Πρωτοποριακή έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Ford ανέδειξε πως αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως οι blockchain και dynamic geofencing μπορούν σε συνδυασμό με plug-in υβριδικά οχήματα (PHEV) να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα σε αστικά κέντρα, προσφέροντας πλεονεκτήματα για τις πόλεις, τους πολίτες και τους διαχειριστές στόλων.
Τα ευρήματα είναι αποτέλεσμα μιας εκτενούς τριετούς μελέτης πάνω στη δυνατότητα των επαγγελματικών PHEV να βοηθήσουν στην επίλυση της ατμοσφαιρικής μόλυνσης. Περισσότερα από 400.000 χιλιόμετρα δεδομένων συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος με τη χρήση δεκάδων Ford Transit και Tourneo PHEV σε ποικίλους δημοτικούς και επαγγελματικούς στόλους στο Λονδίνο, την Κολωνία και τη Βαλένθια.
Μεταξύ των ευρημάτων ήταν ο τρόπος με τον οποίο οι τεχνολογίες geofencing και blockchain μπορούν να βοηθήσουν τα PHEV να βελτιώσουν περαιτέρω την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στις πόλεις, ενεργοποιώντας το πρόγραμμα οδήγησης μηδενικών ρύπων, με βάση την ατμοσφαιρική μόλυνση της κάθε περιοχής. Στη δοκιμή συμμετείχε και ένα καινοτόμο PHEV van εφοδιασμένο με ηλεκτρική μονάδα ψύξης με τροφοδοσία απευθείας από τις μπαταρίες του οχήματος, αποδεικνύοντας τη λειτουργική ευελιξία και πολλαπλή ευχρηστία που προσφέρει η πλατφόρμα.
«Η έρευνά μας έχει δείξει με ποιο τρόπο τα plug-in υβριδικά οχήματα, και αναδυόμενες συνδεδεμένες τεχνολογίες όπως οι dynamic geofencing και blockchain, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη μεταμόρφωση των πόλεων» δήλωσε ο Mark Harvey, director, enterprise connectivity, Ford Ευρώπης. «Έχοντας τη δυνατότητα λειτουργίας σε πρόγραμμα μηδενικών εκπομπών ρύπων, και χωρίς το άγχος της αυτονομίας, τα PHEV αποτελούν μία πρακτική, ευέλικτη εναλλακτική λύση έναντι των πετρελαιοκίνητων μοντέλων, που τα καθιστά ιδανικά ως επαγγελματικά οχήματα γενικής χρήσης σε αστικές περιοχές.»
Το Ford Transit Custom PHEV αναδείχτηκε International Van of the Year 2020 και, μαζί με το Tourneo Custom PHEV, αποτελεί τμήμα της παγκόσμιας στρατηγικής εξηλεκτρισμού της Ford. Η εκτενής γκάμα ηλεκτροκίνητων επαγγελματικών οχημάτων για την Ευρώπη περιλαμβάνει επίσης τα 48-volt mild-hybrid Transit, Transit Custom και τις εκδόσεις Tourneo Custom EcoBlue Hybrid, το Fiesta Van EcoBoost Hybrid και το πλήρως ηλεκτρικό E-Transit που αναμένεται την άνοιξη του 2022.
Dynamic geofencing
Οι ζώνες μηδενικών εκπομπών ρύπων συναντώνται όλο και περισσότερο σε αστικά κέντρα σε όλη την Ευρώπη. Η λειτουργία γεωγραφικού περιορισμού (geofencing), της Ford που προσφέρεται στάνταρ με το Ford Transit Custom PHEV, μπορεί να βοηθήσει τις πόλεις να βελτιώσουν την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα εκεί όπου είναι περισσότερο απαραίτητο. Με το geofencing, το πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης μηδενικών ρύπων του οχήματος μπορεί να ενεργοποιείται αυτόματα, όποτε αυτό εισέρχεται σε μία ζώνη χαμηλών εκπομπών ρύπων, χωρίς παρέμβαση από τον οδηγό. 1
Η δοκιμή του δημοτικού στόλου της Κολωνίας προχώρησε κατά ένα επιπλέον βήμα, δείχνοντας με ποιο τρόπο η τεχνολογία blockchain μπορεί να συμπληρώσει την τεχνολογία geofencing στην ενίσχυση των προσπαθειών για τη βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα. Η ώρα εισόδου ή εξόδου ενός οχήματος της δοκιμής από μία γεωγραφικά περιορισμένη ζώνη καταγραφόταν σε ένα blockchain – ένα ασφαλές και διαφανές ψηφιακό ημερολόγιο που δημιουργεί μόνιμα αρχεία (σφραγισμένα ως προς το χρόνο) τα οποία και αποθηκεύονται σε πολλαπλούς υπολογιστές – διασφαλίζοντας ότι τα «πράσινα χιλιόμετρα» που διανύονται μπορούν να αποθηκεύονται με ασφάλεια και να διαμοιράζονται μεταξύ των ενδιαφερομένων όπως οι Αρχές της πόλης και οι ιδιοκτήτες στόλων.
Επίσης δοκιμάστηκε το dynamic geofencing: αντί μία σταθερή ζώνη χαμηλών εκπομπών ρύπων να ενεργοποιεί τα προγράμματα ηλεκτροκίνησης μηδενικών ρύπων των οχημάτων, το πιλοτικό πρόγραμμα dynamic geofencing της Ford προσάρμοζε συνεχώς τα όρια με βάση τα δεδομένα ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα που συλλέγει η Climacell και ο Δήμος της Κολωνίας.
Καθώς τα συνδεδεμένα PHEV της Ford εισέρχονταν σε αυτές τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ζώνες, αυτόματα άλλαζαν σε πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης – χωρίς να χρειάζεται επέμβαση του οδηγού, βελτιώνοντας τη ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα για τους πολίτες και βοηθώντας τα οχήματα να συμμορφώνονται με τους τοπικούς περιορισμούς.
Τόσο η έρευνα της Κολωνίας όσο και της Βαλένθια απέδειξαν την αξία των συνδεδεμένων οχημάτων και πόλεων στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αλλά και στη συμμόρφωση με τους όρους κυκλοφορίας στις σχετικές ζώνες χαμηλών ρύπων. Από τα 218.300 χιλιόμετρα που κάλυψαν τα 20 οχήματα στην Κολωνία και τη Βαλένθια, σχεδόν τα μισά (105.600 χιλιόμετρα) καλύφθηκαν στο αμιγώς ηλεκτρικό πρόγραμμα, με το ποσοστό αυτό να ξεπερνά το 70% στις γεωγραφικά περιορισμένες ζώνες στην Κολωνία.
«Η πρωτοποριακή μας έρευνα δείχνει ότι όλων των ειδών οι διαχειριστές οχημάτων πραγματικά μπορούν να αξιοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό τα καλύτερα των δύο κόσμων με την τεχνολογία PHEV, εξηλεκτρίζοντας τους στόλους για βελτιωμένη βιωσιμότητα, χωρίς συμβιβασμούς στην παραγωγικότητα» δήλωσε ο Harvey. «Με τις τελευταίες μελέτες μας στην Κολωνία και τη Βαλένθια, έχουμε καταδείξει τα πρόσθετα οφέλη βιωσιμότητας και συμμόρφωσης που μπορούν να φέρουν τεχνολογίες όπως οι geofencing και blockchain στις πόλεις, τους πολίτες και τους διαχειριστές.»
Σύστημα ψύξης
Ανάμεσα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα της Βαλένθια ήταν στόλοι διανομών, καθαριότητας και ιδιωτικής ασφάλειας, με ακανόνιστα δρομολόγια που μερικές φορές τους έφερναν και εκτός των ορίων της πόλης. Γι’ αυτές τις πιο μεγάλες διαδρομές, οι στόλοι μπορούσαν να επωφελούνται από τον βενζινοκινητήρα 1.0L EcoBoost του PHEV που φορτίζει τη μπαταρία όταν είναι απαραίτητο και επεκτείνει την αυτονομία του οχήματος πάνω από 500 χιλιόμετρα, σύμφωνα με το πρωτόκολλο WLTP. 2
Ο στόλος οχημάτων της Βαλένθια, περιλάμβανε επίσης ένα καινοτόμο van PHEV ψυγείο με ηλεκτρικό σύστημα ψύξης Zanotti Invisible. Αντί να χρησιμοποιεί γεννήτρια για τη λειτουργία του συστήματος ψύξης, η Ford – μαζί με την Zanotti, ηγέτη στην κατασκευή φορητών συστημάτων ψύξης και μέλος του Daikin Group, αλλά και την εξειδικευμένη στις τοπικές μεταφορές με ψυγεία Mebauto – δημιούργησαν μία ηλεκτρική λύση που ψύχει το χώρο φόρτωσης σε 18 λεπτά και προσφέρει οδήγηση μηδενικών ρύπων όταν το van κινείται αμιγώς με ηλεκτροκίνηση.
Το όχημα-ψυγείο ανταπεξήλθε με επιτυχία στις απαιτητικές συνθήκες εργασίας στις υψηλές θερμοκρασίες της Ισπανίας το καλοκαίρι διανέμοντας φαγητό, αλλά και ευαίσθητα και φαρμακευτικά προϊόντα από τα σούπερ μάρκετ της πόλης σε ευάλωτες ομάδες αποκλεισμένες στα σπίτια τους λόγω Covid-19.
Το όχημα-ψυγείο κάλυψε το 82% των χιλιομέτρων στο πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης, με το ποσοστό αυτό να αγγίζει το 90% σε γεωγραφικά περιορισμένες ζώνες στην πόλη της Βαλένθια. Οι οδηγοί μπορούσαν να φορτίζουν τη μπαταρία του van κατά την επιστροφή για επαναφόρτωση εμπορευμάτων, με πλήρη επαναφόρτιση κατά τη διάρκεια της νύχτας. Όταν ήταν απαραίτητο, το σύστημα range extender επέτρεπε την κάλυψη 143 χιλιομέτρων μεταξύ των σούπερ μάρκετ και των πελατών στα κέντρα των πόλεων.
Τα πρόσθετα εξαρτήματα για την μετατροπή του van σε ψυγείο αύξησαν περαιτέρω την ευελιξία του οχήματος. Οι πρόσθετοι ανεμιστήρες και τα συστήματα ψύξης τοποθετήθηκαν κάτω από το πάτωμα φόρτωσης για ελάχιστες αεροδυναμικές επιπτώσεις και βελτιστοποίηση της αυτονομίας και της απόδοσης – κάτι που βοήθησε την πρόσβαση σε στενούς δρόμους πάρκινγκ αυτοκινήτων με περιορισμούς ύψους και υπόγειους χώρους φορτοεκφορτώσεων.
Η έρευνα στη Βαλένθια χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από την Περιφερειακή Διοίκηση της Βαλένθια με σκοπό τη συνεργασία με μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις από διαφορετικούς κλάδους της βιομηχανίας προκειμένου να διαπιστωθεί πώς θα μπορούσαν να προσαρμόσουν τις δραστηριότητές τους για να επωφεληθούν από τον εξηλεκτρισμό. Μαζί με άλλα 130 συνδεδεμένα επαγγελματικά οχήματα, τα Transit PHEVs συγκέντρωσαν σημαντικά δεδομένα οδικής κυκλοφορίας για την πλατφόρμα Valencia Smart City προκειμένου για γίνει κατανοητό πώς η συνδεσιμότητα των οχημάτων μπορεί να καταστήσει τις πόλεις πιο αποδοτικές και βιώσιμες.
Οι μελέτες σε Κολωνία και Βαλένθια ολοκληρώνουν ένα επιτυχημένο πρόγραμμα έρευνας που ξεκίνησε στο Λονδίνο το 2018. Με την υποστήριξη του Advanced Propulsion Centre & Transport for London με χρηματοδότηση της Βρετανικής Κυβέρνησης, και τη συμμετοχή φορέων/εταιρειών όπως οι Addison Lee Group, British Gas, Metropolitan Police και Sky, οι μελέτες βοήθησαν να αποδειχτεί με ποιο τρόπο τα PHEVs μπορούν να αποτελέσουν μία πειστική λύση για κατόχους επαγγελματικών οχημάτων σε πόλεις με περιβαλλοντικές ζώνες χαμηλών ρύπων.
Στέφανος Σιμωτάς
