Αγαπητοί μαθητές, αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί γονείς, φίλες και φίλοι,
Τη φετινή χρονιά, 200 χρόνια από την επανάσταση της 25ης Μαρτίου του 1821, τιμούμε και γιορτάζουμε τον ξεσηκωμό των υπόδουλων Ελλήνων κατά των δυναστών και κατακτητών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, για ελευθερία, κοινωνική και πολιτική αυτοδιάθεση.
Μέχρι το 1821, οι ιδέες του Διαφωτισμού που κυριαρχούσαν στη σημερινή Γαλλία και κυρίως στο Παρίσι, έφτασαν ως τα μέρη μας και έθεσαν σε αμφισβήτηση την απόλυτη μέχρι τότε κυριαρχία της θεοκρατικής σκέψης, της δεισιδαιμονίας και του σκοταδισμού.
Η ελληνική επανάσταση ξέσπασε ταυτόχρονα με γενναίους και ηρωικούς ξεσηκωμούς λαών από την Ευρώπη ως την Αμερική. Οι λαοί στρέφονται προς τον φιλελευθερισμό και τον δημοκρατικό κοινωνικό πατριωτισμό, τη διεκδίκηση πολιτικών δικαιωμάτων, ανεξαρτησίας και αυτοδιάθεσης, συνταγματικής κατοχύρωσης ατομικών ελευθεριών.
Οι απόλυτες εξουσίες «ελέω Θεού» κλονίζονται.
Η επανάσταση του ’21 ήταν ένα σύνθετο, κοσμογονικό για την εποχή γεγονός, που έθεσε δύσκολα ερωτήματα και τελικά ανέτρεψε την εξωτερική πολιτική της απολυταρχικής Ευρώπης των Μεγάλων Αυτοκρατοριών. Οι ιδέες του Ρήγα Φεραίου – Βελεστινλή για μια πολιτεία όπου όλοι και όλες, ανεξάρτητα από την κοινωνική τους θέση, ανεξάρτητα από την καταγωγή και το θρήσκευμά τους, θα ζούσαν ελεύθερα και θα συμμετείχαν ισότιμα στη διακυβέρνησή της, κυκλοφορούν και ριζώνουν στις συνειδήσεις των υπόδουλων Ελλήνων.
Παρά τις αντιδράσεις όσων υμνούσαν την κραταιά βασιλεία του Σουλτάνου και κήρυτταν την πολιτική υπακοή ως θέλημα Θεού, οι ιδέες αυτές εξαπλώθηκαν και ενέπνευσαν πολλούς απ’ όσους οργάνωσαν την Επανάσταση και στρατεύτηκαν στον Αγώνα.
Στις 21 Μαρτίου του 1821, αρχίζει η πολιορκία των Καλαβρύτων από τον Σωτήρη Χαραλάμπη και τους Πετμεζαίους. Είναι η πρώτη πολεμική ενέργεια της Επανάστασης και θα λήξει νικηφόρα μετά από πέντε ημέρες.
Το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος δημιουργήθηκε από τις θυσίες, την αντοχή και την καρτερία των Ελλήνων – «ραγιάδων» που νίκησαν τους Τούρκους τα πρώτα τέσσερα χρόνια και δεν προσκύνησαν μετά την εισβολή του Ιμπραήμ. Ο σπόρος όμως είχε πέσει.
Τα επόμενα χρόνια το 1830 και κυρίως το 1848 επαναστατικά κινήματα σάρωσαν την Ευρώπη από άκρη σε άκρη. Η συντηρητική απολυταρχία δέχτηκε αλλεπάλληλα χτυπήματα.
Οι λαοί ξεσηκώθηκαν με αιτήματα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και εθνικά. Αυτός ο ξεσηκωμός των λαών άλλαξε το πολιτικό, το κοινωνικό αλλά και το οικονομικό τοπίο.
Κοντά και δίπλα ακριβώς στους ηγέτες – ήρωες της επανάστασης που τιμούμε και δοξάζουμε και που πολλοί εξ αυτών φυλακίστηκαν, ταπεινώθηκαν και πέθαναν πάμπτωχοι, είναι και ο μεγάλος ήρωας του Εικοσιένα, ο λαός.
Αυτός ο λαός που ξεσηκώθηκε, που πότισε τη γη με αίμα, που έλιωνε τις τσάπες για να φτιαχτούν βόλια , έθρεψε το χώμα με τις θυσίες και τους αγώνες του. Κοντά στις ηρωΐδες και τους ήρωες της επανάστασης, κοντά στους ηγέτες των μαχών και των νικών, ανώνυμα κορίτσια, ανώνυμα παλικάρια, γυναίκες και άντρες αλώνιζαν τα βουνά και τα δύσβατα μονοπάτια, τα έματα και τις βουνοκορφές, ξυπόλητοι και συχνά με ελάχιστο ή και καθόλου φαγητό.
Χωρίς αυτόν τον λαό, λευτεριά δε βλέπαμε. Αυτοί, οι ταπεινοί και ξεχασμένοι ήρωες μας τη χάρισαν.
Το ένδοξο και ηρωικό στεφάνι της μνήμης ανήκει σ’ αυτούς. Μαζί με τους ήρωες που ένδοξα τιμούμε και έχουμε στη μνήμη μας, ας τιμήσουμε και ας δοξάσουμε τη μνήμη αυτού, του άγνωστου ήρωα – που είναι άντρας, και γυναίκα, και παιδί – και με βαθύ αναστοχασμό, ας τους ευγνωμονούμε αιώνια…