά, όπως συμβαίνει το τίμημα των επιτυχιών ήταν βαρύ, είχαμε πολλές ομαδικές εκτελέσεις πατριωτών από την περιοχή μας”.
Βαρύ τίμημα λευτεριάς πλήρωσε η Βασιλική Καλαμπάκας, όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο Βασιλικιώτης Αθανάσιος Έξαρχος:
“Το πρωί της 24ης Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί για αντίποινα εκτέλεσαν 24 Βασιλικιώτες στα ΒΑ του προφήτη Ηλία Καλαμπάκας, αφού πρώτα τους υποχρέωσαν να σκάψουν δυο ομαδικούς τάφους”.
Τα ονόματα αυτών αναγράφονται στο μνημείο της πλατείας Κλαυθμώνος στη Βασιλική κατ’ αλφαβητική σειρά:
Βλαχοδήμος Θεόδωρος του Σπυρίδωνος
Εξάρχου Αθανάσιος του Σπυρίδωνος
Εξάρχου Μαρία σύξ. Αθανασίου
Καντζούρας Θεόδωρος του Γεωργίου
Καραγιάννης Βασίλειος του Χρήστου
Καραθανάσης Κωνσταντίνος του Γεωργίου
Κολώνας Βασίλειος του Ιωάννη
Κώτσιας Αθανάσιος του Αποστόλου
Κώτσιας Κυριάκος του Αθανασίου
Κώτσιας Νικόλαος του Κυριάκου
Λίτος Ευάγγελος του Γεωργίου
Λύπας Απόστολος του Δημητρίου
Μπουρλιάκας Θωμάς του Μιχαήλ
Μπουρλιάκας Χαρίλαος του Μιχαήλ
Μυτούλας Ευάγγελος του Νέστορα
Ντελλής Αχιλλέας του Αθανασίου
Ντελλής Νικόλαος του Ιωάννη
Οικονόμου Θεόδωρος του Στυλιανού
Παπαθανασίου Αχιλλέας του Θεοδώρου
Παπαθεοδώρου Αθανάσιος του Θεοδώρου
Παπίας Κωνσταντίνος του Αθανασίου
Τσέλιος Θεόδωρος του Αντωνίου
Τσιάμης Σπυρίδων του Αχιλλέα
Φούσιας Θεόδωρος του Ιωάννη
Φονευθέντες δε σε διάφορες θέσεις κατά τον βομβαρδισμό εκείνης της ημέρας, αλλά και στον πόλεμο του ’40 και την περίοδο της Κατοχής 1941-1944 οι:
Καντζούρας Δημήτριος του Αθανασίου
Καραμίντζιος Βασίλειος του Δημητρίου
Καραμίντζιος Δημήτριος του Κων/νου
Μπούγλας Αθανάσιος του Μιχαήλ
Μπούγλας Απόστολος του Στεφάνου
Παναγιώτου Αθανάσιος του Κων/νου
Πανάγος Νικόλαος του Γεωργίου
Παπίας Νικόλαος του Θεοδώρου
Τσιουμάνης Κων/νος του Αποστόλου
Φούσια Ευαγγελία του Χρήστου Συνολικά
δηλαδή τα θύματα της Βασιλικής ανήλθαν σε 34.
Μνήμες Πολέμου:
“Θυμάμαι τους δύο ομαδικούς τάφους των Βασιλικιωτών. Ήταν στο αμπέλι του Μάρκου, που δεν υπήρχε πια στα ανατολικά του υγειονομικού σταθμού Καλαμπάκας και χρησιμοποιούσε ως ποδοσφαιρικό γήπεδο η ομάδα των ΜΕΤΕΩΡΩΝ. Ο ένας τάφος βρισκόταν δυτικά της βόρειας εστίας του ποδοσφαιρικού γηπέδου και ο άλλος νότια της άλλης εστίας.
Όλοι μιλούσαν πως εκεί είχαν ταφεί δώδεκα σε κάθε τάφο. Από καιρό είχε γίνει η μετακομιδή των οστών στο χωριό τους τη Βασιλική. Έρχονταν όμως κατά καιρούς στην επιφάνεια σαπισμένα ρούχα ή παπούτσια για να θυμίζουν εμάς τους νεότερους που απολαμβάναμε το παιχνίδι μας το δράμα που εκτυλίχθηκε εκεί στις 24-9-1944.”
