Γράφει η κα. Ιωάννα Χαρμπέα κοινωνιολόγος/εγκληματολόγος απόφοιτη Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών.
Με καταγωγή από την Καλαμπάκα αν και διαβιώ Τρίκαλα δεν χάνω ευκαιρία να επισκέπτομαι τόσο την πόλη της Καλαμπάκας όσο και τα χωριά. Τα επιβλητικά Μετέωρα σε κάνουν να νιώθεις τόσο γαλήνη και νομίζεις ότι η εικόνα που βλέπεις είναι μια εικόνα παραμυθιού! Γαλήνη και κατανυκτικό τοπίο σε συνδυασμό με μια όμορφη πόλη που διψά να σου δώσει να γευτείς την ομορφιά της.
Ήταν μια ανοιξιάτικη μέρα όταν αποφάσισα να ανηφορίσω κάπου στα ορεινά χωριά του Ν. Τρικάλων με προορισμό την όμορφη Καλαμπάκα! Η διαδρομή μαγευτική… Όσο το αυτοκίνητο ξεμάκρυνε από την πόλη η φύση ξεδιπλωνόταν μπροστά μου. Είναι ήδη Απρίλιος και τα τοπία θυμίζουν ζωγραφιά μικρού παιδιού τόσο όμορφη που δε σου αφήνει περιθώρια να κάνεις σκόντο στη βαθμολογία και βάζεις άριστα με τόνο. Και όταν το αυτοκίνητο σταματά, συνεχίζεις αυτή τη διαδρομή περπατώντας στα σοκάκια του χωριού αναζητώντας ένα καφέ να καθίσεις να απολαύσεις τη μαγεία αυτή σε πρώτο πλάνο με όλες τις αισθήσεις…. κόβεις ένα κλαδί αμυγδαλιάς και το κρατάς θα το πάρεις μαζί σου φεύγοντας σαν απόδειξη ότι ήσουν όντως εκεί και δεν ήταν όνειρο αυτή η παραμυθένια εικόνα. Και λίγο παρακάτω, αγριολούλουδα φαντάζουν σαν κέντημα σε πράσινο φόντο. Δεν μπορείς να αντισταθείς στον πειρασμό… μαζεύεις ένα ένα διαλεχτά όμορφα χρωματιστά ανθάκια.
Και να το καφενείο… παραδοσιακό μεν αλλά σερβίρει και εσπρέσο. Πάλι καλά, σκέφτεσαι, γιατί είναι ο μοναδικός καφές που πίνεις! Δε σου αρκεί, όμως, ένας καφές και αποφασίζεις να περπατήσεις τα σοκάκια του χωριού, να περιπλανηθείς στις ανηφόρες και κατηφόρες του χωριού και (γιατί όχι;) να καθίσεις και σε εκείνο το πέτρινο παγκάκι και να αγναντέψεις το διπλανό χωριό που βρίσκεται πιο χαμηλά. Η φωτογραφική μηχανή απαραίτητη για να απαθανατίσεις στιγμές. Εξάλλου αυτές μένουν . Και αν οι στιγμές γίνουν εικόνες θα τις θυμάσαι καλύτερα… Θα σου μιλάνε! Γιατί, μια εικόνα, χίλιες λέξεις.
Καθαρός αέρας φλερτάρει το μάγουλό σου που έχει ήδη γίνει ροδαλό. Το καθαρό οξυγόνο, βλέπεις, φτιάνει την επιδερμίδα και αυτοί οι μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια από την αλόγιστη, ίσως, χρήση του υπολογιστή έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Η ευφορία της ψυχής είναι διάχυτη και στο νου σου που έχει σταματήσει να σκέφτεται τα κακώς κείμενα. Αισιοδοξία, χαρά και τα μάτια λαίμαργα να καταβροχθίσουν τη ζωντάνια της φύσης! Και, όμως, κάπου εκεί, κάτι χαλάει την εικόνα… μια αντίθεση σε όλα αυτά έρχεται να ταράξει την ηρεμία της ψυχής σου. Μια γριούλα ανηφορίζει έχοντας δεμένο στην πλάτη της ένα δεμάτι ξυλαράκια! Σκυφτή είναι από το βάρος, σκέφτεσαι, ή έτσι είναι λόγω ηλικίας; Αναρωτιέσαι.
Ηλικία… χρόνος… νέο – παλιό.. ζωή- θάνατος… Σε δευτερόλεπτα περνάνε από το μυαλό σου αυτά τα ζευγάρια των λέξεων, αλλά η δυνατή φωνή της γριούλας σε ξυπνάει από το λήθαργο! Καλώς τη νε, σου λέει…. και εσύ με σιγανή φωνή… σχεδόν ψελλίζοντας, λες απλά, ένα γεια σας! Δεν περίμενες τόση δύναμη από ένα ηλικιωμένο άνθρωπο.
Η γιαγιά σταματά και σου ξαναλέει: Βόλτα; Ναι, της απαντάς πιο δυνατά τώρα… Τώρα την Άνοιξη μας θυμούνται πιο πολλοί, σου λέει… Βλέπεις το χειμώνα κλείνει και ο δρόμος πολλές φορές. Τη χτυπάς στον ώμο και της δίνεις τα λουλούδια που μάζεψες. Σου χαμογελά γιατί ξέρει ότι τα πιο απλά και άσημα δώρα είναι εκείνα που μετράνε και αξίζουν!
Δεν χάνεις ευκαιρία, τη φωτογραφίζεις, βασικά κεντράρεις τη μηχανή στα χέρια της που πιάνουν τα λουλούδια.
Αυτά τα δουλεμένα και ροζιασμένα χέρια, σκέφτεσαι, πόσο μπορούν ακόμα να προσφέρουν; Τα χέρια είναι εκείνα που αγκαλιάζουν τον άνθρωπο, που χαϊδεύουν , που δείχνουν το δρόμο, που κάνουν όλες τις δουλειές από τις πιο σκληρές μέχρι το πλέξιμο τα βράδια… Η ελληνική επαρχία είναι εδώ υπάρχει για να μας θυμίζει ότι δε χάθηκε η αγνότητα στις μέρες, υπάρχει έστω και κάπου απομακρυσμένα, και αυτά τα χέρια είναι εδώ να κρατάνε πάντα τη νέα γενιά να τη συμβουλεύουν , να την καθοδηγούν, να την παραδειγματίζουν…
Μεγάλη η αντίθεση και, όμως, δε δείχνει άσχημη… Είναι η ομορφιά εκείνη η φλέβα που πετάει, είναι η ένδειξη σοφίας τα ζαρωμένα χέρια της γριούλας… Η φύση φθείρει το σώμα, αλλά δε φθείρει την καρδιά του ανθρώπου. Κοιτάς το σπινθηροβόλο βλέμμα της γεμάτο αποφασιστικότητα ξαναβάζει το δεμάτι με τα ξύλα στην πλάτη και συνεχίζει!!! Συνεχίζει μέχρι εκεί που είναι το πεπρωμένο… Γιατί όλοι θα βαδίσουμε το μονοπάτι της ζωής και θα πρέπει να είμαστε ευτυχισμένοι αν φτάσουμε σε βαθιά γεράματα και είμαστε ακόμα στα πόδια μας… Η γριά ξεμακραίνει… γυρνάει κάποια στιγμή και σε ξανακοιτά… Απαθανατίζεις για μια ακόμα φορά τη στιγμή…
Σήμερα έμαθες πολλά και το βασικότερο που έμαθες είναι ότι τα γηρατειά έχουν τη δική τους ομορφιά, τη δική τους ζεστασιά. Αυτά τα χέρια κάποτε ήταν σαν τα δικά σου, αψεγάδιαστα, και όταν κρατούσαν ένα λουλούδι έμοιαζαν τόσο με αυτό. Ήταν σα δυο λουλούδια όμοια και τόσο όμορφα και δροσερά, ζωντανά!
Και τώρα αυτά τα χέρια είναι μαχαίρια, που κόβουν την καρδιά σου, που σε ενημερώνουν ότι τίποτα δε μένει παντοτινό, αέναο στη φύση… Σημασία έχει μόνο ότι ως το τέλος το παλιό θα καθοδηγεί και θα αγκαλιάζει με περίσσια αγάπη το νέο έτσι όπως ακριβώς η γριούλα σφιχτά και απαλά συγχρόνως τα λουλούδια που της έδωσες!
H ανανέωση δεν επιτυγχάνεται χωρίς συντήρηση, αλλά και όταν λείπει η καινοτομία, πέφτουμε στην αποτελμάτωση! Είναι γεγονός ότι ζούμε σε έναν υπέροχο τόπο που έχει πολλά να δώσει αρκεί να λάβουμε τα μηνύματα που έχει να μας δώσει και να αφουγκραστούμε τις ανάγκες και του τελευταίου χωριού! Η ελληνική επαρχία είναι εδώ για να μας θυμίσει ότι δεν μπορούμε να πάμε μπροστά αν δεν τιμήσουμε τη γενέτειρα μας, αν δεν ακούσουμε τα άγχη του κάθε ανθρώπου όπου και αν βρίσκεται… Η ανάπτυξη ξεκινά ακόμα και από τη μικρότερη ραχούλα γιατί αν δίναμε σημασία μεγαλύτερη στα χωριά μας θα είχαμε πετύχει πολλά! Η αποκέντρωση θα είχε επιτευχθεί, η ανεργία θα αφανιζόταν και θα πετυχαίναμε την τόσο πολυπόθητη ποιότητα ζωής! Επειδή λόγω ειδικότητας μιλάω με πολύ κόσμο όλοι οι νεολαίοι θα επέστρεφαν η θα πήγαιναν περισσότερο στα χωριά τους αν είχαν λόγο ύπαρξης εκεί. Μη φοβόμαστε λοιπόν τις αλλαγές στη ζωή μας! Έχουμε εν έτη 2022 τη γνώση και την τεχνολογία ας την κάνουμε χρήσιμη. Η Ελληνική επαρχία το κάθε χωριό έχει να δώσει πολλά αν το τιμήσεις πρώτος εσύ! Ένας λόγος των προβλημάτων που ζούμε καθημερινά είναι ότι απομακρυνθήκαμε από τις ρίζες μας! Δώσε νερό στο δέντρο που σε γέννησε, δώσε αξία στον τόπο σου και τότε το δένδρο σου θα σου δώσει τους καρπούς του! Και τότε το κάθε χωριουδάκι θα λάμψει και εσύ θα αποκτήσεις μια ποιότητα ζωής που τόσα ροζιασμένα χέρια των γιαγιάδων μας και των μανάδων μας πάλεψαν για μια καλύτερη μοίρα για εμας! Και όμως η νέα γενιά έχει τα πάντα αλλα δεν απολαμβάνει τίποτα! Γιατί άραγε; Γιατί όταν βλέπεις ότι ένα καράβι πάει σε βράχο αλλάζεις πλεύση! Σίγουρα δεν κάθεσαι και το κοιτάζεις παρα αλλάζεις πορεία για να σωθείς!
